Metin Çakır / Samsun;
“İzmir Suikastı konusunda bilgi verebilir misiniz? Nasıl oldu, kimler yaptı, nasıl sonuçlandı?”
¥ O iş biraz karanlık sevgili Metin. Zaten yakın tarihe ilişkin her olan alaca karanlık kuşağı içindedir…
Gerçeğimizi el yordamıyla aramak zorunda kalıyoruz…
Neyse, bu uzun konuyu kısaca özetlemeye çalışalım…
Bir ihbar alındı. İhbara göre Lazistan Mebusu Ziya Hurşit’le arkadaşları Atatürk’e suikast tertiplemişlerdi…
Yine kuru ile yaş da yandı: İlgili-ilgisiz onlarca insan gözaltına alındı…
İlginçtir: Gözaltına alınıp sorgulananlar arasında Kâzım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Bekir Sami Kunduh, Cafer Tayyar Eğilmez, Vasıf Karakol Adnan Adıvar gibi Kurtuluş Savaşı'nın ünlü isimleri de vardı…
Bunlar da suikastin diğer sanıklarıyla birlikte İzmir İstiklal Mahkemesi’nde sorgulanıp yargılandılar…
26 Haziran 1926’de Milli Sinema salonunda sanıkları sorgulayan İstiklal Mahkemesi fazla ince eleyip sık dokumadan kararını verdi…
Ziya Hurşit ve arkadaşları idam cezasına çarptırdılar...
Hüküm 14 Temmuz 1926'da infaz edildi.
İzmir’de 14 kişi asıldı.
İzmir İstiklâl Mahkemesi bir ay gibi kısa bir süre içinde, âdeta yıldırım hızıyla yargılanmayı tamamlanmış ve idam cezalarını infaz etmişti.
Kurtuluş Savaşı'nın önderlerinden biri olan ve o sırada yurt dışında bulunan Rauf Orbay da gıyabında on yıl hapis cezası almıştı.
Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'nin yargılanan diğer üyeleri her ne kadar mahkeme tarafından aklandılarsa da bir çoğu uzun bir süre kuşku altında yaşadı.
Hükümet görevlerinden dışlandılar. Çoğu on yıl süreyle siyasi yaşamdan uzak kaldı.
Karabekir Paşa bile hayatı boyunca izlendi…
ATATÜRK ÖLDÜĞÜNDE BAŞBAKAN KİMDİ?
Hasan Bayraktar / İstanbul
“1937 yılında İnönü'nün başbakanlığı bırakması ve Atatürk'ün vefatına yakın dönmesi nedendir?”
¥ Sanırım bu bilginiz eksik ve yanlış sevgili Hasan. İsmet Paşa, Atatürk’ün ölümüne yakın başbakanlığa dönmedi, ancak Atatürk öldükten sonra Cumhurbaşkanı seçildi.
Başbakanlıktan da kendisi ayrılmamış, Atatürk tarafından hem başbakanlıktan, hem de CHP genel başkan vekilliğinden azledilmişti.
Dünkü yazımda da belirttiğim gibi, bunun sebebi, partinin ve devletin yegâne hâkimi olan Atatürk ile İnönü’nün derin görüş ayrılıkları yaşanmaya başlanmasıdır.
Bunun üzerine Başbakan İsmet İnönü 1 Kasım 1937'de başbakanlıktan azledildi. Yerine Celal Bayar getirildi.
Yani Atatürk öldüğünde İnönü değil Bayar başbakandı. İnönü’yü Cumhurbaşkanı seçtiren de Bayar’dır.
ÇOCUKLARIMIZA TARİHİMİZİ NASIL SEVDİRİRİZ?
Nurdan Altınok / İstanbul;
“Çocuklarımıza tarihimizi nasıl daha kolay anlatabilir ve sevdirebiliriz?”
¥ Çok yerinde bir soru bu. Çok da gerekli bir soru. Hemen söyleyeyim ki, tarih bilinci ders kitaplarından değil, roman ve hikâyelerden alınır…
Tarihi anlatan doğru romanlarla bu işi yapabilirsiniz. Önerim şu: Her akşam televizyona harcadığınız süreden biraz kısıp “okuma saati” olarak ayırın…
Osmanlı insanının en büyük avantajlarından biri, sanırım aile içinde akşamları kitap okunması ve sohbet edilmesiydi.
Çocuklar böyle yetişir, yürekleri böyle olgunlaşırdı.
Öncelikle akşamlarımızı “seyirci” (dizi filmlerle verilen başka hayatları seyretme anlamında) olmaktan çıkarıp, yaşama dâhil etmemiz gerekiyor.
Evde kitap okunması çocuklarımızla aramızdaki iletişimi de sağlayacak, ana-baba ve çocuklar arasında sıcak bir ilişki doğmasına sebep olacaktır.
Bir yaşından itibaren çocuklara ninelerimizin ve dedelerimizin resimlerini gösterip, üç yaşından sonra tarihi hikâyeler okumaya başlarsak, tarih ile aralarında doğru bir ilişki kurmasını sağlamış oluruz.
VAKİT