Türkiye'yi Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun temsil edeceği zirve, TSİ 13.30'da AB Konseyi Başkanı Donald Tusk'un ev sahipliğinde başlayacak. Davutoğlu'nun öncesinde Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz ile görüşeceği zirvede, sığınmacı krizi ve AB'yle ilişkiler asıl gündem maddelerini oluşturacak.
28 AB üyesinden devlet ve hükümet başkanlarının yer alacağı zirvede, Davutoğlu'nun terörle mücadele ve Türkiye'nin bu konudaki beklentilerini de gündeme getirmesi bekleniyor. Zirvede, Türkiye üzerinden Yunanistan'a giden sığınmacı ve göçmenlerin sayısındaki düşüş vurgulanarak, Türkiye'den bu konuda daha fazla gayret sarf etmesinin istenmesi bekleniyor.
Geri kabuller
AB'nin Ankara'dan diğer bir talebi de uluslararası korumaya muhtaç olmayan, ekonomik gerekçelerle AB ülkelerine gitmek isteyen göçmenlerin ülkelerine ya da Türkiye'ye geri gönderilmesi.
İkili geri kabul anlaşması çerçevesinde Yunanistan'dan bazı göçmenleri alan Türkiye, bu konuda işbirliğine hazır olduğu mesajını veriyor.
Türkiye'den sığınmacı alınması
Türkiye ise AB'den, sığınmacıları yasal yollardan almasını istiyor. Bu şekilde sığınmacıların hayatlarını riske atmak zorunda kalmayacağını vurgulayan Ankara'nın bu isteğine dair halihazırda AB Komisyonu'nun bir tavsiye kararı da bulunuyor.
Hangi üyelerin Türkiye'den ne kadar sığınmacı alacağı belirsizliğini koruyor. Zirve taslak kararlarında, "mevcut plan üzerinde çalışılmaya devem edileceği" vurgulanıyor.
"Yük paylaşımı"
Türkiye'deki sığınmacılar için "yük paylaşımı" çerçevesinde harcanacak olan 3 milyar avronun da bir an önce projeler için tahsis edilmesi de gündemde olacak.
AB üyelik süreci
Türkiye, canlandırılması kararı alınan AB üyelik sürecinde somut adımlar görmek istiyor.
29 Kasım'daki zirvede, AB Komisyonu'nun Mart 2016'da yeni fasılların açılması için hazırlık çalışmalarına başlamasında mutabık kalındı. Yeni fasıllarla ilgili tarama çalışmalarının yakın zamanda Ankara'ya iletilmesi bekleniyor.
Vize serbestisi
Vize serbestisi süreci ise devam ediyor. AB Komisyonu'nun cuma günü hazırladığı ikinci raporda, Türkiye'nin ilerleme kaydettiği belirtilerek Türk yetkilerinin gösterdiği kararlılıktan memnuniyet duyulduğu ve atılan çok sayıdaki önemli adımının not edildiği vurgulanmıştı.
Raporda, hedeflendiği gibi Ekim 2016'da vizelerin kaldırılabilmesi için geri kabul anlaşması dahil tüm şartların yerine getirilmesi gerektiği ifade edilmişti.
"Balkan güzergahı ve Schengen"
Davutoğlu'nun katılacağı zirvenin ardından AB liderleri başka bir toplantı daha gerçekleştirecek. Bu kapsamda Schengen Anlaşması, Makedonya'nın sınırı kapatması nedeniyle Yunanistan'da mahsur kalan binlerce sığınmacının durumu ve sığınmacıların kullandığı geçiş güzergahı gündemde olacak.
NATO gemileri, Türkiye ve Yunanistan karasularında faaliyet gösterecek
AB-Türkiye zirvesi öncesinde, NATO'nun sığınmacı kriziyle mücadeledeki göreviyle ilgili anlaşmaya da son şekli verildi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, yaptığı yazılı açıklamada, NATO gemilerinin halihazırda Ege Denizi'nde bilgi toplama ve izleme yaptığını belirterek, "Gemilerin faaliyetleri, artık ülke karasularına da yayılacak. Komutanlarımız, Yunanistan ve Türkiye ile yakın istişare ve koordinasyon içinde faaliyet gösterilecek alanları belirledi. Karasularındaki faaliyetlerimiz, her iki müttefikle istişare ve koordinasyon içinde yürütülecek" ifadesini kullandı.
NATO'nun göçmen teknelerini durdurmayacağını ya da geri göndermeyeceğini kaydeden Stoltenberg, "ittifakın amacının Yunanistan ve Türkiye'nin yanı sıra Avrupa Birliğine, krizi körükleyen insan kaçakçılığı ve suç şebekeleriyle mücadele çabalarında yardım etmek" olduğunu belirtti.
NATO Deniz Komutanlığının, operasyonel ve taktik seviyede düzenlemelerde Avrupa sınır ajansı Frontex'le mutabık kaldığını da kaydeden Stoltenberg, Frontex, Yunanistan ve Türkiye'nin gerçek zamanlı olarak harekete geçebilmelerini sağlamak amacıyla NATO ve Frontex arasında bilgi paylaşımı yapılacağını ifade etti.
Anlaşmanın NATO ve AB'nin ortak sorunlara karşı birlikte çalışmasına dair mükemmel bir örnek oluşturduğunu vurgulayan Stoltenberg, "Böyle kısa bir süre zarfında bu düzenlemelere son şeklini verebilmemizden memnuniyet duyuyorum" ifadesini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile AB Komisyonu'nun Göç, İçişleri ve Vatandaşlıktan Sorumlu Komiseri Dimitris Avramopoulos da ortak açıklamalarında anlaşmaya son şeklinin verilmesinden memnuniyet duyduklarını ifade ettiler.
Anlaşmanın, yarın yapılacak olan sığınmacı krizinin ele alınacağı AB-Türkiye Zirvesi öncesi şekillendirilmesi dikkat çekti. Başbakan Ahmet Davutoğlu, zirve sonrası NATO Genel Sekreteri ile bir araya gelecek.
NATO'nun Ege Denizi'nde görev almasına 10-11 Şubat tarihlerinde yapılan NATO Savunma Bakanları toplantısında karar verilmişti. Karardan 48 saat sonra NATO Daimi Deniz Görev Grubu 2, Ege Denizi'ne gönderilerek keşif ve gözleme görevine başlamıştı.
Kaynak: AA