İngiltere merkezli Financial Times gazetesinin haberine göre, BM nezdinde meşru Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) geçen ay sonunda Misrata yakınlarında el koydukları Liberya bayraklı "Gulf Petroleum 4" adlı petrol tankerinin arkasındaki şirketlere ilişkin araştırma yürüttü.
Gazete'nin ulaştığı belgelere göre, UMH güçleri, BAE'li şirketlerin Hafter milislerinin kontrolündeki Bingazi kentine geçen ay 11 bin ton jet yakıtı gönderdiğini öğrendi.
BM Libya Özel Temsilci Vekili Stephanie Williams, Gazete'ye yaptığı açıklamada, BM'nin jet yakıtını "savaş malzemesi" saydığını ve ülkenin doğusuna bu yönde bir nakliyenin BM'nin Libya'ya yönelik silah ambargosu kararının ihlali sayılabileceğini söyledi.
AA’nın bildirdiğine göre, Afrika'nın en büyük kanıtlanmış petrol rezervlerine sahip Libya'nın resmi petrol tedarikçisi Libya Ulusal Petrol Kurumu'nun ülkenin doğusuna ticari uçuşlar için jet yakıtı sağladığına dikkati çeken Williams, bu şekilde yasadışı bir ithalatın "büyük ihtimalle Hafter'e bağlı hava kuvvetleri tarafından kullanılmak üzere yapılmış olabileceğini" dile getirdi.
Gazete'ye konuşan BM yetkililerinin, ilgili şirketlerin BAE'de kayıtlı olduğunu ve yakıtın BAE'de yüklendiğini paylaşmalarına rağmen, şirketlerin ismini vermeyi reddettiği aktarıldı.
Yüklendiği zaman değeri yaklaşık 5 milyon dolara ulaşan yakıt nakliyesiyle ilgili şirketler, şahıslar ve bu nakliyenin ödemesine ilişkin BM soruşturmasının sürdüğü belirtildi.
Şirketlerin izini bulmak zor
Gazete'nin ulaştığı belgelere göre, yakıtın tedarikçisi olarak görünen Afrifin isimli şirket, BAE'ye bağlı Şarika Emirliği'ne kayıtlıyken, taşımacılığını üstlenen "MT Gulf Petroleum 4" isimli Liberya bandıralı tanker de Gulf Gemicilik Hizmetleri isimli bir şirkete ait görünüyor.
Şirketlerin internet sitelerinin bulunmadığına ve firmalara telefonla ulaşılamadığına dikkat çekilen haberde, jet yakıtının 16 Mart'ta Bingazi kentine indirildiği paylaşıldı.
Belgelere göre, jet yakıtının Libyalı müşterisi Libyan Express Havayolları isminde bir şirket görülürken, Libya'nın batısında hava ambulansları da işleten Libyan Express, jet yakıtının ulaştırıldığı Bingazi'de faaliyetlerinin bulunmadığını ve böyle bir siparişten bilgisi olmadığını gazeteye aktardı.
Libya Ulusal Petrol Kurumu açıklaması
Libya Ulusal Petrol Kurumu, gazeteye yaptığı açıklamada, jet yakıtı ithal etmenin sivil kullanımla açıklanabilecek bir yönü olmadığının altını çizerek, ülkedeki çatışmalara bağlı olarak ticari havayolu trafiğinin düşüşe geçmesine rağmen sadece geçen yıl ülkenin doğusuna 73 bin ton jet yakıtı sağladıklarını aktardı.
Ülkede petrolün ithalinden tek sorumlu kurum olduğuna işaret eden Libya Ulusal Petrol Kurumu, ülkedeki jet yakıtı ihtiyacını kendi rafinelerinden karşıladığını, ihtiyaç halinde ithal ettiğini ancak "son yıllarda kesinlikle jet yakıtı eksikliğinin yaşanmadığını" vurguladı.
Bölgede yıkıcı politikalara imza atan Abu Dabi yönetimi, Hafter’in mali, askeri ve siyasi alanda en koyu destekçileri arasında yer alıyor. Emirliklerin, Sudanlıları güvenlik şirketinde çalışacakları vaadiyle paralı asker olarak Libya'ya götürdüğü ortaya çıkmıştı.
SIPRI raporu
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) 2015-2019 yıllarını kapsayan raporuna göre de Hafter’e silah ve ekipman aktarımında BAE öne çıkan ülkelerden biriydi.
Raporda, Hafter güçlerine çok sayıda silahlı insansız hava aracı (SİHA) sağlayan BAE’nin aynı zamanda Belarus’tan savaş helikopterleri alarak bunları Libya’da Hafter milislerine aktardığına yer verilmişti.
Libya’da Türkiye ve Rusya’nın ortak çağrısıyla 12 Ocak'ta devreye giren ateşkesten sonraki müzakere masalarında Hafter’in ateşkes anlaşmalarını imzalamamasının arkasında BAE’nin bu yönde telkini olduğu uluslararası basında sıkça zikredilmişti.
Taraflar arasında, ateşkes anlaşmasının başarısız olmasının ardından BAE yüzlerce askeri kargo uçağını Halife Hafter milislerini tahkim etmek için göndermişti.
Dünya genelinde enerji emtialarının fiyatlarının rekor seviyelerde düşmesinin ardından, petrol ihracatına dayalı bir ekonomiye sahip BAE'nin Hafter milislerine mali ve finansal desteğinin aynı seviyede sürüp sürmeyeceği ise tartışılıyor.