Mehmet Ali İlkaya / Hür Fikirler
CHP’ye bir hesap makinası bir sözlük: Seçim reklamı analizi
Eskiden maç izleyenler takımları aleyhine hakem tarafından bir karar verilirse şöyle tezahürat yaparlardı: “Hakeme gözlük, eline sözlük!” bu günlerde böyle bir tezahürat yapılıyor mu bilmiyorum! Ama CHP’nin tüm yurtta sergilenen billboard reklamına dikkatlice bakınca şu meşhur tezahürat aklıma geldi. CHP’nin ünlü reklamı/vaadi hem benim hem de kamuoyunun dikkatini çekti. Yukarıda görseli var.
Türkiye’nin her ilinde ilçelerinde, mahallerinde billboardlarda bu reklam görselini görüyoruz. İlk dikkat çeken şey il sayısı, vaatte: 74 il var! İlkokul çocuklarının da bildiği gibi Türkiye’de 81 il var… 7 il dışarda kalmış… Yani bu zenginlikten 7 ilimiz mahrum kalacak olabilir! İlk soru hangi iller dışarıda kaldı. Burada tahmin yürütelim:
- Olasılık olarak; en son il olan 7 il dışında olabilir. Bu talihsiz illerimiz: Ardahan, Iğdır (1992), Yalova, Karabük, Kilis (1995) Osmaniye (1996) ve Düzce (1999). Bu illerin henüz büyük “üretim merkezi-üssü” olamayacağı düşünülmüş olabilir! Ancak bu illerden Karabük, Osmaniye ve Düzce’nin üretim konusunda oldukça sağlam altyapısı olduğunu hepimiz biliyoruz. Örneğin Düzce’de cam sanayii, tekstil, tarım ve hayvancılık oldukça gelişmiş vaziyette… Bir sır gibi saklanan ve dışarıda kalan 7 il bu iller mi acaba?
- Olasılık olarak; nüfus bakımından küçük iller olabilir: Bu 7 ilimiz de 2022 Nüfus kayıt sistemine göre şunlardır: Çankırı (195.766), Artvin (169.403), Kilis (147.919), Gümüşhane (144.544), Ardahan (92.481), Tunceli (84.366), Bayburt (84.241). Bu illerden Tunceli Kılıçdaroğlu’nun memleketi. Yani Tunceli’nin bu yatırım denizinden pay almaması olmaz! Ayrıca her ilde : “… hakkını alacak” reklamı da var zaten!
- Olasılık olarak matematik bilgi yetersizliği, özensizliği olabilir.
Seçmenin gözünden bu tutmayan hesap gözden kaçtı zannedilmesin… Asıl trajikomik yön ise billboard reklamının ikinci kısmında, yine matematik ile gidelim. Vaat: “74 ilde, 17 üretim merkezi ve 50 üretim üssü kuracağız” Çok güzel … 17+50= 67. 7 il de burada dışarıda kaldı.
- Olasılık üst düzey matematik ile sorunu çözeriz: Karşımızda 3 bilinmeyenli bir denklem var. Kübik denklem ile karşı karşıyayız!
- Olasılık seçim sonucuna göre bu iller seçilecek: Diyelim ki 17 üretim merkezi il CHP’ye en çok oy veren 17 il olabilir! Mantıklı mı ? Yorumunu sizlere bırakıyorum. Diyelim ki Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Denizli vb. 17 ilden biri değil (oy verme oranı ile ) bu durumda Tunceli’ye üretim merkezi olurken Gaziantep, Kayseri, Denizli, Kocaeli üretim merkezi olamayacak!
- Olasılık olarak: Matematik bilgi yetersizliği, özensizliği olabilir.
CHP gibi ülke yönetimine talip, büyük ve köklü bir partinin altı üstü iki işlem gerektiren birkaç sayıyı yazamamasını nasıl açıklamak mümkün olur bilmiyorum! Skandal niteliğindeki bu yanlışları izah etmeye çalışan henüz olmadı. Kendilerine cep telefonlarının tamamında olan hesap makinasını kullanmalarını tavsiye etmekten başka bir şey gelmiyor! Öğrenmenin yaşı yokmuş!
Bunca satırı birkaç rakam için mi yazdın denildiğini duyar gibi oluyorum. Asıl tuhaf şeyler bundan sonra başlıyor; sözlük bölümüne geçelim. Reklamda ÜRETİM MERKEZİ ve ÜRETİM ÜSSÜ kavramları var. Önce The Economist’in yayınladığı Ekonomi Sözlüğü’ne bakıyorum. Üretim üssü ve üretim merkezi kavramlarını arıyorum, yok! Bu durumda TDK sözlüğüne başvuralım.
Üretim üssü: Başlı başına bu kavramı açıklayan bir bilgi yok. Üretim kavramını herkesin bildiğini varsayarak üs kavramına bakalım üs: 1.Bazı görevleri yürütebilmek amacıyla kurulan, özel yapıları, donatımları, atölyeleri, onarım yerleri, servis alanları olan, sürekli veya geçici olarak konaklanan yer. 2. Bir askerî harekâtta birliklerin gereksinim duyduğu her türlü gerecin toplandığı, dağıtıldığı bölge. İki tanımda da belli özellikleri haiz, bölge alan gibi yerler olduğunu anlıyoruz. Reklama geri dönersek: “50 ÜRETİM ÜSSÜ” inşa edilecek! Bu üsler 50 ilde olacak, her ilde bir alanda mı olacak? Birçok alan mı üs olacak? Bunları bilen yok! ÜRETİM MERKEZİ kavramı var. Bakalım 1. Bir bölgenin veya kuruluşun yönetim yeri. 2. Bir işin öğretildiği yer. 3. Bir işin yoğun olarak yapıldığı yer. 4. Belirli bir yerin ortası. Sözlükte 8 tanım var ancak bu 4 tanım bizim işimize yarar. Buradan 17 İLİN ÜRETİM MERKEZİ olacağını anlıyoruz!
Üs ve merkez kavramları büyük ölçüde aynı şeyi ifade ediyor. Bazı illerde üretim üssü kuruluyor, bazı illerde üretim merkezi oluyor!
CHP’nin Billboard reklamı özetle özensizliğin, cehaletin ve seçmeni küçümsemenin vücut bulmuş hali! Sadece 81 sayısından 2 çıkarma işlemi ve sonra toplama ile sağlamasının yapılacağı matematiksel akıl yürütmeden yoksun bir ekip, lider ve zihniyet ile karşı karşıyayız. Olay bununla da bitmiyor aynı anlama gelen iki kavram sanki iki farklı anlamı olan kavramlarmış gibi lanse ediliyor! Laf kalabalığıyla insanların kandırılması gündemde. Ülke yönetimine talip bir parti, bir lider var ama en basit matematik yeterliliği yok. Kavramların rastgele kullanımı, laf cambazlığı ile güya seçim vaadi veriliyor. “Bilim, akıl, liyakat” kavramları ile bütün gün kamuoyunu meşgul eden partinin reklamına bakın! Her şeyden önemlisi milletimize layık görülen muameleye, basitliğe, şark kurnazlığına dikkatinizi çekmek isterim.
Ülke yönetimine talip 7 destekçisi olan bir partinin reklamı/vaadi bu şekilde. Hayırlısı olsun ne diyelim!