Yazar: Papatia Feauxzar
Çeviri: Durmuş Kancı
ABD'de yaşayan Batı Afrika kökenli bir Müslüman olarak Müslümanlığım çoğu zaman Avrupalılar, Amerikalılar hatta bilgisiz Afrikalılar tarafından tartışılıyor. Bana şöyle sorular soruyorlar: "Müslüman mısın?" ya da “Müslüman olarak mı doğdun?” Ayrıca bu sorular birçok Amerikalı tarafından da yöneltilen sorular. Çünkü İslâm onlar için yabancı bir sesten öte bir şey değil.
“O ülkeden bir Müslüman'ın hicap taktığını hiç görmedim.”
İster inanın ister inanmayın birçok Afrikalı bu cümleyi sanki iyi seyahat etmiş gibi söylüyor.
‘’Ülkenizin çoğunluğu Müslüman mı?”
Bu soruyu ise Avrupalı Müslümanlardan sanki 'Mars'ta su' keşfetmiş gibi alıyorum. Akıllarında olan şey: Siyah Müslümanlar tuhaftır. Bir çoğunun etrafında bulunduğum için bu tür sorular sormalarının mantığını biliyorum. Tüm bu mantığın arkasında Afrika'nın medeniyetsiz olduğu ve sadece Müslüman olmayanların orada yaşadıkları fikri var.
Garip olan şey ise birçoğu Malili Afrika Müslüman Kralı olan Mansa Musa'yı duymuş olması. İslam'ın Afrika'da ve ABD'de eski bir din olduğunu anlamak için bu iki şeyi birbirine neden birleştirmediklerini bilmiyorum. Buna ek olarak, ABD’de iç savaş sırasında yapılan nüfus sayımlarında Müslüman soyadlarına sahip yaklaşık 300 kölenin kaydı bulunmaktadır.
Tüm bu rahatsız edici sorular boyunca rahat olmaya çalışıyorum. Hayal kırıklığına uğramış yorumları saklıyorum. Sadece bunları zihnen düşünmek, söylemek ve gülümseyerek yoluma devam etmek istiyorum. Ancak onlara söylemek istediğim şey, İslâm'ın 10. Yüzyıldan çok kısa bir süre sonra Batı Afrika'ya geldiğidir. Atalarım tüccardı ve bu yolla İslâm –bize Mandinga'ya- geldi. İslâm çoğu zaman ticaretle yayılan bir din olmuştur. Dahası bu birçok Batı Afrikalı'nın, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’ya yayılmasından ve Amerikalıların Moriscos ve Transatlantik kölelerini almadan önce İslam'a girdiği / etkilendiği anlamına geliyor.
Lost Islamic History (Kayıp İslam Tarihi) adlı kitaba göre, İslam'ı Amerika'ya getiren Afrikalı Müslüman örneklerinden biri Bilali Muhammed'dir. Diğerleri ise; Ayub Job Djallo, Yarrow Mamood, İbrahim Abdulrahman ibn Sori, Ummar ibn Sayyid (Ömer ibn Said) ve Salih Bilali’dir.
1. Bilali Muhammed
Bugün Gine veya Sierra Leone olarak bilinen Afrika bölgesinde, 1770 doğumlu olan Bilali Muhammad, Fulani kabilesinin seçkinlerinden biriydi. Arapça bilen Bilali, bunun yanında hadis, tefsir ve şeriat konularında da bilgi sahibi idi. Eğitimli biri olduğu için köle topluluğu içerisinde statüsünün yükselmesine izin verilmişti. Bilali Muhammed, Maliki mezhebinde İslam hukuku hakkında yazdığı Bilali Dökümanı olarak bilinen 13 sayfalık el yazmasını ölmeden önce arkadaşına hediye etmişti. El yazmasının Kahire el-Ezher Üniversitesi’nde çözümlenene kadar bir ajanda olduğu düşünülüyordu. Bu metin ayrıca Ben Ali Ajandası veya Ben Ali Günlüğü olarak da bilinir.
2. Ayuba Süleyman Diallo
Ayub Job Djallo, Senegal'de saygın olan Fulbe Müslüman ailesinde dünyaya geldi. Ayrıca Job Ben Solomon olarak da biliniyordu. Birkaç hatıra yazısı da yazdı. Bir karışıklık sonucu köle olarak satıldı ve bu yüzden Maryland'da birkaç yıl köle olarak kaldı. Nihayetinde Senegal'e -Müslüman olan köklerine- geri döndü.
3. Yarrow Mamood
Yarrow Mamood, Gine’de 1736'da doğdu. 14 yaşında kız kardeşiyle birlikte ABD / Maryland'a geldi. Arapça bilen Mamood, ölümüne kadar İslam'ı savundu ve uyguladı. 1823'te özgür bir adam olarak vefat etti.
4. Abdulrahman İbni Sori
İbrahim Abdulrahman ibn Sori, Gine'de doğdu. Ayrıca Prens Amonsgt Köleleri olarak da biliniyordu. Timbo köyünden Kral Sori'nin oğlu olan Abdulrahman aynı zamanda askeri bir liderdi de. Bir pusu sonucu köle oldu ve Mississipi'deki Thomas Foster adlı bir köle sahibine satıldı. İbn Sori evlendi ve çocukları oldu. Abdulrahman 40 yıl çalıştıktan sonra serbest bırakıldı ve ülkesine geri dönüşü sırasında vefat etti.
Hatta Batı Afrika'daki ailesine Arapça bir mektup yazdı. Fas Sultanı Abderrahmane’nin de okuyup derinden etkilendiği bu mektup, kendisine ABD Başkanı John Quincy Adams'a Abdulrahman’ı serbest bırakması için bir rica mektubu yazmasına sebep oldu.
5. Ömer İbni Said
Ömer ibn Said, 1770 yılında Senegal Fuuta Toro'da doğdu. 1807'de yakalandığında -Muslimofusa.com’a göre Ömer Moreau ve Prens Ömer oh- olarak da tanınırdı. Daha sonraki hayatında Hristiyanlığa geçtiğini söyleyen raporlar olmasına rağmen birçok kaynak kendi durumunun gözle görülenden daha fazlası olduğunu söylüyor. Bununla birlikte, aritmetikten teolojiye birçok alanda Arapça metinler yazan bilgili bir İslâm âlimi olduğu biliniyordu.
6. Salih Bilali
Salih Bilali, Mali'de doğdu ve 1782'de yakalandı. Abolition Enstitüsü’ne göre ölmeden önce son sözlerinin Kelime-i Şehadet olduğu biliniyor. Ayrıca The Chicago Defender (1905’de Şikago’da kurulan gazete) kurucusu Robert Abbot onun soyundan gelmektedir.
Ez cümle Afrika dahil tüm kıtalar İslam'ın yayılmasına katkıda bulunmuştur. Peki, böyle bir mirası nasıl inkâr edebilirler?