Milli Savunma Bakanlığı'nca çalışmaları tamamlanan yeni sistemde en göze çarpan ayrıntı 'temel askerlik eğitimi (1 ay)' ve 'bedelli askerliğin' kalıcı hale getirilmesi konusu.
TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmeler neticesinde son şeklini alacak olan askerlik sistemi genel hatlarıyla şöyle olacak:
Temel askerlik eğitimi yoluyla bedelli askerliğin kalıcı hale getirilmesi düşünülüyor. Sistemde 1 ay düşünülen temel askerlik eğitimi alan kişi, daha sonra belirli bir ücret ödeyerek askerliğini sonlandırabilecek. Bu uygulama yıl boyunca devamlı hale getirilecek. Bedelli için ödenecek miktarın asgari ücret ya da yedek subayların aldığı ücrete göre ayarlanması düşünülüyor.
Bunun yanında bedelli için yaş kriteri de aranmayacak. Her celp (askere alma) döneminde, mutlaka bedelli askerlik için de kontenjan ayrılacak.
Diploma ve mesleğe göre askerlik süresi ve şekli değişecek
Daha önceden yedek subay olarak 1 yıl, kısa dönem çavuş rütbesiyle 6 ay askerlik yapan üniversite mezunlarının yeni sistemde 2-3 ay askerlik yapması öngörülüyor. 2 yıllık üniversite mezunlarının 4 ay, lise mezunlarının 6-9 ay ve ilköğretim mezunlarının ise 9-12 ay askerlik yapması öngörülüyor. Ayrıca daha önceden üniversite mezunu olup da yedek subaylık için uygun bulunmayan kişiler her ne olursa olsun, yedek subay askerliği seçebilecek. Evli askerler için eş ve çocuklar da genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
Meslek lisesi mezunları ve belirli mesleğe sahipler, askerliklerini mesleklerini icra ederek bitirebilecekler. Mesleklerini yapanlara ücret de ödenecek.
Her sene 200 bini aşkın kişiye bedelli seçeneği
Tüm planlar TSK'nın yıllık 500 bin asker ihtiyacını karşılayacak şekilde tasarlanacak. Türkiye'de her yıl askerlik çağına gelen erkek sayısının yaklaşık 700 bin civarında olduğu göz önüne alınırsa, her sene bedelliden ortalama 200 binin üzerinde kişi yararlanabilecek. En son 2018'de çıkarılan bedelli askerlik uygulamasına 500 bini aşkın kişi başvuru yapmıştı.
Profesyonel askerlik yapmak isteyenlere de bir imkan tanınacak. Zorunlu askerlik sonrası komutanın referansının alınması durumunda, isteyenler üç yıl sözleşmeli asker olabilecek. Bu üç yılın sonunda girdiği sınavlarda başarılı olanlar kadroya alınıp profesyonel asker olabilecek.
Yeni askerlik paketinde tamamen muvazzaf veya paralı askerlik gibi profesyonelleşmeye ise sıcak bakılmıyor.