Ali Burak Biber / TRT Haber
Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar, artık o kadar yalnız değil. Öyle ki yakında geceleri gördüğümüz şey yıldızlardan daha çok uydular olabilir. Sebebi ise SpaceX başta olmak üzere uzay şirketlerinin uydu projeleri. Peki bu durum dünyada ve uzayda neleri riske atıyor?
Elon Musk, 2019’dan bu yana neredeyse her hafta uzaya uydu gönderdi.
Bu ay gönderilen 22 uydu ile SpaceX’in uydu sayısı 5 binin üzerine çıktı. Bu, tüm aktif uyduların yüzde 50'sinden fazlasını oluşturuyor.
SpaceX’in ulaşmayı planladığı rakam ise 42 bin aktif uydu. Önümüzdeki yıllarda Sadece Çin, uzaya 19 bin uydu göndermeyi planlıyor.
Diğer ülkelerin de benzer planları var.
10 yıl önce, yalnızca bin kadar çalışır durumda uydu vardı. Şuan yörüngedeki toplam uydu sayısı 8 bine yakın.
Bazı tahminler, 2030 yılına kadar 100 binden fazla uydunun gezegenimizin yörüngesine yerleşebileceğini gösteriyor.
Diğer şirketlerin uydu kümesi kurma planları da devreye girerse teorik olarak 400 binden fazla uydu yörüngede konuşlanabilir.
Bu artışın iki sebebi var. İlki roket şirketlerinin sayısının hızla artışı. İkinciyse yapımı ucuz olan modüler uyduların icadı.
Bu uydular; iletişim, navigasyon, dünya görüntüleme ve uzay çalışmaları için kullanılıyor.
Özetle arabada gideceğimiz yönü bulmayı, telefonla konuşup internete bağlanmayı ve benzeri birçok kolaylığı dolaylı ya da doğrudan uydulara borçluyuz.
8 bin uydu, gece gökyüzünün görünümünü halihazırda değiştirdi.
Bu rakama ölü uydular ve diğer uzay çöpleri dahil değil. Uzayda 12 bin izlenebilir enkaz parçası dolaşıyor.
Tüm bunlar uzay kaza risklerini artırırken, gelecekteki uzay projelerini tehlikeye atıyor.
Örneğin 2021’de bir uzay çöpü uluslararası uzay istasyonun robotik koluna ciddi zarar verdi.
Uzay istasyonu ve SpaceX’in uyduları kazaları önlemek için defalarca manevra yapmak zorunda kaldı.
Uzay haricinde doğrudan dünyayı ilgilendiren riskler de söz konusu.
Starlink, savaş bölgelerinde veya doğal afetlerin vurduğu yerlerde internet erişimi sağlamanın genellikle tek yolu.
ABD Savunma Bakanlığı dahi Starlink’in müşterisi. Ukrayna'nın savaş alanı kararları, iletişim için Starlink'in kullanılıp kullanılmayacağına bağlıydı.
Elon Musk, Starlink’i bir müşteri veya ülke için kapatmaya ya da hizmetin topladığı hassas bilgileri kullanmaya karar verebilecek tek kişi.
Üzerindeki denetim ve düzenleme ise oldukça sınırdı. Musk’ın bu gücü, hem kişiler hem ülkeler için alarm zillerini çaldırıyor.