Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Al Jazeera yayınında soruları yanıtladı:
“4 günlük bir tatil için Marmaris’e gitmiştim ve oraya gittikten sonra darbe girişimiyle ilgili haber bana ulaştı. Gerekli kişileri haberdâr ettik ve burada bir basın açıklaması yaptık. Halkımızın endişeye kapılmamasını istedik. Tabî ki Türk halkından meydanlara çıkmasını ve demokrasiye sahip çıkmasını istedik. Ve Türkiye’de yüzde 52’lik bir oranla hükûmeti seçmiş halk da sokağa döküldü ve yapılan haince darbe girişimine karşılığını verdi.”.
Size darbe haberi nereden geldi? MİT’in 4 saat önce haber aldığına dair bilgi geldi.
“Bana eniştem söyledi ama başta inanmak istemedim. Sonrasında istihbarat teşkilatı ve farklı kaynaklardan doğrulandıktan sonra orada ben ve enerji bakanı gerekli adımları atarak Dalaman’a hareket ettik.İstanbul’da da bazı sıkıntılarla karşılaştık. Alçak uçuş yapan F-16’ları duyduk ama on binlerce kişinin sokaklara döküldüğünü de gördük. Her şeyi kontrol altına almaya çalıştık. Ondan sonraki sürece yönelik adım attık. 12 saat içerisinde işi kontrolümüz altına aldık.Bu gelişmelerle birlikte de bizler bir şeye çok dikkat ettik. Gezi olaylarında daha önce edinilmiş tecrübelerimiz var, bu değerlendirmenin neticesinde Birinci Ordu komutanımızın yaptığı açıklama. Ardından savcılarımızın açıklamaları süreci kontrol altına almaya çok yardımcı oldu.”.
İstihbarat nasıl önceden müdahale edemedi?
“Bunun bir istihbarat zaafı olduğu ne yazık ki ortada. Güçlü bir istihbarat olsaydı bu Fethullah terör örgütü olmazdı. Dünyada en güçlü istihbarat örgütünün dahi zaafları vardır. Tabî bunları minimize etmek çok önemli. Hem istihbarat örgütünün çok daha güçlü olması ve buna göre adımı atmak gerekir. Ama ben şunu görüyorum istihbaratta teknolojiden öte insanî istihbaratın çok daha önemli olduğunu görüyorum, dolayısıyla bu adımları çok güçlü bir şekilde atmak lâzım. Ben şu anda bu darbe girişiminin basıtırlmasının bir son olduğunu kabûl etmiyorum, bundan sonraki süreçte kendilerine göre farklı planları olabilir. Ne kadar farklı planı olursa olsun şunu bilmek lâzım. Devlet milletiyle el ele olduğu sürece bunlara yol vermez, millet devletine sahip çıkmıştır. Tanklar netice alamamıştı, tankların karşısında milletin duruşu çok önemliydi.”.
Eğer bu darbeyi görmediyseniz bu kadar binlerce insanı nasıl bir anda bulabildiniz?
“Geçmişe yönelk elimizde birçok süpheliler var, ama yasalar birçok şeyi engelleyince bu darbe girişiminin içerisinde bunların olduğunu, aktif rol oynadığını görmek ve bütün igili kurumların da bu kişilerle ilgili nereden bunların bağlantıları var bu bağlantılar belliydi zâten. İstihbaratın elinde bunlara yönelik bilgiler vardı. Şimdi bu bilgiler düzenlenerek öne sürüldü. Bunları şu an yargı gözaltında almış olduğu insanlarla yaptığı sorgulamada emniyet milli istihbarat çok daha yoğun bir çalışmayla bu adımları atıyor.
İnsanî istihbaratla da ciddi bilgiler akmaya başladı. Şu an itşbariyle 9004 gözaltı var. 1933 tutuklu var. Tabî ki bu gözaltı ve tutuklularla birlikte bitti mi bu İş? Hayır bitmedi, ben inanıyorum ki gözaltılar ve tutuklular daha birçok isim verecekler.
Biz bir demokratik hukuk devletiyiz, yasalar çerçevesinde yargı çalışmalarını sürdürüyor. İtirafçılar çıkmaya başladı. Birçok isimleri veriyorlar ki bunlar Pensilvanya'daki terör örgütünün başıyla bağlantıları çok daha açık net çıkmaya başladı”.
ABD ve Batı sizi demokratik olmamakla suçluyor. Buna yanıtınız nedir?
“Benim söyleyeceğim tek şey var, kısa bir süre içerisinde Fransa'daki terör eylemleri karşısında Fransa'nın aldığı tavırları bir kenara koymak mümkün mü? Hepsinden öte orada da üç ay önce bir OHAL ilan edildi, ardından bir üç, ardından bir üç ay daha. Niye? Ülkenin huzuru için. Bu darbeye teşebbüs bir suç mudur değil midir, suçtur. Bunun faillerini yakalamak kimin görevidir? Devletin görevidir. Kime teslim eder? Yargıya teslim eder. Yargı suçlu bulduklarını gereği neyse gereğini yapar.
Fransa Dışişleri Bakanı şahsımla alakalı böyle bir değerlendirme yaptıysa çok büyük yanlış yapmış, o bir defa işine baksın. Demokrasi dersi almak istiyorsa gelsin bizden alsın. Roman vatandaşları Fransa'dan gönderirken insan hakları noktasında ne denli sağlıklı düşündüklerini ortaya koymuşlardır. Türkiye üç milyon Suriyeliyi Iraklıyı misafir eden ülke konumundadır. Bize kimse ders vermesin. Biz şu an sâdece darbeye kim karışmışsa onları alıyoruz. Devlet yapması gerekeni yapıyor.”.
Türkiye'de taraflar kutuplaşmıştı. Şimdi birlik görüyoruz. MHP, CHP, HDP, STK'larla hep birlikte darbeye karşı çıkıyor. Bu fırsatı kullanacak mısınız?
“Bizler işbirliğinden uzak bir hareket değiliz. Bizlere hareket edenler kendilerinde bu hakkı buluyor. Müsaade etsinler bizim de eleştiri hakkımıza saygı duysunlar. Biz her şeyi hukuk içerisinde hareket etmek zorundayız. Tankların altında ezilerek ölenler var. 1500 yaralı var. Nasıl oluyor da bu insanlar hâlâ ‘Erdoğan diktatördür, demokrat değildir.’ gibi yaklaşımları yapıyorlar. Bu ülkemizin milletimizin ortak bir sorunudur. Kaldı ki ben milletin cumhurbaşkanıyım. Hepsiyle bir araya gelmek benim için bir şereftir.”.
Rusya uçağını düşüren iki pilotun gözaltına alındığı haberini aldık.
“Herhâlde yargı bununla iglili bir şey duymuş olacak ki onları da gözaltına aldı...”
Davutoğlu o dönem verdiği röpörtajda sınıra yaklaşanlar için açık bir emir olduğunu söylemişti. Eğer öyleyse şimdi niye gözaltına alındılar?
“Şu an da hava sahasına girişleriyle ilgili bir sıkıntı yok. Hava sahası ihlâlinde de uyarılar kendilerine yapıldığı hâlde uyarılara rağmen geçiş var. Sorgulamaları yapılırken yakın bir zaman içerisinde meydana çıkar. Belki de bunlarla hiç bağlantısı yok ama Pensilvanya ile bağlantısı olabilir bu kişilerin. Bunun özellikle Rus uçaklarıyla bağlantılı oluşuna dair şu anda bizim elimizde bilgi yok. Bu kişiler bu darbe girişiminde bulunduklarına göre kendi askerini, milletini, vatandaşını, meclisini bombalayacak kadar ileri gidenlerdir. Cumhurbaşkanı Külliyesi'ni bombalayacak kadar ileri gidenler aynı şekilde bunları yapanlardan her şey beklenir. Tankla kendi vatandaşının üzerine gitmek suretiyle bunları yapanlar var.”.
“Sonunda helikopterle Türkiye'den Yunanistan'a kaçıyor. Bunların çok garip bir yaklaşımları var, din anlayışı da çok farklı. Bir örnek vereceğim size. Pensilvanya'daki terörist başıyla ilgili yaklaşımları ‘O bize şah damarından daha yakındır.’ Allah'tan başka şah damarına yakın hiçbir güç, hiçbir varlık olamaz.”.
“Biz hukuk çerçevesinde yapılması gereken neyse onların yapılmasını istiyoruz. Biz demoratik parlamenter sistemden de asla taviz vermiyoruz, vermeyeceğiz. Milletin huzuru için de yapılması gereken neyse yapacağız”.
Gülen'in iadesi talebi
“Devletlerarası ilişkiler hissî olmaz. Biz ABD ile tüm bu belgeleri, delilleri hepsini bakanlarımız vasıtasıyla kendilerine ulaştırıyoruz. Amerika'nın yetkili makamları mahkeme kararını verecektir. İki stratejik ortağız. Model ülkeyiz. Dayanışmamızı sürdürmemiz lâzım. Gereken adımı inanıyoruz ki ABD atacaktır”.
Kerry NATO üyeliğiyle ilgili uyardı, ‘Türkiye'nin NATO üyleiği sona erebilir.’ dedi. AB üyeliğini de aynı şekilde kurban eder misiniz?
“Kerry bu ifadelerin hepsini yalanladı. Türkiye'deki büyükelçilik bu ifadeleri yalanladı. Öyle bir şey ifade etmediklerini söylediler, Sayın Obama'yla da görüştüğümüzde ‘Darbe girişimine karşı yanınızdayım.’ dedi. ‘Demokratik mücadelenizi destekliyorum.’ dedi. Böyle bir şey asla söz konusu değil, bunların hepsi uydurmadır. Bu yayın Türkiye'den de izleniyor. Onlara seslenmek istiyorum. Halkımız bu tür dedikodulara inanmasın”.
İdam cezası AB üyeliğini engeller mi?
“Karar mercii tek başıma ben değilim. Milletin talebi var. Millet meydanlarda ‘idam idam’ diye bağırıyor. Bunun kararını verecek olan yer parlamentodur. TBMM böyle bir karar verirse iktidara düşen görev bununla ilgi tüm yasal düzenlemeleri yapmak suretiyle bu adımı atmaktır. Benim yetkilerim bellidir. Bu yetkiler çerçevesinde bu kararı onarım.”.
“Dünya sâdece AB değildir. 27-28 ülke var AB'de. ABD'de idam var mı? Rusya'da var mı? Çin'de var mı? Var. Türkiye'de böyle bir şey tartışılmaya başlanınca niye bunlar rahatsız oluyor. 53 yıldır AB kapısında bekletiliyoruz. Bizden sonra kimler geldi kimler geçti, karar bana göre milletindir. Demokrasiye inanmış olan tüm ülkeler milletin verdiği karar saygılı duymalıdır.”.
Ülkenizi terk ettiğiniz iddia edildi?
“Cuma gününden bu yana ülkemden ayrılmadım. Amanya'ya gitmek filan söz konusu değil. Bunlar sâdece spekülasyon, uydurma haberlerle Erdoğan'ı kendilerine göre zor durumda bırakacaklar.”
“Sisi Aynı Bunlar Gibi Darbeciydi”
“Sisi aynı bunlar gibi darbeciydi. Halkın oylarıyla seçilmiş Mursi'yi silah gücüyle indirmişştir. Mursi'nin genelkurmay başkanıydı. Biz Sisi'nin bu davranışlarına saygı duyabilir miyiz.? Binlerce insanı öldüren bu insana saygı duyabilir miyiz?
Suriye'de Esed bir katildir. Şu ana kadar 600 bin insanı Suriye'de öldürmüştür. Öldürmeye devam ediyor. Eğer dünyada demokrasiye inanmış olan insanlar bunların bu yaklaşımlarını değerlendirip kaale almıyorlarsa şu an...”
Olayda başka ülkelerin parmağı var mı?
“Fethullahçı terör örgütünün de bir üst aklı var. Zâten üst akıllarla bunlar adım atıyorlar. Şu anda bu darbeyi yapanlar üst aklın verdiği talimatla bunu yapıyor. Yargı görevini yaparken bunların hepsi ortaya çıkacak. İfadeler esnasında çok ilginç şeyler de söyleniyor.
İfade verenlerden bir tanesi Fethullah terör örgütünün başının Pensilvanya'daki zât olduğunu söylüyor. Bu konuyla ilgili olarak öyle zannediyorum ki başka ifadeler arka arkaya gelir.”.
Basın özgürlüğü suçlamaları
“Türkiye'deki medyanın ne kadar özgür olduğunu bilmeniz lâzım. Al Jazeera'nin burada yayın yapan bir yapısı var. Benim şahsıma çok hareketler edildi, yayınlara devam edildi, bu olayda onlar dahi biz ‘Cumhurbaşkanının yanındayız.’ dediler.
Düşünce özgürlüğü bir başkasının düşünce alanına adeta saldırma alanını size vermez. Kendi özgürlük alanınız içerisinde bunu yapabilirsiniz. Hakaret asla özgürlük değildir. Eleştiri eyvallah...”.
Birkaç dakikayla ölümden kurtuldunuz. Hayat korkunuz var mı ?
“Bize düşen tedbirdir. Biz tedbirimizi alırız. Gerisi kader.”.
Siz nasıl hissediyorsunuz?
“Dün İstanbul'daydım, sizinle orada görüşecektik. Toplantılar için buraya gelmek zorunda kaldım. Ankara'da külliyedeyiz. Bugün MGK toplantısını yaptık, arkadan Bakanlar Kurulu toplantısını yaptık. Tüm bakanlarla beraber işimiz var gücümüz var. Ülkenin de huzurunun asla bozulmasına müsâde etmeyeceğiz. Meydanlarda bizi bekleyenler var, onlara da telekonferansla bağlanacağım. Meydandaki vatandaşlarımla kucaklaşacağım. Endişe söz konusu değil. Görevimin başındayım. Kimse endişe etmesin”.