TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın sözlerine ilişkin değerlendirme yaptı. Çiçek, "Üslup yargı makamına yakışan üslup değildi. Kimse oraya haşlanmak, tokat yemek ve azarlanmak için gitmedi" dedi.
İktidar kanadı Anayasa Mahkemesi Başkanı Kılıç'ı aynı sertlikte eleştiriyor. Kılıç'ın sözlerini, 'Yüreği yanan bir hukuk insanının konuşması' diye nitelendirenler de var. İşte diğer tepkiler...
"Yargıyı rahatlatacak bir açıklama"
Ana muhalefet partisi CHP Hatay Milletvekili Refik Eryılmaz Meclis'te düzenlediği basın toplantısında şöyle konuştu:
"Bir Anayasa Mahkemesi Başkanı'nın yapması gereken bir açıklamaydı. Hukuku, yargıyı rahatlatacak bir açıklama."
"Gecikmiş bir çıkış"
MHP Milletvekili Özcan Yeniçeri Kılıç’ın açıklamalarını parlamentoda düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi.
"Bu çok gecikmiş bir çıkış. Haşim Kılıç sağduyulu ve hukuk devletinin ilkelerine uygun bir açıklama yapmıştır. Satır aralarında Türkiye’de ciddi biçimde hukuk devletinin ve yargının partilileştirildiğini, kişiselleştirildiğini ifade ediyor ve yargının vicdanını işgal edildiğinden söz ediyor, bu ciddi bir tespittir."
Yeniçeri, Haşim Kılıç’ın muhalefetin cumhurbaşkanı adayı olabileceği yönündeki soruya da şöyle karşılık verdi:
"Haşim Kılıç Anayasa Mahkemesi Başkanı'dır, Anayasa Mahkemesi Başkanı olarak kalacak ve kalmalıdır. Bu eleştiriler doğru sözlerdir, ciddi eleştirilerdir. Yarından itibaren Haşim Kılıç ile ilgili linç girişimi başlatılacaktır."
"Söylemesi gerekeni söyledi"
BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş’ın ilk sözleri ise şöyle:
"Anayasa Mahkemesi Başkanı söylemesi gerekeni söylemiştir. Asıl sıkıntılı söylemler Başbakan'ın AYM Başkanı ve üyelerine karşı kullandığı söylemlerdir.”
AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın açıklamalarını Twitter hesabından eleştirdi.
AK Parti Ankara Milletvekili, hukukçu Fatih Şahin yine Twitter hesabından Kılıç'a, "Şimdi o cüppeni yavaşça çıkar" diye seslendi.
Hükümet-Cemaat kavgasını alevlendiren dershane tartışmasından sonra AK Parti’den ilk istifa eden İdris Bal ise Twitter’dan değerlendirme yaptı. "Haşim Kılıç hukukun askıya alındığı bu dönemde bir anayasa mahkemesi başkanına yakışır açıklamalar yapmıştır. Tebrik ederim." ifadelerini kullandı.
"AYM, hukuk devletinin sigortasıdır"
Halk TV’ye konuşan eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Haşim Kılıç’ın konuşmasını ‘bağımsız yargının savunması’ diye niteledi.
"Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın açıklaması çok mühimdi. Yargının savunması ve iktidarın haksız saldırılarına bir cevaptı. Son zamanlarda bilindiği gibi iktidar yargıyla ilgili çok ağır suçlamalarda bulundu. 17 Aralık rüşvet ve yolsuzluk dosyalarının açılmasını bir darbe olarak değerlendirdi. Twitter yasağının kaldırılmasıyla ilgili Anayasa Mahkemesi (AYM) kararını ‘gayrimilli’ olarak nitelendirdi, ‘AYM kararlarına saygı duymuyorum’ dedi. Bütün bunlar bir hukuk devletinde olmaması gereken sözler çünkü demokratik hukuk devleti erkler ayrılığına dayanır, anayasamıza göre de erkler ayrılığı bir erkin diğerine üstünlüğü anlamına gelmez, aralarında işbirliği anlamına gelir."
"Yargı kendi görevini yapmaktadır, bağımsızlığı önemlidir. İktidarın yargıyı baskı altına alma, yönlendirme çabaları karşısında AYM Başkanı’nın çıkışı son derece önemlidir. Hem kendi görüşlerini, kararlarını savundu, arkasında durduğunu söyledi hem de genel olarak Başbakan’ın yargıya yönelttiği suçlamaları, son zamanlarda adeta alışkanlık haline getirdiği tutumu eleştirdi. Yargı bağımsızlığı hukuk devletinin temelidir, bu nedenle yargıyı yönlendirmeye çalışmak son derece yanlıştır."
"AYM Başkanı konuşması, bağımsız yargının savunmasıdır. AYM, hukuk devletinin sigortasıdır çünkü iktidarın, bir organın Anayasa’ya aykırı tutum ve davranışlarını değerlendiren ve onların Anayasa’ya aykırılıkları durumunda iptaline gidebilen AYM’dir. Ayrıca son zamanlarda bireysel başvuru büyük önem kazanmıştır. 12 Eylül 2010 günü kabul edilen anayasa değişikliğinde bireysel başvuru kabul edildi. Buna göre Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında bireysel haklarının ihlal edildiğini düşünen şahıslar iç hukuk yolları tüketildiğinde AYM’ye başvurabiliyor. Bazı konularda henüz iç hukuk yolları tüketilmeden karar vermeye başladı tabii, açıklamalarında ‘işin niteliği gereği’ dedi. Belki bu eleştirilebilir ama içerik olarak evrensel normlara uygundu, düşünce özgürlüğü açısından son derece doğruydu. Bir anlamda iktidara, sadece uygulamakla kalmayıp aynı zamanda saygı duymaları gerektiğini belirtti. Anayasa’nın belirttiği gibi erkler arasındaki iş birliği ve işbölümü de bunu gerektirir."
"Başbakan bunun altında kalmaz"
Yeni Şafak Gazetesi Ankara Temsilcisi Abdülkadir Selvi CNN TÜRK’te, Kılıç’ın partilerin grup toplantısı gibi bir toplantı yaptığını savundu. Kılıç’ın ‘siyasete ayar verme’ niyetinde olduğunu öne sürdü.
"Bir açıklama olur AK Parti’den, zannedersem Başbakan'dan gelir bu açıklama, gelmesi de gerekir. Mahkemeler kararlarıyla konuşur ama AYM Başkanı, Sayın Başbakan’ın söylediği ve söylemediği sözler ne varsa onun üstüne gitti. ‘Sığ’ ifadesi özellikle yakışmadı. Sayın Başbakan bunun altında kalmaz, gereken cevabı verir. Konuşmasının ikinci bölümünde siyaset dili çok ağır, polemik dili çok ağır. Ben net konuşmayı seven birisiyim, salı günleri partilerin TBMM grup toplantısı olur. Bugün de adeta AYM grup toplantısı vardı, Kılıç o tarzda bir konuşma yaptı. Haşim Bey’in açıklaması siyasete ayar verme hedefindeydi. Zaten bu mesajlar Başbakan’ın ve Cumhurbaşkanı’nın bulunduğu salonda buz gibi bir hava estirdi."
"Yüreği yanan hukuk insanının konuşması"
CNN TÜRK'e konuşan Hürriyet Gazetesi yazarı Taha Akyol'a göre, 2015'te emekli olacak Kılıç'ın açıklamaları "Yüreği yanan bir hukuk insanının konuşması" olarak görülmeli.
"Siyasi iktidarın, kararlarından memnun olmamasından dolayı mahkemeler hakkında söylediği sözler var. Buna Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın cevap vermemesi mümkün değildi. Anayasa Mahkemesi'nin Twitter’la ilgili kararına Başbakan Erdoğan, 'gayri milli' demişti. Kılıç da, "Milli olmamakla suçlamak içeriği ve derinliği olmayan sığ eleştirilerdir" dedi. Ben bu konuşmasını evrensel hukuk ilkelerinin en çok vurgulandığı konuşma olarak değerlendiriyorum. Sert kaçtı yorumu yapan olabilir, yetersiz diyen olabilir. 'Temel hak ve hürriyetler toplumda korunmazsa o toplumda güven olmaz' dedi. Sert konuşmasını istemeyenler sert konuşmaktan da kaçınmalı... Anayasa Mahkemesi’nin 2010 referandumundan itibaren geliştirdiği içtihatlar Türkiye’nin itibarıdır. Vicdan yolsuzluğu açıklamasına gelince... 'Hâkimler arasında normal, mesleki ilişkiler bile kalmadı. Hukuki deliller bulunmalı' dedi. Maalesef yargı içinde siyasi ilişkiler çerçevesinde kutuplaşmalar olmaya, ‘platformlar’ kurulmaya başlandı. 'Dünkü mağdurlar vesayet kurmaya çalışıyor' minvalinde eleştirileri vardı, bu da iktidarın otoriterleşmesiyle ilgili endişelere ilişkin beyan olmuş oldu."
"Doğrudan Başbakan'a cevap verdi"
Star Gazetesi Ankara Temsilcisi Mustafa Kartoğlu ise NTV'de şöyle konuştu:
"Eleştirilerden çok bunalmış ve anladığım kadarıyla bir cevap verme ihtiyacı hissetmiş. Doğrudan Başbakan'ın sözlerine cevap verdiği dikkat çekiyor. Konuşmasından sonra gömlek değiştirme ifadesini (Milli görüş gömleği) sordum kendisine, 'Benim böyle bir kastım yoktu, sadece duygularımı ifade ettim' dedi. Yargının bundan sonraki süreçte güvenilirliğini kazanması için atılacak adımlar konusundaki sözleri isabetliydi. Paralel yapının ayıklanması konusundaki ifadesini önemsedim."
"Umut verdi"
Gazeteci ve yazar Nazlı Ilıcak ise CNN TÜRK'te şu değerlendirmeleri yaptı:
"Hep tekrarlanır ya, 'Namuslular da namussuzlar kadar cesaretli olsa' diye. Ben Haşim Kılıç’ı dinlerken böyle bir kaanate sahip oldum. Toplumun yüzde 50′ye hatta 60′a yakışan bir kısmı yargıya karşı saldırılardan, hukukun zedelenmesinden dolayı endişeye, ümitsizliğe kapılmış durumda. Bu kesim, 'Namuslu hâkimler de var' düşüncesine kapıldı. Umudu tükenenlere umut verdi Haşim Kılıç."
"Son derece siyasi bir dil"
Star Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Ziya Cömert A Haber’de Haşim Kılıç’ı eleştirdi.
"Twitter kararına insanlar neden itiraz etti, Haşim Bey belli ki bunu iyi anlayamamış. Bu kararda bugün de ısrar etti, ısrar ederken de son derece siyasi bir dil kullandı. Haşim Bey Twitter’ı desteklemek yerine Türkiye’yi destekleseydi daha isabetli olurdu."
"Siyaseten nezaketsiz"
Gazeteci Mustafa Karaalioğlu 24 TV’de Kılıç’ın tavrını nezaketsiz bulduğunu ifade etti.
"Kılıç’ın tavrı siyaseten nezaketsiz bir durum. Şok edici bir durumdu, yeni Türkiye’nin kabullenemeyeceği bir durumdu."
Karaalioğlu, Haşim Kılıç’ın cumhurbaşkanlığı adaylığı için isminin geçtiği hatırlatılınca de şöyle konuştu:
"Bu düşünceyle yapılmış bir konuşma mı bilmiyorum. Eğer varsa zaten şansını kaybetmiştir, Türkiye haklı bu düşünceyi seçmez. Yeni Türkiye bu zihniyetten kurtulmaya çalışıyor, Sayın Kılıç Türkiye’deki bu değişimi yakalayabilmiş değil. Evrensel hukuk, bağımsız yargı bunları savunmayan var mı Allah aşkına. Kılıç’ın konuşmasından, buradan parlamentoyu hükümet kararlarını çekip çevirmeye yönelik bir irade ortaya çıkıyor. Devlet erkanı kuruluş yıldönümünde size misafir gelmiş, siz de hazır fırsatını bulmuşken, hazır kameralar çekiyorken, içinizden gelen bu tarz açıklamaları yaparsanız ‘sığlık’ asıl bu olur."
"Böyle cevabı davet ediyordu"
NTV'ye konuşan gazeteci ve yazar Avni Özgürel'in değerlendirmesi ise şöyle:
"Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşundan bu güne öyle zannediyorum yapılmış en sert konuşmalardan biri. Twitter kararı sonrası Başbakan'ın tepkisi zaten böyle bir cevabı davet ediyordu. Paralel yargıyla ilgili değerlendirmeleri bence son derece isabetli."
(al jaazera)