Uluslararası sivil toplum örgütleri, Myanmar ile Bangladeş arasında varılan anlaşma kapsamında Arakanlı mültecilerin ülkelerine iade edilmesinin, etnik temizlikten kaçan Müslüman halkı yeni tehlikelerle yüz yüze bırakacağına ilişkin uyarıda bulundu.
Avrupa Rohingya Konseyi (ERC) Başkanı Hla Kyaw, AA muhabirine iki ülke arasında Arakanlı Müslümanların ülkelerine dönmelerini kapsayan iade anlaşmasını değerlendirdi.
Kyaw, “İade anlaşması, soykırımdan kurtulmak için Bangladeş’e kaçan mağdurlar için tam bir kâbus. Bunun doğurabileceği sonuçlardan kaygılıyız.” dedi.
Arakanlı mültecilerin yaşam koşulları, güvenlikleri ve vatandaşlık statüleri garanti altına alınmadan Myanmar’a geri gönderilmemeleri gerektiğini belirten Kyaw, “Arakanlılar geri dönecekse kendi evlerine dönmeliler. Bunun için yıkılan yerleşimler yeniden inşa edilmeli.” ifadelerini kullandı.
“İnsanlar Hâlâ Bölgeden Kaçmaya Uğraşıyor”
Anlaşmanın insan hakları konusunda hiçbir güvence içermediğine dikkat çeken Kyaw, “İnsanlar hâlâ bölgeden kaçmaya uğraşıyor. Her gün onlarca insan gözaltına alınıyor. Myanmar güvenlik güçlerinin zulmüne tanıklık eden hiçbir Arakanlı Müslüman güvenliği garanti altına alınmadan geri dönmek istemeyecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Bangladeş’in Arakanlı Müslümanları “zorla geri göndermek ister gibi bir tutum” takındığını ifade eden Kyaw, böyle bir tavrın birkaç yıl içinde yeni göçlere kapı aralayacağını savundu. Kyaw, “Uluslararası toplum, Myanmar’a karşı somut adımlar atmazsa birkaç yıl sonra Myanmar ordusu yeni bir operasyon düzenleyecektir.” diye konuştu.
“Onurlu Bir Geri Dönüş İçin Ortam Oluşturulmalı”
Dakka merkezli Mülteci ve Göç Hareketleri Araştırma Birimi (RAMMRU) Koordinatörü C.R. Abrar da uluslararası toplumun, Arakanlı Müslümanların temel insan haklarının garanti edilmesi için devreye girmesi gerektiğini vurguladı.
Abrar, mültecilerin geri dönüşlerinin kesin takvime bağlanmaması gerektiğine vurgu yapan, şunları kaydetti:
“Bu bir süreçtir. Süreç başladıktan sonra gecikmeler olabilir. Hükümet acele etmemeli. Arakanlı Müslümanların onurlu bir şekilde evlerine dönmelerini sağlayacak bir ortam oluşturulmalı. Ne kadar süreyle geçici kamplarda ve uluslararası gözetim altında yaşayacakları gibi meseleler netleştirilmeli. Bunlar yapılmadan gönderilirlerse orada kalamaz, tekrar dönerler. Tıpkı 1991-1992 yıllarında olduğu gibi.”
Anlaşma Ne Diyor?
Bangladeş ve Myanmar arasında 23 Ekim’de varılan anlaşmaya göre, ilk aşamada Bangladeş’te yaşayan 100 bin Arakanlı Müslüman mültecinin ülkesine dönmesi öngörülüyor.
Anlaşma kapsamında Arakanlı mültecilerin önce Myanmar kontrolünde bir kampta toplanması, ardından yerleşim yerlerine dağıtılmaları planlanıyor.
Bu çerçevede geri dönüşlerin başlatılması için öngörülen son tarih geçen hafta aşıldığı hâlde henüz somut bir adım atılmadı.