Azerbaycan'da Paralel Yapı Krizi

Fethullah Gülen ve Mehmet Günay'ın ses kaydının yayınlanmasının ardından Azerbaycan'da gündem değişti. Fethullah Gülen'in ses kaydında Zakir Hasanov'un yeni Savunma Bakanı olmasını sevindirici bulması ve Hasanov'un Gülen Grubu'na yakın bir kişi olarak nitelendirilmesi Azerbaycan kamuoyunda yeni tartışmalara neden oldu. Din dersi olmadığı için Gülen Grubu'na ait okulları tercih eden laik elitler tedirgin.

WİKİLEAKS'TE İLGİNÇ İDDİALAR VAR

Hükümet ses kayıtlarında geçen 'yakınlık' derecesini yalanlarken Azerbaycan'ın Türkiye'deki kavganın içine çekilmek istendiğini, bunların bir provokasyon olduğu yorumları yapıldı. Ancak ABD Bakü Büyükelçiliği'nden 2008 yılında Washington'a geçilen ve Wikileaks belgeleri arasında yer alan kriptolar cemaat-Azerbaycan ilişkisine dair ilginç veriler ortaya koyuyor.

OKULLARDA DİN DERSİ VERİLMİYOR

08.05.2008 tarihli kriptonun konu başlığı 'Fethullah Gülen Cemaati'nin Azerbaycan'daki varlığı'. Büyükelçi yardımcısı Donald Lu tarafından gönderilen kriptoda genel olarak ABD'nin Gülen cemaatinin Azerbaycan'daki varlığından rahatsız olmadığı, Gülen okullarında din dersi verilmediği vurgusu yapılıyor.

ELİTLERİN TERCİHİ 'ÇAĞ'

Azerbaycan'da Gülen cemaatinin 13 dershanesi, 11 koleji (lisesi, ilk öğretim okulu) ve Kafkas Üniversitesi bulunuyor. Tüm bu okullar bir çatı altında birleştirilmiş. Okullar 'Çağ Öğretim' adıyla anılıyor. Wikileaks belgelerine göre, dinsel motivasyonu olmayan bu okullara sıklıkla Azerbaycan'ın elit ve seküler ailelerinin çocuklarını yolladığı belirtiliyor. Okulların ise Türk işadamları derneği TUSIAB tarafından fonlandığına ancak detayların bilinmediğine dikkat çekiliyor.

OKULLARA KRİPTO ÖVGÜ

Yeni Şafak gazetesinin haberine göre, Azeri Hükümetinin cemaate karşı tutumunu görüşülen kaynakların ağzından aktaran Büyükelçi Lu'nun, kripto içinde kendi yorumlarını belirttiği kısımlarda, cemaatin okullarını övmesi dikkat çekici. Lu, Azeri bürokratlarının eğitimde Gülen'in okullarını tercih etmesini, Gülencilerin hükümetle iyi ilişkiler kurup sürdürebilmesinin anahtarı olarak görüyor.

ABD'NİN MEŞHUR DİPLOMATI

ABD'nin meşhur 'eski Sovyet ülkeleri diplomatı' olarak bilinen Lu'nun bu yorumları, ABD'nin okulların Azerbaycan'daki varlığından oldukça memnun olduğunu gösteriyor. Aliyev dikkat kesildi Azeri hükümetinin İslami hareketlere karşı mesafeli bir tutum sergilediği belrtiliyor. Din dersi verilmemesinden, ağırlıklı olarak matematik ve fen eğitiminden ötürü tercih edilen Çağ Okulları'nın seküler kesim açısından pozitif imajına rağmen hükümetin bu okulları, faaliyetlerini ve amaçlarını yakından takip ettiği ifade ediliyor. Hatta 2001-2002 yıllarında cemaate ait Kafkas Üniversitesi'nde İlahiyat Fakültesi kapatılırken Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'ne dokunulmamış.

ABD kriptosunda, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyey'in, Türkiye Diyanet İşleri faaliyetleri ile Gülen cemaatinin faaliyetleri arasına belirgin bir çizgi çektiği, cemaatin faaliyetlerine mesafeli durduğu; 2002'de AK Parti'nin iktidara gelmesi ile Aliyev'in yumuşadığı ancak Diyanet İşleri'ne daha yakın durduğu ifade ediliyor. Ayrıca bazı resmi yetkililerin hala Gülencilerin Azerbaycan'da Diyanet İşlerinde kontrolü ele geçirmiş olmasından şüphelendikleri dile getiriliyor. 'Operasyonel harç' Wikileaks belgeleri arasında yeralan kriptoda, Gülen cemaati ile Azeri hükümetinin ilişkilerinin gayet iyi olduğu belirtilirken ABD Büyükelçiliği'nin bazı yerel kişilerle görüştüğü ve bu kişilerin cemaat mensuplarının Azerbaycan hükümetinin içinden bazı kişilere, ilişkileri sıcak tutmak adına, 'operasyonel harç' yani diplomatik bir dille 'rüşvet' ödedikleri iddia ediliyor.