Çocuk ve Ölüm

Hindistan Sahne-1: Korkunç bir selin ortasında, küçücük toprak parçası üzerinde bir kız. Panik içinde duruyor. Kıyıya yakın ama uzak da. Çamur, insan boyunu aşıyor, hızı ise tarif edilemez. Her yer kahverengi. Kara üzerindeki kalabalık kızı kurtarmak için çırpınıyor, ama olmuyor. İp atıyorlar. El kol hareketleri görünüyor, çaresizliklerini resmediyor. Birden, su alıp götürüyor kızı. Saniyenin yarısında çocuk ortadan kayboluyor.

Somali Sahne-1: Somali, Etiyopya, Kenya ve Cibuti'nin bulunduğu "Afrika Boynuzu" olarak adlandırılan bölge, kuraklığın, kıtlığın ve açlığın pençesinde inim inim inliyor. Kamplarda su bulma umuduyla yola çıkan ailelerin hiçbiri başlangıçtaki sayıyla menzillerine varamıyorlar. Somalili Âdem, 5 çocuğunu yolda yürüyemezler diye yanına almamış. Biri ölmüş çocukların, 4’ü ise kayıp. Nurto’nun 9 çocuğundan 4’ü ölmüş, birisi de ağır hasta. Civcivler gibi kırılıyor sabiler. Kenya’nın Dadaad şehrinde, bir hastaneye yetiştirilen, yedi kardeşin sonuncusu Mihag Gedi Farah’ın fotoğrafını çekti gazeteciler. 7 aylık olmasına rağmen yeni doğmuş çocuk kilosuna sahip olan Mihag, her an açlıktan ölebilir. Gözleri, insanlığı yargılar gibi dışarı çıkmış. Çarpıcı, etkileyici bir kare, hesap soruyor. Gözleri, vicdanımızın perçeminden tutuyor adeta. Bakıyor ve yardım istiyor.

Hindistan Sahne-2: Çocuk yok. Kalan yarım saniyede kıyıdaki kalabalıktan herkes ama herkes suya atlıyor. Biri bile tereddüt etmiyor. İnsanlık sele atlıyor. Çamura. Ölüme. Sonrası sessizlik. Artık ekranda yalnızca sel var. Coşkun. Birden, suya atlayanların kızı selin pençeleri arasından çıkardıklarını görüyoruz. Sonra da herkes birbirini çekiyor kıyıya. Herkes tamam. Kucaklaşmaları tam seyirlik.  Hepsinin ağzı kulaklarında.

Somali Sahne-2: Günde iki yüz elli çocuğun can verdiği coğrafyaya ilişkin BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, basın açıklaması yapıyor. Avrupa’nın göbeğinde, klimaların arasında dünyaya yardım çağrısı yapan Moon’un sözleri, havada öylece asılı kalıyor. Medya, eş-Şebab hareketine bağlıyor ölümleri. Aslında BM ve Kızılhaç çoktan açlık sorununu çözecek ama el-Kaide bağlantısı olduklarını düşündükleri hareket yüzünden Somali’nin iç bölgelerine giremiyorlar(mış). Açlıktan ölen insanları bahane eden Batı, önlerindeki engeli kaldırma peşinde.

15. yy.dan beri Afrika’yı sömürüyor Batı. Masa başlında sınır çizip, iç savaş tohumları serpen de onlardı. Apartheid rejimleri yaratıp, soykırımları manzaralı ofislerinden izleyenler de başkası olmadı hiç. Kursaklarına düşecek lokmaları çalıp, zincirlerle köleleştiren kimdi?

/Kara Şahin Düştü (Black Hawk Down) filmi Somali’de geçer. 1993 yılında BM’nin Somali’ye yiyecek yardımı yapmasının ardından gelen yardımları adamları tarafından toplatan(!) Mohamed Farrah Aidid on binlerce insanın ölmesine yol açtığı için özel bir birlik liderin iki önemli adamını yakalamaya karar verir. Mogadişu’da ABD operasyonu başlar, ama halk direnir. Ülkeye saldıran, zenginliklerini yağmalayan işgalci askerleri püskürtür direnişçiler. Kara Şahin helikopteri yerle yeksan olur. 19 ABD askerinin ölümü ağır ağır, acı biçimde gösterilirken buna karşın katledilen bini aşkın Somalilinin ölümü,  üzerine ilaç sıkılmış sineklerin düşüşü şeklinde yansır filme. Ruhları, duyguları olmayan, et parçalarının yere yuvarlanışıdır o görüntüler. Ak eller, karasineklerin hakkından gelir; ama bu zafer değildir çünkü 19 seçkin ABD askeri ölmüştür.

 Filmin sonunda, mesailerini tamamlayan kahraman askerler, muazzam müzik eşliğinde yuvalarına dönerken, başkent Mogadişu’da dumanlar yükselmekte ve cesetlerin acısı tüm şehre yayılmaktadır. İşgalciler ölen askerlerini Mogadişu’da bırakmamak için ellerinden geleni yaparlar. O muazzez bedenlerin Somali’de kalmasını hiçbir yapımcı istemez çünkü. Yollar, çatılar, evler, pencereler yetişkin ve ölü Somalili direnişçilerin bedenleriyle kaplanmıştır. Filmde gördüklerimiz abartı değildir, fazlası yaşanmıştır. Şimdi ABD’nin Somali’nin karnını doyurmayı istediğine inanmamız bekleniyor. 80’lerin sonundan beri bir şekilde sürekli Somali’yle işi olan ABD’nin o coğrafyalarda ne işler yaptığı tam olarak bilenmekte midir? Ne yazık ki,  ABD ile Somali’nin hukuku yalnızca sömürme ve öldürme üzerine kurgulanmıştır, diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi./

Dünya Gıda Programı Başkanı Sheeran, "Gördüğümüz çocuklardan bazıları o kadar zayıf ki dördüncü düzey açlıkla mücadele ediyorlar. Bu düzeydeki çocuklardan ancak yüzde 40'ını kurtarabiliyoruz. Somali'deki kıtlıktan kaçıp Kenya'ya gelen bazı annelerin yolda zayıf bebeklerini bırakıp, güçlüyü koruma gibi seçimler yapmak zorunda kaldığını öğrendik" diye konuşuyor. Roma’da, devasa imparatorluk bakiyesinin kanatlarının gölgesinde, göbekli adamlar Afrika için üzüldüklerini deklare ediyorlar. Rakamlar, yüzdeler ve olasılıklar tek bir lokmaya, bir bardak suya dönüşmüyor ve Mihag’ın ölümle mesafesi her geçen an kısalıyor.

Hindistan Son Sahne: İnsanlığa, bir daha inanıyorum.

Somali Son Sahne: İnsanlığa inancımı yitiriyorum.

Somali İçin Alternatif Son: Afrika, yalnızca bugün değil, yüz yıldır aç. Bir yekinse insanlık, bir silkinse. Reflekslerini tazelese. Düşene kol kanat gerebilse. Elini uzatsa. Dünyanın tüm Tahrir Meydanları’nı doldursa insanlık ve sağına soluna bakmadan, sonrasını hesap etmeden, çocuklardan önce zamanı boğazladığını fark etse kurtulacak Mihag.