Ahmet Varol’un konuyla ilgili değerlendirme yazısı şöyle:
Hamas’ın Yeni Vizyonu
Hamas’ın 1 Mayıs 2017’de Katar’ın başkenti Doha’da yayınladığı 42 maddelik bildirge bu hareketin yeni vizyonu olarak algılandı. Bu şekilde değerlendirilmesi hareket açısından olumlu bir mahiyet taşımaktadır. Ancak dünkü yazımızda da ifade ettiğimiz üzere bazı hususlarda da hareketin kastetmediği anlamlar çıkarılarak çarpıtmalar ve ifadeleri amacı dışına çeken yorumlar yapıldı. Bunlar da meselenin risklerini oluşturuyordu ve tahmin ediyoruz Hamas ileri gelenleri bu tür çarpıtma ihtimallerini de göz önünde bulundurarak yola çıkmışlardı.
Fakat şunu bir kez daha belirtelim ki değişiklik ve yeniden düzenleme ilkelerde değil vizyondadır. Bunu ortaya koyan birkaç madde hakkında daha bilgi vermekte yarar görüyorum.
Birinci maddede hareket kendisini tarif ederken Hamas’ın İslâmî, ulusal bir kurtuluş ve direniş teşkilatı olduğu, Filistin’in kurtarılmasını ve siyonist projeye karşı durulmasını hedeflediği, faaliyet, amaç ve araçlarında kaynağının İslâm olduğu ifade ediliyor.
İkinci maddede Filistin’i tarif ederken şu ifadelere yer veriliyor: “Filistin, doğuda Ürdün Nehri’nden batıda Akdeniz’e kuzeyde Nakura’dan güneyde Ummu’r-Reşraş’a kadar uzanan toprakların tamamıdır. Bir bütündür ve parçalanamaz. Burası Filistin halkının toprağı ve vatanıdır. Filistin halkının buradan tehcir edilmesi ve yurdundan çıkarılması, üzerinde siyonist hâkimiyet oluşturulması, Filistin halkının topraklarının tümü üzerindeki haklarını ortadan kaldırmaz ve gasp edici siyonist hâkimiyete orada bir hak kazandırmaz.”
Bu vurgu Hamas’ın Filistin’in bütünlüğü ve hiçbir parçasından taviz verilemeyeceği, siyonist işgalin ise tamamen gayri meşru olduğu konusundaki yaklaşım ve tutumunda herhangi bir değişiklik olmadığını teyit etmektedir.
Bildirgenin dördüncü maddesinde Filistin halkının tanımı yapılırken, siyonist işgalden dolayı yurdundan çıkarılmış bir Filistinli aileye mensup ama Filistin dışında dünyaya gelmiş çocukların da Filistinli olduğu dolayısıyla onların da yurtlarına dönüş haklarının mahfuz olduğu vurgulanıyor.
Yedinci maddede Filistin davasının İslâmî açıdan önemiyle ilgili hususlara dikkat çekiliyor ve Filistin davasının bütün ümmet açısından önemli ve öncelikli bir dava olduğu dile getiriliyor.
Onuncu maddede Kudüs’ün Filistin’in başkenti olduğu, din, tarih ve uygarlık yönünden tüm Arap ulusu, İslam âlemi ve insanlık açısından özel bir mevkiye sahip olduğu, İslam’ın ve hıristiyanlığın muhtelif kutsal mekânlarının bu şehirde olduğu, Filistin halkının, Arap toplumunun ve İslâm ümmetinin bu şehir üzerindeki haklarının sabit olduğu, bunlardan hiçbir şekilde taviz verilemeyeceği; işgal yönetiminin bu şehirdeki tüm yahudileştirme faaliyetlerinin, yerleşim inşasının, gerçekleri değiştirme çabalarının ve şehrin kimliğini yok etme faaliyetlerinin yok hükmünde sayıldığı hatırlatılıyor.
On birinci maddede de Mescidi Aksa’nın tamamen Müslümanlara ait bir mabet olduğu, işgalcilerin buranın üzerinde hiçbir haklarının bulunmadığı, dolayısıyla işgal yönetiminin Mescidi Aksa’ya yönelik yahudileştirme faaliyetlerinin veya bölme girişimlerinin tamamen geçersiz ve her türlü dayanaktan yoksun olduğu vurgulanıyor.
On ikinci ve on üçüncü maddelerde mültecilerin durumu üzerinde duruluyor ve onların yurtlarına dönüş haklarının saklı olduğu, gerek 1948’de ve gerekse 1967’de yurtlarından çıkarılmış Filistinlilerin Filistin topraklarının asıl sahiplerinden oldukları, onların yurda dönüş haklarının engellenemeyeceği ve Filistin’e alternatif bir vatan bulma formülünün kabul edilemeyeceği vurgulanıyor. Yurda dönüş hakkının hiç kimsenin üzerinde tasarrufta bulunma yetkisinin olmadığı sabit bir hak olduğu hatırlatılıyor.
Yeni Akit