Abdulaziz Buteflika'nın 2 Nisan'da yoğun halk protestoları ve ordunun uyarıları sonucu cumhurbaşkanlığından istifa ettiği Cezayir'de Buteflika sonrası geçiş dönemine ilişkin tıkanıklık devam ediyor.
Yaklaşık üç aydır her hafta aralıksız gösterilere devam eden Cezayirliler, anayasaya göre geçiş dönemini yürütmesi gereken devletin zirvesindeki isimleri "Buteflika döneminin temsilcileri" olduğu gerekçesiyle reddediyor.
Buteflika'nın istifasında üst üste yaptığı uyarılarla kritik rol oynayan ordu ise ülke yönetiminde boşluk olmaması için anayasal süreçte ısrar ediyor.
"Halkın iradesinin üzerinde irade yoktur"
Cezayir genelindeki protestolarda geçiş dönemini yönetmesi için ismi öne çıkan 87 yaşındaki Ahmed Talib İbrahimi, çarşamba günü yayımladığı mesajında "gösterilerde ismini zikrederek kendisini onurlandıran" Cezayir halkına teşekkür ederek görevi prensipte kabul ettiğini açıkladı.
Egemenliğin halka devredilmesi için tüm tecrübesiyle elinden geleni yapacağını belirten İbrahimi, krizden çıkış yolu olarak Anayasa'nın 7. ve 8. maddelerine işaret ederek, "Bunları en geniş anlamıyla uyguladığımız zaman halkın iradesinin üzerinde irade yoktur." ifadesini kullandı.
Cezayir Anayasası'nın 7. ve 8. maddelerinde "halkın her iktidarın kaynağı olduğu" ve "kurucu iktidarın halka ait olduğu" belirtiliyor. 102. madde de "cumhurbaşkanının istifası, yetkilerini yerine getirmede bir engelle karşılaşması, ölüm veya hastalık nedeniyle söz konusu makamın boşalması halinde" izlenecek süreç düzenliyor.
Tunus'ta yasama organı Millet Konseyi Başkanı Abdulkadir bin Salih'in 90 günlük geçici cumhurbaşkanlığı görevine başlaması ve 4 Temmuz'da yeni cumhurbaşkanı seçiminin yapılması planıyla 102. madde zaten şu an işliyor.
Cezayir sivil toplumu ve muhalefeti ise "Buteflika rejiminin temsilcileri" olduğu gerekçesiyle gerek geçiş dönemini yöneten isimleri, gerekse geçiş döneminin uygun koşullar oluşmadan dayatılması nedeniyle mevcut durumu reddediyor.
Bin Salih'in 90 günlük geçici cumhurbaşkanlığından sonra anayasada öngörülen ikinci 90 günlük sürede bu görevi İbrahimi'nin yürütmesi talep ediliyor.
Ordunun geçiş dönemi rolüne övgü
Anayasanın "kul yapımı bir metin olduğunu, esnetilebileceğini, halkın iradesiyle güçlendirilmiş duruma uygun meşruiyetin, şekli bir meşruiyete tercih edilmesi" gerektiğini belirten İbrahimi, geçiş sürecinin ana aktörü orduya ilişkin şunları kaydetti:
"Gösterilerin barışçıl kalmasını sağlamak ve yaşananlara doğrudan müdahil olmama tercihiyle ordu önemli bir rol üstlendi. Ancak ordu, anayasal olsa bile artık halkın itibarını kaybetmiş kurumları savunmak yerine akil insanların ve aydınların tekliflerine kulak vermeli."
Cezayir ordusundansa henüz İbrahimi'nin rolüne veya açıklamalarına ilişkin bir yanıt gelmedi.
Bağımsızlık dönemi öğrenci lideri
Ahmed Talib İbrahimi, Fransız işgaline karşı Cezayir Müslüman Alimler Birliğinin kurucuları arasında yer alan Beşir İbrahimi'nin oğlu olarak 1932 yılında doğdu.
İbrahimi, işgale karşı mücadele döneminde kurucusu olduğu Cezayir Öğrenci Birliği ile 19 Mayıs 1956'da silahlı mücadeleye katıldı. Cezayir'de bu nedenle 19 Mayıs hâlâ resmi Ulusal Öğrenci Bayramı olarak kutlanıyor.
Bağımsızlık sonrasındaki dönemde Eğitim Bakanlığı (1965-1978) görevini yürüten İbrahimi, Cezayir eğitimini Fransız müfredatından çıkararak millileştirme çalışmalarını yürüttü.
İbrahimi, 1982-1988 yıllarında yürüttüğü Dışişleri Bakanlığı göreviyle kariyerinin zirvesini yaşadı.
Cezayir'de çok partili hayata geçildikten sonra İslami Kurtuluş Cephesinin seçimlerin birinci turunu kazanmasının ardından ordu darbe yaparak seçimleri iptal etti. Yaşanan olayların ardından kanlı bir iç savaşa sürüklenen Cezayir'in kara döneminde İbrahimi aktif siyasetten uzak kaldı.
Yeniden siyasete girme çabaları rejim tarafından farklı yöntemlerle engellenen İbrahimi'nin 2004 yılında serbest ticareti savunan muhafazakar Vefa Partisini kurma başvurusu reddedildi.
Cezayir'de Abdulaziz Buteflika'nın beşinci dönem adaylığına karşı gösterilerin başladığı 22 Şubat'tan itibaren İbrahimi, Buteflika'nın istifa etmesini savunan isimler arasında yer aldı.
Geçiş dönemini yönetmesi için Cezayir'in farklı kentlerindeki gösterilerde ismi öne çıkan İbrahimi, 18 Mayıs'ta emekli Tümgeneral Reşid Bin Yelles ve sivil toplum kuruluşu Cezayir İnsan Hakları Birliği Onursal Başkanı Ali Yahya Abdunnur'la imzaladığı ortak mesajında Cezayir'deki sokak hareketinin temsilcileriyle diyaloğa girmesi için orduya çağrıda bulunmuştu. (AA)