Bangladeş hükümeti, Myanmar'daki baskı ve zulümden kaçarak ülkeye sığınan Arakanlıları uluslararası tepkilere rağmen 2020 yılının sonlarında Bengal Körfezi'ndeki Bhasan Char Adası'na götürmeye başladı.
İnsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların yanlış bilgilerle adaya götürülmeye ikna edildiğini veya zorlandığını ileri sürerken, Bangladeş hükümeti mültecilerin gönüllü olarak oraya gittiğini ve adada daha iyi yaşam koşullarına sahip olduğunu savunuyor.
Kıyıdan 50 kilometre uzaktaki adanın izole ve doğal afetlere karşı korunaksız oluşu da mültecilerin güvenliği açısından endişe oluşturmaya devam ediyor.
Öte yandan, Myanmar'daki siyasi çalkalanmaların etkisiyle göçmen yükü git gide artan Bangladeş'in, Arakanlılar için bulduğu Bhasan Char "çözümü", bazı çevrelerce halihazırda baskı ve zulümden kaçan insanlar için yeni bir "hapishane" olarak değerlendiriliyor.
Arakanlı Müslümanların, Bhasan Char yolculuğu 1 yıl önce başladı
Bangladeş'te 4 Aralık 2020'de 100 aileden oluşan 600 kişilik ilk grup, 29 Aralık 2020'de de yaklaşık 1000 kişilik ikinci grup adaya götürüldü.
O tarihten bu yana Bangladeş, yaklaşık 20 bin Arakanlı Müslüman'ı peyderpey Bhasan Char'a yerleştirdi.
Son olarak, 25 Kasım'da 379 kişi daha iyi bir hayat bulma umudu ile adaya ulaştı.
İlk dönemlerde adadaki mültecilerin, ana karadaki Cox's Bazar mülteci kampında kalan aileleriyle görüşmelerine izin verilmezken, 1 Aralık'ta hükümetten ilk izin çıktı, 68 Arakanlı kamplara gelerek aileleri ile görüştü.
BM ile Mutabakat Anlaşması imzalandı
Adaya belli aralıklarla mültecileri yerleştirmeyi sürdüren Bangladeş, uluslararası tepkilerin önüne geçmek için yabancı diplomatları, adayı ve buradaki yaşam koşullarını gözlemlemeleri için Bhasan Char'a davet etti.
İslam İşbirliği Teşkilatı heyeti, 2 Mart 2021'de, Bhasan Char Adası'nı ziyaret etti.
Birleşmiş Milletler (BM) heyeti de 17 Mart’ta adaya giderek incelemelerde bulundu.
BM ve Bangladeş hükümeti arasında, 9 Ekim 2021'de, adaya yapılacak yardımların ve insani yatırımların uluslararası çerçevesini oluşturmak için Mutabakat Anlaşması imzalandı.
Kovid-19 vaka sayıları mülteciler arasında düşük seyrediyor
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) verilerine göre, 31 Ekim itibarıyla salgının başından beri kamplarda 3 bin 231 yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakası kaydedilirken, virüs nedeniyle 34 kişi hayatını kaybetti.
Cox's Bazar'da mülteciler arasında görülen Kovid-19 vaka ve ölümleri, ekim ve kasım aylarında azalmaya devam etti. Kamplarda kasım ayının ilk 2 haftasında toplam 30 vaka bildirildi.
Bangladeş'te 55 yaş üstü mülteciler için aşılama kampanyası Cox's Bazar'daki 34 mülteci kampında 10 Ağustos'ta başladı.
Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Teşkilatları Federasyonu verilerine göre, 23 Kasım itibarıyla Bhasan Char'daki 55 yaş üstü yaklaşık 1000 kişinin aşılanması tamamlandı. Aşılama kampanyası, 1 Aralık'ta 18 yaş ve üstü kişileri kapsayacak şekilde genişletildi.
"Virüsün hala mülteci kamplarını vurmamış olması 'mucize gibi bir şey'"
Mültecilerin adaya yerleştirilmesinin yıl dönümünde, İngiltere merkezli Burma İnsan Hakları Ağı (BHRN) Direktörü Kyaw Win, Bhasan Char Adası'nı ve adadaki Kovid-19 durumunu AA muhabirine değerlendirdi.
Kyaw Win, BM ve Bangladeş hükümetinin, adayı su baskınlarından korumak ve daha yaşanılır kılmak için bazı çalışmalar yürüttüğünü ancak bu çabaların yeterli olup olmayacağının belirsizliğini koruduğunu ifade etti.
Söz konusu belirsizliğin etkisiyle adaya gitmeye zorlandıklarını düşünen Arakanlıların mevcut koşullardan memnun olmadığını aktaran Kyaw Win, Bangladeş hükümetinin adadan kaçmak isteyen mültecilere yönelik tedbirlerini de artırdığını dile getirdi.
Öte yandan Kyaw Win, Kovid-19 vaka sayılarının komşu ülkelerin aksine Bangladeş'te daha düşük seyrettiğini belirterek, virüsün hala mülteci kamplarını vurmamış olmasını "mucize gibi bir şey" olarak niteledi.
BM'ye göre, Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 900 bini aştı.
Cox’s Bazar'daki kamplarda Ekim 2021 itibariyle 907 bin 776 mülteci kalıyor.