Bangladeş'te polis, Bangladeş Milliyetçi Partisi'nin (BNP) destekçileri Başbakan Şeyh Hasina'nın istifasını talep etmek için başkent Dakka'da ana yolları kapatırken, muhalefet destekçileriyle çatıştı, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı.
BNP'ye göre onlarca partili yaralandı ve 120'den fazla üyesi tutuklandı.
Ülkedeki ekonomik kriz, artan enflasyon ve yaşam maliyeti krizi nedeniyle kötüleşirken, BNP son aylarda on binlerce parti destekçisinin sokaklara döküldüğü devasa protesto mitingleri düzenledi.
Mevcut kargaşa, Hasina ve partisinin son yıllarda karşılaştığı en ciddi siyasi krizlerden biri.
Muhalefet neden protesto ediyor?
BNP, Başbakan Hasina'nın istifa etmesini ve Ocak 2024'te yapılacak bir sonraki seçimin tarafsız bir vekil hükümet altında yapılmasını istiyor.
BNP Genel Sekreteri Mirza Fakhrul Islam Alamgir, Cuma günü düzenlediği mitingde "bu hükümet altında adil bir seçim yapılmasının" mümkün olmadığını söyledi.
“Ülkenin her önemli kurumu tasfiye edilmiş, insanların hakları ellerinden alınmıştır. Alamgir, destekçilerine, her temel üründeki fiyat artışlarının insanların hayatını çekilmez hale getirdiğini söyledi.
Lideri ve eski Başbakanı Khalida Zia'nın yolsuzluk suçlamasıyla fiilen ev hapsinde tutulduğu BNP, daha önce Hasina'yı 2014 ve 2018'de oylara hile karıştırmakla suçlamıştı. Awami Ligi iddiaları defalarca reddetti.
2009'da iktidara geldiğinden beri sıkı denetimi elinde tutan Hasina, otoriterlik ve insan hakları ihlallerinin yanı sıra ifade özgürlüğünü bastırmak ve muhalefeti bastırmakla suçlanıyor.
Güvenlik güçleri, on binlerce muhalif eylemciyi tutuklamakla, yüzlercesini yargısız çatışmalarda öldürmekle ve yüzlerce lider ve protestocuyu ortadan kaldırmakla suçlanıyor.
Seçkin Hızlı Eylem Taburu (RAB) güvenlik gücü ve üst düzey subaylarından yedisi, söz konusu hak ihlallerine yanıt olarak 2021'de Washington tarafından yaptırıma tabi tutuldu.
Şimdiye kadar hükümet, geçici bir hükümet kurmanın anayasaya aykırı olduğunu söyleyerek muhalefetin taleplerini reddetmişti.
2011'de, Bangladeş Yüksek Mahkemesi, görevdeki bir hükümetin yeni bir parlamento seçimini denetlemek için iktidarı partizan olmayan, seçilmemiş bir geçici yönetime devretmesine izin veren 15 yıllık anayasa hükmünü iptal etti.
Bu ayın başlarında, Uluslararası Af Örgütü Güney Asya temsilcisi, Bangladeş'te tırmanan gerilimin "endişe verici" olduğunu söyledi .
“İnsanlar protesto etmekte ve muhalefet etmekte özgür olmalıdır. Hükümet, seslerini boğarak, ülke içinde farklı siyasi görüşlere müsamaha gösterilmediğinin sinyalini veriyor” diyen Yasasmin Kaviratne, polise “itidal” çağrısı yaptı.
Amerika Birleşik Devletleri, Bangladeş hükümetini, son iki ulusal seçimin oylara hile karıştırıldığı iddiasıyla gölgelendiği için özgür ve katılımcı seçimler düzenlemeye çağırdı.
Bu haftanın başlarında, 14 ABD kongre üyesi, ABD'nin BM büyükelçisine, BM ve tarafsız partilerin arabuluculuğunda Bangladeş'te adil bir seçim yapılması için bir mektup yazdı.
Bangladeş hükümeti, ABD ve Batılı müttefiklerini ülkenin içişlerine müdahale etmekle suçladı.