Belarus'ta Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun oyların yüzde 80,2'sini alarak seçimi kazandığı açıklandı. Ancak resmi olarak yüzde 9,9 oy alan muhalif aday Tikhanovskaya manipülasyon gerekçesiyle sonuçları kabul etmedi. Bunu takip eden gösterilere polis kısmen şiddet kullanarak karşılık verdi. Avrupa basını durumu analiz ediyor ve uluslararası toplumun nasıl tepki vermesi gerektiğini tartışıyor.
Başkanın arkasında destek yok
Novaya Gazeta'nın Belarus muhabiri Irina Khalip, Lukaşenko'nun halk nezdinde itibarını kaybettiğini gösteren bir tablo çiziyor:
“Lukaşenko, Tikhanovskaya ve ekibine istediği kadar 'dış mihraklar tarafından yönlendirilen koyunlar' desin, istediği kadar Belarus'ta internetin uluslararası holdingler tarafından bloke edildiğini ve göstericilerin resmi binalara saldırmak istediğini temin etsin, ona inanan kalmadı artık. Lukaşenko'nun yenildiğini, ödlek olduğunu, histerilerini ve bugünün dünyasına ayak uyduramadığını bütün dünya gördü artık. ... [ Pazartesi gününden bu yana kısmen grevde olan metalurji şirketi] BMZ'ye başka şirketler de katılabilir. Belarus'ta 90'ların başından bu yana grev yaşanmamıştı. Durum sürekli değişiyor. Anlaşılan bunun için internet bile gerekmiyor.”
DIE PRESSE (Avusturya)
Otokrata karşı internet
Die Presse, ebedi hükümdarın kanaat önderliğini blogculara kaptırdığını yazıyor:
“Korona krizi Belarus'ta bir dönüm noktası oldu. Birçok yurttaş, durumu örtbas etmeye çalışmadan güvenilir bilgi veren resmi olmayan haber kaynaklarına yöneldi. ...İşte blogcular da bu ortamda saygın kişiliklere dönüştü. Bunların arasından Sergey Tikhanovskaya adında bir videoblogcu bütün ülkeyi karış karış gezdi ve cumhurbaşkanlığına aday oldu. Başına gelenler ortada: Şu anda kendisi hapiste, karısı Svetlana ise sürpriz yaparak yurttaş hareketinin ikonası oldu. Seçimden önceki günlerde Svetlana ve ekibi twitter üzerinden binlerce insanı harekete geçirdi. Lukaşenko Belarus'un hükümdarı olmaya devam edebilir. Ama kanaat önderliğini kaybettiği bir gerçek.”
DELO (Slovenya)
Lukaşenko demokratik bir seçimle de kazanabilirdi
Minsk'ten gelen gösteri görüntüleri bütün ülkeyi temsil etmiyor, diyor Delo:
“Belarus halkının siyasi yapısına baktığımızda Lukaşenko'nun adil bir seçimde de kazanabileceğini söyleyebiliriz. Bir tarafta Lukaşenko'nun tarafında yer alan taşra halkı, diğer yanda cumhurbaşkanına direnen ve yurtdışıyla bağlantıları olan, eğitimli genç nüfus. Ama bu gençlerin sayısı muhalif bir blok oluşturmaya yetmiyor. Bu yüzden seçimi kaybeden, ama halkın Lukaşenko'yu istemediğine ve çok yakında değişim yaşanacağına inanan muhalif lider Svetlana Tikhanovskaya'nın haklı dileklerinin gerçekleşmesi için vakit daha çok erken.”
EESTI PÄEVALEHT (Estonya)
Batı Stockholm sendromu yaşıyor
Eesti Päevaleht, Avrupalı komşuların temkinli tepkilerinden şikayetçi:
“Batı, 'Avrupa'nın son diktatörüyle' nasıl baş edeceğini bilmiyor. ... 'Babacık' kah Batı'ya gülücükler atıyor, hatta (!) siyasi tutukluları serbest bırakıyor, sonra gidip Moskova'yla yeniden flörte başlıyor; bu da temkinli olmak gerektiği anlamına geliyor. ... Daha iyi zamanlar da vardı. Beyaz Rusya, AB'nin Doğu ortaklığına dahil bir ülke. Bu ortaklığın 'yumuşak güçlerinin' en azından demokrasi için çabalayan devletler için bir koridor yaratacağına dair umut vardı, ama bir üyelik perspektifi yaratmak için gerekli siyasi irade yoktu. 'İnsan hakları' beş yıl önce müzakerelerin ana gündem maddesiydi, ama artık Batılı değerleri fazla vurgulamak Minsk'i Moskova'nın kucağına oturtur diye korkuluyor. Bunlar Stockholm sendromu belirtileri.”
DIE WELT (Almanya)
AB'nin ip cambazlığı
Die Welt'e göre AB zor bir denge kurmak zorunda:
“Bir taraftan açık biçimde göstericilerin yanında durmalı Avrupa. ... Öte yandan Lukaşenko'yu Moskova'nın kucağına bırakmak ve ülkenin egemenliğini riske atmak AB'nin stratejik çıkarlarına aykırı. Her ikisini de -Beyaz Rusya'nın açılımını ve bağımsızlığını- sağlamak için yıldırma ve teşvikten oluşan akıllıca bir karışım lazım. AB bir taraftan, Lukaşenko ve ailesi de dahil olmak üzere, Beyaz Rusya'da gösterilerin bastırılmasına katılan yüksek rütbeli askerleri yaptırımlarla ve yurtdışındaki mal varlıklarını dondurmakla tehdit ederken, diğer taraftan da daha çok özgürlük ve demokrasiye açıldığı takdirde ülkeye, mali yardımların da dahil olacağı bir çıkış yolu göstermeli.”
Kaynak: eurotopics