Sefa Saygılı / Yeni Akit
Çocuk en iyi sevdiklerinden öğrenir: Eğitimin duygusal yönü
Eğitim bilgelik ister. Cahil insan kaş yapayım derken göz çıkarır. Çocuk eğitimi yanlış kaldırmaz, çocuklarımızın yedeği yok.
Öğrenmeyen beyin olmaz. Beyin öğrenme programlı bir organdır.
Allah, beyni öğrenme programlı yaratmış, arkasından kitap göndermiş.
“Seni yaratan Rabbinin adıyla oku!” buyurmuş.
Kâinatı da okunması gereken bir kitap gibi yaratmış.
Hem kâinat kitabının hem de Kur’an’ın okunması gerekir. Çift kanatlı eğitim dediğimiz şey budur.
Çocukların nasıl öğrendiğini bilmek önemli. Aksi halde öğretim ve eğitim başarısız olur.
Araştırmalara göre en iyi öğrenme biçimleri şunlar:
1. Çocuk, en iyi anne, baba ile mesleğini ve çocukları seven eğitimciden öğrenir. Hiçbir bilgisayar programı, öğrenme konusunda ailenin yerini tutamaz.
Hiçbir sunu ve projektör gösterisi heyecanlı öğretmenin yerini dolduramaz. Sevilen öğretmen, öğrenmeyi kolaylaştırır ve sevdirir.
2. Çocuk övülür ve takdir edilirse daha iyi öğrenir. Takdir edilmek çok önemli bir motivasyon unsurudur. Hâlbuki çocuklardan çok esirgenir.
Hakiki övgü, içten gelerek yapılmalı, özenle yapılmalı ve ölçülü olmalı. Çocuk ilgi ile takip edilmeli, ondaki öğrenme isteği ve ilerleme gözlemlenmeli ve cömertçe takdir edilmeli ve ödüllendirilmeli.
3. Çocuk, gerilim yoksa daha kolay öğrenir. Korku ve baskı, kısa süreli başarılar getirir. Devamlı olursa etkisini yitirir. Hakaret ve aşağılamak, öğrenmenin zehridir.
(Korku ve stresin öğrenmeye etkisi ayrı bir yazı konusudur)
4. Öğrendiklerini öncekilerle birleştirme, kıyaslama öğrenmeyi kolaylaştırır. İzole edilmiş bilgileri öğrenmek daha zordur.
Beyin, en iyi kıyaslayarak öğrenir. Önce öğrendiği bilgilerle yeni bilgileri kıyaslayan beyin, o bilgiyi uygun bölümlere yerleştirir ve unutulmaz hâle getirir.
5. Kendine güven duygusu, öğrenmeye yardım eder.
6. Merak ve heyecan duyulan konu daha iyi öğrenilir. Bir şeyi anlatmaya başlamadan önce çocukta öğrenme heyecanı uyandırılmalı. İyi öğretmen, iyi hikâye anlatır, merak ve heyecan uyandırır. Heyecan ve merak kaybolunca öğrenme arzusu gider.
7. Araştırma ve deneme, öğrenmeyi kolaylaştırır. Çocuklar zevkle araştırma yapar.
8. Konular kısa parçalara bölünmeli. Mesela şiirler bölüm bölüm daha kolay ezberlenir.
Konular; kümeler, bölümler hâlinde verilmeli. Kolaylaştırılmalı, zorlaştırılmamalı.
9. Çocuk, en iyi kendi denediğini öğrenir. Kendi başına deneme yapmak, çocuğa zevk verir.
10. Çocuklarda öğrenme biçimleri değişebilir. Her çocuk aynı metotla öğrenmez. Değişik öğrenme biçimlerinin farkına varmak gerekir.
Her beyin özeldir, her çocuğun kendi mahsus öğrenme yöntemi olabilir. Çocuktaki baskın zekâyı bulmak ve o zekâ türünün öğrenme metodunu kullanmak öğrenmeyi kolaylaştırır.
Görerek, işiterek, dokunarak, yaparak, deneyerek ve duygusal öğrenme metotları var.
Bazen birden çok öğrenme metodunu birlikte kullanmak gerekebilir.
Çocukları ciddiye almalı, iyi gözlemlemeli, baskın zekâ türlerini keşfetmeli ve ona göre anlatım metodu geliştirmeli.
Unutmamak gerekir ki öğrenmek beyni geliştirir.
Çocuk en iyi, anne ve babadan ve sevdiği öğretmenden öğrenir.
Çocuk kendi kendine yaparak, oynayarak daha iyi öğrenir öğrenir. Oyun, etkili öğrenme biçimlerinden biridir. Yaparak öğrenme, en etkili öğrenme biçimidir.
Çocuklar meraklı yaratılmıştır, sorarak meraklarını giderir ve merak ettikleri konuları daha iyi öğrenirler. Çocuk sorduğu an öğrenmeye motive olmuş demektir.