Bosna-Hersek eski Cumhurbaşkanı Haris Slajdzic, Suriye'de yaşanan sivil katliama batılı ülkelerin kayıtsız kalmasının bir benzerini yakın zamanda Avrupa'nın göbeğinde Bosna Hersek'in de yaşadığını vurgulayarak, "Uluslararası toplumun bizim için adım atması yaklaşık 4 yıl sürdü. Bu süre zarfında 10 bin insanımızı kaybettik. Bunun sebebi petrolümüzün ve yer altı zenginliğimizin olmamasıydı. Fakir bir ülke olduğumuzu söyleyemem ama uluslararası güçlerin cazibe merkezi olabilecek zengin bir ülke de değiliz. Nedeni bu." dedi. Slajdzic, Suriye'deki savaşın yakın zamanda bitmesi konusunda çok ümitli olmadığını da söyledi.
Slajdzic, Hasan Kalyoncu Üniversitesi’nin ‘Bahar Dönemi Misafir Öğretim Üyesi’ olarak Gaziantep’e geldi. Eski Cumhurbaşkanı Slajdzic, Cihan Haber Ajansı’nın (Cihan) uluslararası gündemle ilgili sorularını cevaplandırdı. Suriye'deki sivil katliama batılı ülkelerin kayıtsız kalmasının bir benzerinin yakın zamanda Bosna'da yaşandığını belirten Slajdzic, "Bosna Hersek’teki durumu Suriye’den ayıran en önemli şart ortada bir nefret, bir hırs söz konusu olmasıydı. Malumunuz Suriye için böyle bir şey söz konusu değil. Dış güçlerin etkisiyle yaşanan bir savaş söz konusu. Ancak Bosna Hersek’te yaşanan planlı bir saldırıydı. Eski Yugoslavya Ordusu’nun kullanılması suretiyle Bosna Hersek gibi uluslararası tanınırlığı olan bir ülkeye düzenli planlı bir saldırı gerçekleşmişti. Bosna Hersek’teki soykırımı Suriye’deki olaylardan ayıran en önemli şey bu. Bosna’da yaşanan insanlık dramının temel nedenlerinden birisi Sırp zihniyetiydi. Oradaki katliamlar Uluslararası Adalet Divanı tarafından tanındı. Ancak, bütün şehirlerde, kasabalarda gerçekleşen katliamlar için aynı şeyi söylemek geçerli değil. Belli yerdekiler, Lahey’de soykırım olarak adlandırıldı. Diğer bazı şehirlerimiz için de halen aynı tanınma süreci devam ediyor. Henüz kesinleşmiş değil." diye konuştu.
Batılı ülkelerin Suriye'deki katliama kayıtsız kalmasına da değinen Slajdzic, " Geçmişt buna benzer bir şeyi biz Bosna’da da yaşadık. 3,5 - 4 yıl kadar bir adım atılmasını bekledik. Uluslararası toplumun adım atması yaklaşık 4 yıl sürdü. Bu süre zarfında 10 bin insanımızı kaybettik. Çok büyük bir kayıp. Peki niye? Neden bize zamanında el uzatılmadı diye soracak olursanız nedeni çok basit. Bizim petrolümüz yok. Yer altı zenginliğimiz yok. Fakir bir ülke olduğumuzu söyleyemem ama uluslararası güçlerin cazibe merkezi olabilecek zengin bir ülke de değiliz. Nedeni bu. Malum, bunlar hayatın gerçekleri.” şeklinde konuştu.
Uluslararası ilişkilerin her zaman devletlerin, ülkelerin çıkarlarına dayalı bir sistem olduğunun altını çizen Slajdzic, “Uluslararası ilişkiler çıkar üzerinden yürüyen bir sistem. Ancak şunu söyleyebilirim. Yaşananlardan ders almak gerektiğini savunuyorum. İnsan haklarına önem verilerek yeni acıların yaşanmasını belki önleyebiliriz. Yaşanmakta olan acıları belki hafifletebiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
BOSNA VATANDAŞI OLARAK TÜRKİYE’NİN YAPTIKLARINDAN GURUR DUYUYORUM
Suriye’deki meselenin asıl kaynağının bir jeopolitik denge meselesi olduğuna vurgu yapan Slajdzic şöyle konuştu: “Suriye'deki savaş uluslararası güçlerin yeniden kendilerini konumlandırma çabasının bir sonucu. Ama ne yazık ki olan Suriyeli masum vatandaşlara oluyor. Bunu da göz ardı edemeyiz. Türkiye, gerek hükümeti gerekse vatandaşlarıyla Suriye’de yaşanan insanlık dramına karşı yapılabilecek en üstün yardımı yapıyor. Bir Bosna vatandaşı olarak ben bunlardan son derece gurur duyduğumu söylemek zorundayım. Türkiye’nin Suriye’deki savaş karşısındaki tutumu konusunda son derece gururluyum.”
SURİYE’DEKİ SAVAŞIN BİTMESİNİN YAKIN OLDUĞUNU SÖYLEYEMEYECEĞİM
Suriye’deki savaşın bitmesi ile ilgili görüşlerini de açıklayan Slajdzic şu bilgileri verdi: “Gelecek hakkında karamsar konuşmak istemem ama şu duruma bakılarak da Suriye’deki savaşın bitmesinin yakın olduğunu ne yazık ki söyleyemeyeceğim. Üzülerek, daha bu savaşın biraz edeceğini söylemek durumundayım. Çünkü bu savaşın bitirilmesi için hali hazırda olanlardan çok daha ciddi çabalar harcanması gerekiyor. Çok daha ciddi somut adımlar atılması gerekiyor. Gerek bireyler, gerek uluslararası toplum için her zaman konuşmak yapmaktan kolaydır. İcraata geçmek zordur.”
TÜRKİYE’DEKİ ÇÖZÜM SÜRECİYLE İLGİLİ OLUMLU BİR ŞAŞKINLIK YAŞANIYOR
Türkiye’nin yaşadığı çözüm sürecinin dışarıdan nasıl göründüğü ile ilgili tespitlerini de paylaşan Slajdzic, şunları aktardı: “ Dışarıdan göründüğü kadarıyla ben insanların, uluslararası camianın bu sürece olumlu gözle baktığını tahmin ediyorum. Çünkü insanlar artık çözüm istiyor. Atılan adım hem ciddi hem cesur bir adım. İnşallah başarıya ulaşır. Bizim temennimiz bu. Sadece, insanlar bu adımın atılmasından biraz şaşkınlık duydular. Bunu söylemek zorundayım. Ama olumlu bir şaşkınlık. Sadece çözüm sürecinin öncesi hakkında yeterince bilgilendirilmemişlerdi. Ön konuşmalar, müzakereler gibi konularda yeterince bilgileri olmadığı için bu adımın birdenbire atıldığını düşünüyorlar. Bu anlamda bir şaşkınlık yaşanıyor ama yine der dünya üzerinden bir sorunun daha silineceğini ümit ederek ben de herkes gibi bu konuda iyimserim.”
YURT DIŞINDA OKULLARIN AÇILMASI TÜM DÜNYA İÇİN İYİ BİR ADIM
Yurt dışındaki Türk okullarının başarısı hakkındaki soruyu da Slajdzic, şöyle cevaplandırdı: “Hali hazırda Saraybosna’da iki Türk üniversitesi var. Türkiye tabi yurt dışında okullar kuran ilk ve tek ülke olmamakla birlikte yine de Türkiye’nin bu konudaki çabası takdire şayan. Biz her zaman için uluslararası açılımı savunuyoruz. Buna karşılık tecridi tehlikeli buluyoruz ve reddediyoruz. Bu anlamda Türkiye’nin yurt dışında okullarının bulunması çok güzel. Dünya çok büyük bir yer değil. O nedenle işbirliği hayatın olmazsa olmaz kurallarından biri bizim için. Tüm dünya için iyi bir adım aslında yurt dışında okulların açılması.”
REKTÖR ÖZDEMİR: ÖĞRENCİLERİN BOSNALI BİR LİDERİ YAKINDAN TANIMALARINI İSTEDİK
Slajdzic’i konuk etmeleriyle ilgili değerlendirmede bulunan Hasan Kalyoncu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özdemir ise ”Üniversite olarak öğrencilerimizin yeni üniversite konsepti dahilinde sadece kitaplardan ve sınıfta öğrenmesini değil, aynı zamanda dünya liderlerinden, sanayicilerimizden, sanatçılarımızdan, edebiyatçılarımızdan, şairlerimizden öğrenmesini arzu ediyoruz. Bu çerçevede, ülkesini zor zamanlarda yönetmiş, Dışişleri Bakanlığı, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı yapmış sayın Slajdzic’i davet etmekle ve öğrencilerimize hem kalbimizin derinliklerinde bir yeri olan Bosnalı lideri yakından tanımalarını, hem onun tecrübelerini bilmelerini, kendilerini de gelecekte liderlik rolüne hazırlanmalarını sağlamaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
CİHAN