Evleri yakılan ve topraklarına el konulan halkın ölümden kaçtığı yerlere dönmek istemediği ise çok net.
Myanmar yetkilileri, ülkede maruz kaldıkları şiddetten Bangladeş'e kaçan Arakanlıların sınırdan kaçmadan önce Myanmar'da yaşadıklarını ispat etmeleri karşılığında geri dönmelerine izin vereceğini bildirdi.
Eylül ayında, Myanmar hükümetinin binlerce Rohingya (Arakan)'yı öldürmeyi amaç edinen ordusunu suçlayan Ali ismindeki bir yetkili anlaşmanın şartlarının cumartesiye kadar açıklanmayacağını söyledi.
Myanmar'ın batısında Rakhine'den Bangladeş'e sığınan mültecilerin, yaşadıkları bölgede sivillerin infaz edildiğini, kadınların tecavüze uğradığını ve köylerin sistematik olarak yangınla yokedildiğini söyleyen Ali, "Evleri yakılıp, yok edildiğinden, yeniden inşa edilmesi gerek" dedi.
Myanmar yetkilileri son haftalarda, Bangladeş'ten yasadışı göçmen olarak ülkelerine yerleşen insanlar olarak gördükleri Rohingya'lıların kendi köylerine dönme ihtimaline karşı çıktılar. Ancak onları yine eskisi gibi yaşamaları için özel kamplara kapatabilir.
2012 yılında 120 bin Rohingya evlerinden zorla çıkarılıp şiddetli geçen çatışmalar sonrasında, Rakhine'nin orta kesimindeki bu tür kamplarda yaşamaya zorlanmışlardı.
Ekim ayının sonlarında, Myanmar'daki yetkililer, Rohingyalıların sınırdan Bangladeş'e kaçmalarının ardından terk edilmiş tarlalara el koyulmasını emretti. Myanmar'daki yetkililer, "terk edilmiş" olduklarını düşündükleri tüm topraklara el koyacaklarını söyledi.
GERİ GÖNDERİMDEKİ SORUNLAR
Geri gönderim için birçok ciddi engeller var. Birincisi, nefret edilen bir Müslüman azınlığın Budist çoğunlukta olan bir ülkede ve büyük oranda başarılı olan Myanmar'ın askerinin olduğu, Rohingya'ya geri dönmesi halinde, ikametgahının bir kanıtını bulup bulamayacağı belli değil. Birçoğu yangın ve silah zoruyla evlerini terkettiğinden resmi evrakı yanlarına alamadan terketmek zorunda kaldı.
Myanmar ve Bangladeş arasında sıkışan Rohingyalılar vatansız sayılıyor.
Rohingyalıların, Myanmar hükümetinin ABD, BM ve birçok ülke tarafından insanlığa karşı suç işlemekle etiketlendiği bir yere geri dönmek isteyip istemediği de kesin değil.
Eylül ayında Bangladeş'teki bir mülteci kampına gelen Müslüman bir din adamı olan Mohamed Rafique "Ben evime asla geri dönemem" dedi. "Beni öldürmek istedikleri yere nasıl geri dönebilirim?"
Kendisi de fakir ve kalabalık olan Bangladeş, ülkenin doğu kanadında dünyanın en büyük mülteci kamplarından birisi olan Cox's Bazar'a olan insan akını ile başetmek için mücadele ediyor.
İnsan hakları grupları, bu her geçen gün genişleyen yerleşimin hastalık ve dini radikalizm için üreme alanı olabileceğinden endişe ediyor.
Bu arada, Myanmar Ordusu komutanı Sr. General Min Aung Hlaing geçen hafta yaptığı bir açıklamada "Bangladeş tarafından önerilen geri gönderilecek kişi sayısını kabul etmek mümkün değil" dedi.
Kaynak: Dünya Bülteni