İşgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Mescid-i Aksa’da cuma namazı kılan binlerce Filistinli ve yabancı ziyaretçi Müslümanlar, cuma namazındaki hutbede Türkiye ve Suriye’deki depremzedeler için dualar etti.
Mescid-i Aksa İmam ve Hatibi Şeyh Yusuf Ebu Suneyne’nin verdiği bu haftaki cuma hutbesinin konusu Türkiye ve Suriye’deki deprem felaketi oldu.
Şeyh Suneyne, İslam dünyasının göz yaşlarının bu depremlerde hayatını kaybedenler için aktığını ifade etti.
“Bu acı olayda Türkiye ve Suriye’deki depremzedelere destek vermenin Müslümanların sorumluluğu olduğunu” vurgulayan Mescid-i Aksa İmamı, “Zor gününde kardeşinin yardımına koşana Allah da kıyamet günü yardım eder.” hadisini aktardı.
Depremzeler için cemaatle dua eden Suneyne, hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi.
Türkiye'nin Filistin nezdindeki Kudüs Başkonsolosu Büyükelçi Ahmet Rıza Demirer’in de katıldığı cuma namazının ardından, depremde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Cenaze namazının ardından, Mescid-i Aksa’nın Harem-i Şerif’inde kurulan sandıklarda depremzedeler için para toplandı.
Harem-i Şerifteki Müslümanlar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, depremde hayatını kaybedenler için hissettikleri hüznü paylaştı.
Namaza gelenlerden Filistinli mühendis Musa Hicazi (61), “Allah biliyor ki hepimizin kalpleri hüzünle dolu ve tüm İslam ülkelerini hüzün kapladı. Özellikle de Filistin’de hüzün var. Çünkü Türkiye ve Suriye’deki kardeşlerimiz Filistinlilerin hep yanında oldu. Onlar bizim kardeşimiz.” diye konuştu.
Hicazi, “Enkaz altında kalan o kız benim kız kardeşimdir. Ölen anne benim kız kardeşimdir. Bir babanın yitirdiği evlatları benim evlatlarımdır. Müminler kardeştir. Bu bizim için bir sınavdır. Allah, hayatını kaybeden tüm insanlar için bütün Müslümanlara hesap soracak. Allah bizden, gayrimüslimler de dahil mazlumlara yardım etmemizi bekliyor.” ifadelerini kullandı.
İngiltere’nin Birmingham kentinden kutsal toprakları ziyaret için Kudüs’e gelen İngiliz Müslüman Naveed Aslam da, “Türkiye ve Suriye’deki acıyı kalbimizde hissediyoruz.” dedi.
Aslam, “Bir Müslüman olarak, Türkiye ve Suriye’de yaşanan felaketten sonra dünyadaki herkesin oraya yardım etmesi gerektiğini düşünüyorum. Çok fazla yardıma ihtiyaçları var.” diye konuştu.
Batı Şeria'nın El Bire kentindeki El Bire Ulu Camisi'nde cuma namazı sonrası Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı. Namaz sonrası depremzedeler için bağış toplandı.
Gazze Şeridi'ndeki Filistin Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığının çağrısı üzerine cuma namazına müteakiben bölgedeki camilerde, yıkıcı deprem sonucu Türkiye ve Suriye'de hayatını kaybedenlere dua edildi.
Depremlerde ölenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa dileklerinde bulunan imamlar, cuma namazından sonra da gıyabi cenaze namazları kıldırdı.
Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığı Vekili Abdulhadi el-Ağa, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi ve Filistin'deki tüm camilerde depremlerde yaşamını yitirenler için gıyabi cenaze namazının kılındığını söyledi.
"Okunan hutbenin konusunu kardeş ülkeler Türkiye ve Suriye'de meydana gelen deprem felaketi olarak belirlediklerini" aktaran Ağa, "Türkiye'nin yardım eli, dünyada yoksul ve kimsesizlerin olduğu her bölgeye uzanıyor. Suriye halkı da tarih boyunca Filistin'in yanında durdu." ifadelerini kullandı.
Filistin'e kardeş iki halkın büyük bir felaket yaşadığını hatırlatan Ağa, bugünlerde tüm Müslüman ve Arap halklarının Türkiye ve Suriye halkıyla dayanışma içinde olması gerektiğini vurguladı.
Gazze Şeridi'nin en büyük camisi Büyük Ömeri Camisi'nde hutbe okuyan Şeyh Muhammed el-Medhun da "Türkiye ve Suriye'deki kardeşlerimize sabır için Allah'a yakarmakla sorumluyuz." dedi.
Evsiz barksız kalmayı en iyi Filistin halkının anladığını dile getiren Şeyh Medhun, bu nedenle depremlerden etkilenenleri çok iyi anladıklarını ifade etti.
Şeyh Medhun, Gazze'deki sınırlı imkanlara rağmen her türlü destekten geri durmamaları gerektiğine işaret etti.
Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde ise cemaat, Türkiye ve Suriye'yle dayanışmak için her iki ülkenin bayraklarını taşıdı
Azerbaycan
Azerbaycan'daki birçok camide cuma namazını müteakiben Türkiye'deki depremlerde yaşamını yitirenler için gıyabi cenaze namazları kılındı.
Namaz sonrasında yapılan dualarda, hayatını kaybedenler için rahmet dilendi, yaralılar için şifa temennisinde bulunuldu.
Dualarda ayrıca Türkiye'nin deprem nedeniyle yaşadığı sıkıntıları tez zamanda atlatması temenni edildi.
BAE ve Bahreyn
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid'in daveti üzerine ülkedeki tüm camilerde Türkiye ve Suriye'deki depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi namaz kılındı.
Bahreyn Kralı Hamed bin İsa el-Halife'nin çağrısı üzerine başkent Manama'da da depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazının kılınarak, ölenler ve yaralılar için dualar edildi.
Ürdün ve Yemen
Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığı'nın talimatıyla cuma namazından sonra ülkedeki tüm camilerde Türkiye ve Suriye'de hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı. Namazın ardından dualar edildi.
Yemen'in Taiz kent merkezindeki Özgürlük Meydanı'nda kılınan gıyabi cenaze namazına yüzlerce kişi katıldı.
Cezayir ve Tunus
Cezayir’deki camilerde okunan Cuma hutbelerinde Türkiye ve Suriye’de meydana gelen depremlere dikkat çekilerek, bu depremlerde hayatını kaybeden her iki ülke insanına dualar edildi.
Tunus’taki camilerde okunan Cuma hutbesinin ardından Türkiye ve Suriye’de depremde hayatını kaybedenler ve depremden etkilenenler için dualar edildi.
Ez-Zeytune Camisi'nde Tunus Ulusal Müftüsü Şeyh Hişam Bin Mahmud tarafından edilen duada, Allah’ın depremde hayatını kaybedenleri şehitlik makamına kabul etmesi niyazında bulundu.
Pakistan
Faysal Camisi'nde cuma namazının ardından yüzlerce kişi, depremler sebebiyle Türkiye ve Suriye’de hayatını kaybedenler için birlikte saf tuttu.
Ülkedeki Türk kurum ve kuruluşlarından temsilciler ve İslamabad'da yaşayan Türk vatandaşları da gıyabi cenaze namazına katıldı.
İslam ülkelerinden büyükelçilerin de namazın ardından dualar okundu.
Türkiye'nin İslamabad Büyükelçisi Mehmet Paçacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Pakistan, depremin ilk anından itibaren Türkiye’nin yanında oldu. Daha önceki felaketlerde olduğu gibi kısa sürede mobilize olarak yardım göndermeye başladı. Bunun için Pakistan halkı ve hükümetine müteşekkiriz." dedi.
Pakistan'da yaşayan Kazakistanlı İmam Meded, Türkiye'de depremde yaşamını yitirenler için üzgün olduğunu ve dua ettiğini söyledi.
Cenaze namazına katılanlardan Mümtaz Ali Han ise Türkiye'nin, Pakistan'ın dostu olduğunu belirterek "Biz gerçekten üzgünüz. Pakistan zor durumdayken Türkiye bize hep yardım etti. Şimdi Pakistan halkının ve devletinin yardım etmesi gerekiyor." diye konuştu.
İran
İran'ın başkenti Tahran'daki Ehli Sünnet Mescidi'nde okunan cuma hutbesinin ardından cemaat topluca dua etti.
Ehli Sünnet Mescidi imamı, Türkiye, Suriye ve İran'ın Hoy kentinde yaşanan depremlerin "elim olaylar" olduğunu belirterek, cemaate dayanışma çağrısı yaptı.
İmam, depremlerde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara ise acil şifa duasında bulundu.
Irak
Bağdat’ın Azamiye bölgesindeki Assaf Camisi’ne gelen cemaat, cuma namazının ardından Türkiye ve Suriye'deki depremlerde yaşamını yitirenler için gıyabi cenaze namazı kılarak dua etti.
Namaz sonrası AA muhabirine konuşan Assaf Camisi Müezzini Faruk Ahmed, "Türkiye ve Suriye’deki depremi büyük üzüntüyle öğrendik. Türk halkına başsağlığı diliyoruz ve acılarını paylaşıyoruz. Yaralılara da acil şifalar diliyoruz." dedi.
Depremin sadece Türkiye’nin değil tüm Arap ve Müslüman dünyasının acısı olduğunu söyleyen Ahmed, "Asil Türk halkıyla dayanışma içindeyiz." ifadesini kullandı.
Assaf Camisi İmamı Adil Kasap da depremden sonra halkların dayanışma ve birlik içinde olması gerektiğini belirterek, hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılara şifa diledi.
Kasap, "Bugün yaşananlar hepimizin başına gelebilir. Irak halkı olarak Allah rızası için Türkiye ve Suriye halkının yanındayız ve bu desteğimiz, yardım koridorlarımız sürecek. Dayanışmamız imkanlar el verdikçe her alanda devam edecek. Allah Türkiye ve Suriye halkıyla tüm Müslümanları korusun." diye konuştu.
Cami cemaati ayrıca depremzedelere destek kapsamında para bağışında bulundu.
Kerkük'te ise Avcı Camisi'nde cemaat, cuma namazının ardından depremde yaşamını yitirenler için saf tuttu.
Cami imamı Şeyh Adil Mahmud, namaz sonrasında basına yaptığı açıklamada, "komşu dost ülkeler Türkiye ve Suriye'de meydana gelen depremlerin elim bir olay olduğunu" söyledi.
Depremlerde hayatını kaybedenleri kendi canları ve yakınları olarak niteleyen Mahmud, yüzlerce Kerküklünün gıyabi cenaze namazında deprem kurbanları için dua ettiğini söyledi.
"Acınız acımızdır ve kederiniz kederimizdir." diyen Mahmud, Türkiye'deki depremlerde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa diledi.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) tüm camilerde de cuma namazı sonrası Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Erbil'in en büyük camisi Celil Hayat'ta kılınan gıyabi cenaze namazında, Türkiye'nin Erbil Başkonsolosluğundan Muavin Konsolos Emir Teker, IKBY Diyanet İşleri Bakanı Piştivan Sadık, Erbil Valisi Ümit Hoşnav ve diğer yetkililer hazır bulundu.
Caminin imamı Beşir Haddad, verdiği hutbede, "Kürdistan Bölgesi hükümeti ve halkıyla yardım eli uzatan ilk yerlerden biri oldu. Aramızdaki Müslümanlık ve kardeşlik bağlarını korumak için yardım etmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Hutbesinde Türkçe de konuşan Haddad, şunları söyledi:
"Türkiye milleti ve oradaki kardeşlerimizin başı sağ olsun. Bu felakette hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet dilerim. Onların Allah katında da şehit mertebesine yükselmelerini diliyorum. Yaralılara da yüce Allah'tan acil şifa istiyorum. Hayatını kaybedenlerin ailesine sabır ve sebat diliyorum. Allah onlara rahmet etsin. Dileriz bu gördükleri son gözyaşıdır."
Cuma namazının ardından depremde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı için saf tutuldu ve basın açıklaması yapıldı.
IKBY Diyanet İşleri Bakanı Sadık, deprem felaketinde hayatını kaybedenler için yeniden taziyelerini sunduklarını belirterek, "Kürdistan Bölgesi hükümeti ve halkı, komşuluk ve Müslümanlık hakkı nedeniyle herkesten önce yardıma koştu. İmkanlarımız sınırlı olsa da bu yardımlar duygularımızın ve samimiyetimizin bir ifadesidir." diye konuştu.
Erbil Valisi Hoşnav da IKBY hükümetinin yardımlar için valilikleri görevlendirdiğini hatırlatarak, "Yardımlar devam ediyor ve halkımızın ilgisi büyük. Dün gece yardımların bir bölümü gönderildi. Nakdi yardımlar için de hesap numaraları açıldı, halkımız oralara da para gönderebilir." ifadelerini kullandı.
Muavin Konsolos Teker, bölgenin dört bir yanında cuma namazına müteakip Türkiye'de gerçekleşen depremin kurbanları için gıyabi cenaze namazı tertiplendiğini söyledi.
Teker, "Aynı zamanda IKBY hükümeti çok hızlı bir şekilde bir yardım kampanyası kararı aldı. Bu kampanya çerçevesinde 3 vilayette de bağışlar yapılıyor. Ben buradan bölge halkına çok teşekkür ediyorum. Gerçekten iyi günde de kötü günde de dost, kardeş olduğumuzu gösterdiler." şeklinde konuştu.
Duhok'un Cudi Camisi'nde kılınan gıyabi cenaze namazında da cami imamı Ahmed Rekani, hutbesinde depremzedeler için yardım çağrısında bulundu.
Rekani, sözlerini şöyle sürdürdü:
"On binlerce aile evsiz barksız kaldı. Bugün yardım zamanı. Kıyafet, yiyecek her türlü yardıma ihtiyaç var. Pazartesi gününe kadar toplanacak yardımlar yüklenip gönderilecek. Camilerdeki sandıkları kaldırıp deprem için yardım sandığı kurduk. Vereceğiniz paralar da sahiplerine ulaştırılacaktır. Allah'ın razı olacağı ameller yapalım."
Duhok Din İşleri Müdürü Reber Nerveyi de yaptığı açıklamada, Duhok'taki tüm camilerinde Türkiye ve Suriye'de depremlerde hayatını kaybedenler için cenaze namazı kılındığını söyledi.
Nerveyi, imamların depremzedelere nasıl yardım edilebileceğini anlattığını ve tüm camilerde yardım sandıkları kurulduğunu aktardı.
Süleymaniye kentindeki tüm camilerde de gıyabi cenaze namazı için saf tutuldu.
Kentteki Darüsselam Camisi imamı İrfan Reşid, hutbesinde, Türkiye ve Suriye'deki depremzedelere yardım çağrısında bulundu.
Reşid, "Tüm samimiyetimizle kardeşlerimizin yanında yer almalıyız. Musibetlerle sınanıyoruz ve bu imtihan zamanımızdır." ifadelerini kullandı.
IKYB
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) tüm camilerde cuma namazı sonrası Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Erbil'in en büyük camisi Celil Hayat'ta kılınan gıyabi cenaze namazında, Türkiye'nin Erbil Başkonsolosluğundan Muavin Konsolos Emir Teker, IKBY Diyanet İşleri Bakanı Piştivan Sadık, Erbil Valisi Ümit Hoşnav ve diğer yetkililer hazır bulundu.
Caminin imamı Beşir Haddad, verdiği hutbede, "Kürdistan Bölgesi hükümeti ve halkıyla yardım eli uzatan ilk yerlerden biri oldu. Aramızdaki Müslümanlık ve kardeşlik bağlarını korumak için yardım etmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Duhok'un Cudi Camisi'nde kılınan gıyabi cenaze namazında da cami imamı Ahmed Rekani, hutbesinde depremzedeler için yardım çağrısında bulundu.
Süleymaniye kentindeki tüm camilerde de gıyabi cenaze namazı için saf tutuldu.
Lübnan
Lübnan Müftüsü Şeyh Abdullatif Deryan'ın çağrısı üzerine başkent Beyrut'un birçok camisinde cuma namazını müteakiben depremde yaşamını yitirenler için saf tutuldu.
Beyrut'un en büyük camisi Muhammed Emin Camisi'nde imam Emin el-Kurdi tarafından kıldırılan gıyabi cenaze namazına yüzlerce kişi katıldı.
Kurdi, namazın ardından cemaati depremzedeler için cami önüne konulan yardım sandıklarına bağışta bulunmaya çağırdı.
Namaz sonrası AA muhabirine konuşan Beyrutlu İbrahim Hayat, "Her şeyden önce bu bizim görevimizdir. Türkiye'de meydana gelen depremden etkilenen tüm depremzedelerle dayanışma içindeyiz. Lübnan'da da bu sarsıntıyı hissettik ancak çok şükür can kaybı olmadı. İmkanlarımız dahilinde elimizden ne geliyorsa yapmaya hazırız." dedi.
Türkiye ve Suriye'deki depremin büyük bir felaket olduğunu belirten Hasan Zeki Hamdun da, "Halen enkaz altında bulunan çocuklar var. Özellikle Suriye'nin kuzeyinde durum daha da kötü, çünkü onlara yardım eli uzatan kimse yok. Allah oradakilerin hepsine yardım etsin." ifadelerini kullandı.
Cuma namazına babasıyla gelen 12 yaşındaki İbrahim Ali ise şunları söyledi:
"Her şeyden önce bizim oradaki depremzedelere yardım etmemiz bir görevdir. Onlar bizim kardeşimiz; ne gerekiyorsa yapmalıyız. 1 kuruş dahi olsa yardım sandığına atılmalıdır. Onlar bizim Müslüman kardeşlerimizdir. Burada liman patlaması olduğu zaman da yaralarımızı sarmak için bize yardım ettiler."
Ülkenin ikinci büyük kenti kuzeydeki Trablusşam'da da Lübnan Müftüsü Deryan'ın çağrısı üzerine depremzedeler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Depremzedelerin ruhu için duaların okunduğu namazı Trablusşam Müftüsü Muhammed İman tarafından kıldırdı.
Ülkenin güneyindeki Sayda kentindeki cenaze namazı ise Baha el-Hariri Camisi'nde eda edildi.
Almanya
Almanya genelinde 900'den fazla caminin bağlı bulunduğu Diyanet İşleri Türk İslam Birliğinin (DİTİB) Köln'deki genel merkezi ve camilerdeki cuma namazı sonrası deprem bölgesindekiler için maddi yardım da toplandı.
Köln Merkez Camisi'nde din görevlileri Naci Şengün, Mustafa Kaderli, Adem Kemaneci ve Gökhan Uygun'un Kur'an-ı Kerim tilavetinin ardından yaralılara şifa, ölenlere rahmet dilendi.
Almanya'nın başkenti Berlin'de de İslam Toplumu Milli Görüş (IGMG) teşkilatına bağlı Mevlana Camisi'nde depremde hayatını kaybedenler ve depremzedeler için dua edildi.
İmam Emre Şahin'in okuduğu hutbenin ardından kılınan cuma namazından sonra depremde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Camide, depremden etkilenenler için yardım toplandı.
Ayrıca Berlin’deki IGMG camilerinde, 12 Şubat Pazar sabah namazından sonra depremde hayatını kaybedenler için dua ve Kur'an-ı Kerim okunacak.
Batı Trakya
Depremlerin haberinin alınmasının ardından başlatılan yardım kampanyalarına yoğun ilgi gösteren Batı Trakyalı soydaşlar, İskeçe'deki Çınar Camisi'nde bir araya gelerek depremde hayatını kaybedenler için saf tuttu.
Çok sayıda soydaşın katıldığı gıyabi cenaze namazını İskeçe Seçilmiş Müftüsü Mustafa Trampa kıldırdı.
Trampa, cuma hutbesinde, birlik ve dayanışma ruhunun önemine vurgu yaparak, "ana vatanımız Türkiye'de meydana gelen depremin üzüntüsünü yüreklerimizin derinliklerinde yaşadık. Hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyoruz." ifadesini kullandı.
Batı Trakyalı soydaşların, ana vatan Türkiye'de deprem nedeniyle yaşanan üzüntüyü paylaştıklarını belirten Trampa, kampanyalara destek olmak isteyen soydaşları gerek duyulan malzemeler konusunda bilgilendirdi.
Namazın ardından edilen dualarda, Türkiye'nin deprem nedeniyle yaşadığı sıkıntıları tez zamanda atlatması temennisinde bulunuldu.
Suudi Arabistan
Mekke'deki Mescid-i Haram başta olmak üzere Suudi Arabistan genelindeki camilerde okunan cuma hutbelerinde, "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen bölgelere yardım çağrısı yapıldı.
Suudi Arabistan İslami İşler Bakanı Abdullatif Al eş-Şeyh, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ülke genelinde cuma hutbelerinde Türkiye ve Suriye'deki depremzedeler için düzenlenen yardım kampanyalarına değinildiğini belirtti.
Deprem bölgeleri için Kral Selman bin Abdülaziz Al Suud ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın talimatlarıyla oluşturulan hava yardım koridoruna dikkati çeken Al Şeyh, hutbelerde depremzedeler için başlatılan yardım kampanyasının cemaate hatırlatıldığını aktardı.
Kabe imamlarından Şeyh Bender Belile de cuma hutbesinde Türkiye ve Suriye'ye işaret ederek Müslümanların korkunç bir deprem faciasına yakalandığını ifade etti.
Yıkıcı depremlerde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa dileyen Şeyh Belile, Suudi Arabistan'da kamu kurumu olan Kral Selman Yardım Merkezinin başlattığı yardım kampanyasına destek çağrısında bulundu.
Japonya
Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı Tokyo Camisi'nde kılınan cuma namazının ardından, depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı.
Namaz sonrası cami yerleşkesinde depremzedeler için toplanan maddi yardıma Endonezya, Malezya, Mısır dahil birçok ülkeden Müslüman topluluk destek verdi.
Başkentin kuzeybatısındaki Saitama eyaletinde Bangladeşli Müslümanlara ait Gamo mescidi ve Pakistanlı Müslümanlara ait Yaşio mescidinde de maddi yardım toplandı.
Ülkenin güneyindeki Aiçi eyaletinin Nagoya kentinde bulunan Tsuşima Ayasofya Camisi'nde, geliri depremzedelere bağışlanmak üzere hazır yemek satışı düzenlendi.
Kırgızistan
Türkiye'nin yaptırdığı Bişkek Cumhuriyet Merkez İmam Serahsi Camisi'nde kılınan cuma namazında, Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı Akılbek Caparov ve Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi Ahmet Sadık Doğan cemaat ile saf tuttu.
Kırgızistan Müftü Yardımcısı Samidin Atabayev, hutbede, depremlere işaret ederek, "Allah, dini bir olan kardeş Türk halkı ve memleketini kaza, bela ve afetlerden korusun. Allah ölenlere rahmet etsin. Allah yaralılara acil şifa versin. Allah depremzedelere yardım etsin. Kırgız halkı olarak elimizden gelen yardımı gönderiyoruz. Duamızı yapıyoruz." ifadesini kullandı.
Doğan, burada yaptığı konuşmada, Kırgızistan devletine ve halkına Türkiye için yaptıkları yardımlardan ötürü teşekkür etti.
Cuma namazının ardından cemaat, Doğan ile selamlaşarak geçmiş olsun ve başsağlığı dileğini iletti.
Müftü Yardımcısı Atabayev, AA muhabirine, Türkiye'de meydana gelen depremlerde hayatlarını kaybeden kardeşlerine Kırgızistan genelinde dua okuduklarını söyledi.
Samidin Atabayev, tüm camilerde ve dini eğitim kurumlarında 1542 hatim okuduklarını ve 4444 kez salavat getirdiklerini aktardı.
Atabayev, Türk halkına, devlet yöneticilerine, deprem mağdurlarına ve acil şifa bekleyen yaralılara dua ettiklerini belirtti.
"Türkiye'nin acısı bizim acımızdır" diyen Atabayev, "İnşallah, Türkiye'nin bu felaketin üstesinden geleceğine inanıyoruz. Biz elimizden gelen yardımı yapıyoruz. Bunun için ülke olarak seferber olduk. Allah, Türk halkına sabır, güç, metanet versin. Başı sağ olsun". diye konuştu.
Akılbek Caparov, Türkiye'nin Bişkek Büyükelçiliğini de ziyaret ederek taziye defterini imzaladı.
Rusya
Moskova Merkez Camisi'nde cuma hutbesi sırasında Türkiye'deki deprem konu edildi.
Rusya'daki Müslümanların Türkiye'ye yardım etmesi çağrısında bulunulan hutbenin ardından cuma namazı kılındı. Ardından depremde vefat edenler, yaralananlar ve depremden etkilenenler için Kur'an-ı Kerim okundu, dua edildi.
Rusya Federasyonu'nun genelinde diğer tüm camilerde cuma namazından sonra dualar edildi, bazı camilerde gıyabi cenaze namazları kılındı, hatimler indirildi.
Ülkedeki pek çok camide de yerel Müslüman dini idareleri tarafından depremzedeler için yardım toplandı.
Suriye
Afrin ilçe merkezindeki halkın bir kısmı, artçı depremlere karşı alınan tedbirler kapsamında, cuma namazını camiler yerine açık alanlarda kıldı.
Soğuk havaya aldırış etmeyen halk, cuma namazının ardından Türkiye ve Suriye'deki depremlerde yaşamını yitirenler için saf tuttu. Enkaz altında kalanlar için dua edildi.
Afrika
Somali'nin başkenti Mogadişu ve Kamerun'da cuma namazı sonrası Türkiye'deki depremzedeler için dua edilip Kur'an-ı Kerim okundu.
Kamerun Yaounde Merkez Camisi İmamı Malam Agouda, 10 ili ve çevre ülkeleri de etkileyen depremlerin büyüklüğüne dikkati çekerek, "Böylesi zor bir günde Müslüman kardeşlerimizi yalnız bırakamayız." ifadesini kullandı.
Agouda, depremde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara da şifalar diledi.
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Johannesburg ve Cape Town kentlerinde de cuma namazı öncesi Türkiye'deki depremzedeler için dua edilip Kur'an-ı Kerim okundu.
Johannesburg kentindeki Houghton Camisi İmamı Qari Yusuf, "Türkiye'deki ve Suriye'deki kardeşlerimiz için dua ediyoruz. Elimizden gelen yardımları kardeşlerimize gönderiyoruz." dedi.
Nijerya'nın Lagos ve başkent Abuja'daki camilerde cuma hutbesi sırasında Türkiye'deki deprem konu edildi.
Abuja'daki camide Türkiye'ye yardım çağrısında bulunulan hutbenin ardından cuma namazı kılındı. Ardından depremde yaşamını yitirenler, yaralananlar ve etkilenenler için dua edildi.
Sudan’daki cuma hutbelerinde de Türkiye ve Suriye’deki depremlere dikkat çekilerek, İslam aleminin bu tür felaketler karşısında kenetlenmesi ve birlik olması çağrısı yapıldı.
Hutbelerde depremlerde hayatını kaybedenler için dua edildi, yaralılar için de acil şifa temennisinde bulunuldu.
Sudan'ın başkenti ve çeşitli eyaletlerindeki Kur’an kurslarında da Türkiye'deki depremde hayatını kaybedenler ve yaralılar için yüzlerce hatim okundu, dua edildi.
Cibuti Din İşleri Bakanlığının talimatıyla ülkedeki tüm camilerde Türkiye'deki depremzedeler için dua okutuldu ve bazı camilerde gıyabi cenaze namazları kılındı.
Cibuti Sultan 2. Abdülhamid Han Camisi’nde ikindi namazından sonra mevlit okunacak.
Makedonya
Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp’teki tarihi Mustafa Paşa Camisi'nde, cuma namazında depremde hayatını kaybedenler ve depremzedeler için dua edildi.
Cuma namazı farzının kılınmasının hemen ardından da depremde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı eda edildi. Namazdan önce sela okunurken, namaz sonrasında nakdi yardım toplandı.
Kosova
Kosova'nın güneyindeki Prizren'in Sinan Paşa Camisi'nde, Türkiye'nin Priştine Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşavirliğinin organizasyonuyla cuma namazı öncesi hatim indirildi.
Ayrıca Kosova İslam Birliğine bağlı yaklaşık 900 camide de cemaat tarafından depremzedeler için yardım toplandı.
Libya
Libya’nın başkenti Trablus’ta bulunan Bin Nabi Camisi'nde Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılındı ve dua edildi.
Cami İmamı Abdurrezak Muşeyreb, cuma namazında okuduğu hutbede, “Bugün Türk kardeşlerimizle dayanışma içinde olmalıyız. Yanlarında yer almalıyız. Onlarla bir beden ve aynı ümmet olduğumuzu göstermeliyiz.” dedi.
Cuma namazının ardından Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı eda edildi.
Namaz sonrasında AA muhabirine konuşan Türkiye’nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz, “Libya’da bu samimi ve içten dayanışma ruhunu görmek bizi son derece duygulandırdı.” diyerek, acıların hafifletilmesinde bu güçlü bağların da etkisinin olacağına dikkat çekti.
Yılmaz, Libya’dan Türkiye’ye geçen salı günü arama kurtarma ekiplerinin gittiğini de hatırlatarak, yarın sağlık malzemeleri ağırlıklı olmak üzere Libya’dan Türkiye’ye bir sevkiyatın yapılması üzerinde çalışıldığını söyledi.
Cami çıkışında genç, yaşlı ve çocukların Türkiye’ye yardım kampanyasına katıldıkları görüldü. Özellikle de çocukların kampanyaya ilgi ve desteği dikkat çekti.