Meclis Anayasa Komisyonu saat 11.00'de yapacağı toplantıda AK Parti'nin 316 milletvekilinin imzası ile sunduğu milletvekillerinin dokunulmazlık dosyalarının doğrudan yargıya gönderilmesini sağlayacak anayasa değişikliği teklifini görüşecek.
Teklifin sâdece iki maddeden oluşmasına karşın, komisyon görüşmelerinin hararetli geçmesi bekleniyor. Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop komisyonda tansiyonu düşürmek amacıyla, söz isteyen tüm milletvekillerine süre kısıtlamasına gitmeksizin konuşmaları için izin vermeyi planlıyor.
Anayasa Komisyonu'ndaki görüşmelerin tamamlanmasının ardından teklif önümüzdeki hafta Meclis Genel Kurulu gündemine gelecek. Teklifin âkıbeti de, Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında netleşecek.
Hem AK Parti’den Hem CHP’den Fire Bekleniyor
Anayasa değişikliğinin referanduma gitmeksizin kabûl edilebilmesi için 367 oy alması gerekiyor. AK Parti'nin 316 milletvekili var. Destek açıklaması yapan MHP'nin de 40. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun da değişikliği destekleyeceklerini açıklamasının ardından, sahip olduğu 133 milletvekili ile matematiksel olarak 367 kriteri aşılıyor. Ancak AK Parti hem kendi içinden, hem de CHP'den fire bekliyor. Bu da referandum aralığında kalma anlamına geliyor.
Al Jazeera'nin edindiği bilgiye göre, AK Parti'de iki türlü fire beklentisi var. Birincisi, haklarında fezleke düzenlenen milletvekillerinin “hayır” yönünde oy kullanması. İkincisi ise “terör”e destek verdikleri gerekçesiyle dokunulmazlıklarının kaldırılması gündeme gelen HDP milletvekilleri ile ilgili doğrudan adım atmak yerine, haklarında fezleke olan tüm milletvekillerinin aynı kefeye konulmuş olmasına tepki gösterenlerin “hayır” demesi. Bazı AK Parti’li Doğu ve Güneydoğu bölgesi milletvekillerinin de dokunulmazlıklarının kaldırılması hâlinde HDP milletvekillerinin bunu “kahramanlık” olarak kullanacağı endişesinde oldukları belirtiliyor. Ancak Al Jazeera'nin konuştuğu bu milletvekillerinden bazıları “evet” oyu vereceklerini çünkü konunun sâdece HDP'li milletvekilleriyle ilgili olmaktan çıkarıldığını belirtti.
AK Parti, kendilerinden daha çok CHP milletvekillerinin, liderleri Kılıçdaroğlu'nun açıklamalarına karşın “hayır” diyeceği görüşünde.
Teklifin referandum aralığı olan 330 ile 367 arasında bir oyla kabûl edilmesi hâlinde ise gözler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vereceği kararda olacak. Erdoğan, değişikliği bir kez daha görüşülmek üzere Meclis'e gönderebilir ya da referanduma sunulması kararı verebilir. Erdoğan'ın son dönemde görüştüğü bazı AK Parti’li isimlere “geri adım”ın söz konusu olmayacağını ve teklifi gerekirse referanduma götüreceğini söylediği öğrenildi.
Ancak kulislerde konuşulan başka olasılıklar da var.
Anayasa değişikliği teklifinin ilk tur oylaması bir nabız olarak değerlendiriliyor. Bu ilk turda alınacak oya göre teklifin tekrar komisyona çekilmesi de gündeme gelebilir. Ancak buna çok ihtimâl verilmiyor. Erdoğan'ın mesajlarının ardından AK Parti'nin buna yanaşmayacağı görüşü hâkim.
“Referandum İşimize Yarar”
Al Jazeera'nin konuştuğu AK Parti’li kaynaklar referanduma gidilmesi olasılığının bir risk olmayacağı görüşünde. Hatta bunu “sahaya inmek” açısından önemli bir fırsat olarak değerlendiriyor. Bir kaynak, “Dokunulmazlıkların neden kaldırılmadığını anlatmak için iyi bir fırsat.” dedi.
Toplumda dokunulmazlıkların kaldırılmasına destek olduğunu belirten AK Parti’li isimler, anayasa değişikliğinin referandumda yüksek oyla kabûl edilebileceği görüşünde. AK Parti’li bir isim “Bu tür bir referanduma katılım düşük olur ama destek yüksek olur.” ifadesini kullandı.
AK Parti'nin Teklifi Neydi?
AK Parti'nin 12 Nisan'da Meclis'e sunduğu düzenlemeye göre yürürlüğe girdiği tarihte; soruşturmaya, soruşturma ya da kovuşturma izni vermeyen yetkili mercilerden, cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden Adalet Bakanlığı'na, Başbakanlık'a, TBMM Başkanlığı'na veya Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığı'na intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasa'nın “yasama dokunulmazlığı”nı düzenleyen 83. maddesinin, “Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclis’in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.” hükmü uygulanmayacak.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde; Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığı'nda, TBMM Başkanlığı'nda, Başbakanlık'ta ve Adalet Bakanlığı'nda bulunan “yasama dokunulmazlığı”nın kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla yetkili merciine iade edilecek.
İki maddeden oluşan teklif, düzenlemenin yayımı tarihinde, yürürlüğe girmesini ve halkoylamasına sunulması hâlinde oylanmasını da içeriyor.
Kaynak: Al Jazeera