Temsilcilik Salonunda 25 Mart Cuma gecesi gerçekleştirilen seminerde, 2014 Kurban Bayramında İHH – İnsani Yardım Vakfı adına Kenya’da Kurban Kesimi ve Dağıtımı çalışmalarına Gözlemci olarak katılan Selami Küçük, Kenya ve Müslümanları ile ilgili genel bilgiler verdikten sonra, Kurban Bayramında yaşadıklarını ve gördüklerini paylaştı.
KENYA’NIN COĞRAFİ KONUMU
Resmi adı ile Kenya Cumhuriyeti, Afrika kıtasının doğu kısmında yer alan bir Afrika ülkesidir. Adını Afrika’nın ikinci en yüksek dağı olan ve yerel dilde Kirinyaga (beyaz dağ) anlamına gelen Kenya dağından almıştır ve yüzölçümü 582.646 km2’dir. Tropikal iklim kuşağında olup, sıcaklık denizden yükseklik durumuna göre değişir
Ülkenin sınır komşularını Etiyopya, Somali, Tanzanya, bir kısmı Victoria Gölü ile olmak üzere Uganda ve Güney Sudan oluşturmakta, güneydoğusunda Hint Okyanusu yer almaktadır.
KENYA’NIN ETNİK DURUMU
Ülkenin başkenti Nairobi olup, resmi dili İngilizce ve Doğu Afrika bölgesinde yaygın kullanılan bir dil olan Swahili veya asıl adıyla Kiswahili dilleridir. Tanzanya, Kenya, Uganda ve Afrika Birliğinde resmi dil olan Swahili, günümüzde yaklaşık 80 milyon insan tarafından konuşulmaktadır.
Kenya yaklaşık 40 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasında yer alan, İngilizlerin geçmişte açık, bu günse gizli sömürgesi altında yaşayayan fakir bir ülkedir. Protestanlar ağırlıkta olmak kaydıyla ülke nüfusunun üçte ikisi (% 82) Hıristiyanlardan, % 11’i Müslümanlardan oluşmaktadır. Ülkede çoğu yerde büyüklü küçüklü birçok kilise bulunmaktadır. % 7 nüfus ise Hindu ve yerel dinlerden ve dinsizlerden oluşan bir dağılıma sahiptir.
KENYA’DA EKONOMİK DURUM
Ülkenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. Sanayi gelişmemiş olup, ihracatı tarım ürünleri ağırlıklıdır ve turizm önemli gelir kaynağıdır.
Kenya toprakları tarıma elverişsizdir toprakların sadece % 12 gibi çok az bir kısmının tarıma elverişli olmasına rağmen halkın % 60’ı tarımla geçimini sağlamaktadır. En çok üretilen ve ihraç edilen ürünler arasında çay, kahve ile böcek yiyen pire otu başta gelir. Kenya, böcek yiyen pire otu üretimi ve ihracatında dünyada birinci sırayı alır.
Kenya genç bir nüfusa sahip olup, 2014 tahmini verilerine göre nüfusun % 60’ı 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %3’ü 65 yaş ve üzerindedir. Kenya para birimi Şilin olup, 35 kenya şilini 1 TL’ ye tekamül etmektedir.
YÖNETİM
27 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe giren yeni Kenya Anayasasına göre Kenya Cumhuriyeti Başkanlık sistemi ile yönetilmektedir ve ünitern bir devlet yapısına sahiptir. Devlet Başkanı doğrudan halk tarafından seçilmektedir
280 sandalyeli parlamentoda 40 sandalye Müslümanlara ait ve Anayasa Mahkemesi başkanı da Müslüman olmak üzere dört tane de bakana sahipler, yeni anayasanın ardından düşünce ve ifade özgürlüğü koruma altına alınmış.
KENYA’DA MÜSLÜMANLARIN DURUMU
İslamiyet ülke içerisinde en yaygın ikinci din konumunda olup, yaklaşık 4,5 milyon civarında Müslüman yaşamaktadır. Müslüman nüfusun üçte ikisi Şafii mezhebine bağlıdır.
Müslümanların en yoğun yaşadığı şehirler İsiola, Mombasa ve Başkent Nairobi‘nin kenar mahalleleridir. Müslümanlar geçimlerini ağırlıklı olarak çiftçilik hayvancılık ve serbest işçilik yaparak sağlamaktadırlar. Ülkede kamu kurumlarında çalışan Müslüman oranı oldukça düşük seviyededir.
Müslümanlar kendi imkanları nispetinde dernekleşme ve tebliğ faaliyetleri içerisindedirler. Örtüsüz Müslüman bayan neredeyse yok gibidir. Özellikle yetimleri misyonerlerin eline düşürmemek için yetimler üzerine yoğun faaliyetleri bulunmaktadır.
Kenya’da eğitim tamamen özerktir. Devlet, dini eğitime müdahale etmemektedir. Geleneksel din anlayışı daha etkindir. Başkent Nairobi ve çevre şehirlerde, kasabalarda ve hatta köylerde okullar bulunmaktadır.
KENYA’DA KURBAN BAYRAMI İZLENİMLERİ
2014 yılı kurban bayramında yurtdışında kurban kesimi ve dağıtımı için İHH vakfının düzenlemiş olduğu organizasyonla birisi İHH yetkilisi olmak üzere dört İHH gönüllüsü olarak, 3 Ekim 2014 Cuma günü uçakla İstanbul’dan Kenya’nın başkenti Nairobi’ye geçtik. Kenya ile Türkiye arası uçakla 6000 km olup 7 saat sürüyor .Gittiğimiz gün orada bulunan İHH’nın partner kuruluşu olan yerel dernekte görevli kardeşlerimizle buluşup tanıştık.
İHH Kenya’da bulunan partner kuruluşlar ile koordineli olarak 2014 yılı kurban bayramında, çeşitli İl, ilçe ve köylerde 50 büyükbaş hayvan kurban kesimi yaptırdı. Her büyükbaş kurban 7 hisse olduğundan, Türkiye’den kurban bağışı bulunan 350 bağışçının kurbanını Kenya’lı Müslüman kardeşlerimize ulaştırdık.
İSİOLA
Arefe günü İsiolo şehrinde kaldık ve bayram sabahı bayram namazımızı yediden yetmişe tüm Müslümanlarla birlikte şehir stadyumunda kıldık. Burada en çok dikkatimizi çeken şey, Kenya’nın her yerinden imkanı olan tüm Müslümanların gelerek bayram namazına katılması oldu.
Namaz erkekler önde bayanlar arkada olmak üzere kılındı. Birlikte saf tuttuğumuz Kenyalı kardeşlerimizin üzerinde ki kıyafetlerden yoksullukları ve zor durumda oldukları anlaşılıyordu.
Bayram namazının hemen ardından bize refakat eden Kenyalı kardeşimiz İsiola’da kesilecek olan kurbanlarımızın şehir yetimhanesinde kesileceğini söyledi.
YETİMHANE İZLENİMLERİ
Yetimhaneye gitmek için yola çıktığımızda, mahallelerden geçerken evler dikkatimizi çekti. Evler çatısı kamış veya tenekelerle kaplanmış 20 -25 metrekareyi geçmeyecek büyüklükte barakalardan ibaretti.
Bize refakat eden kardeşimizden, şehirde ki tüm evlerin böyle olduğunu, şehirde ki evlerin birçoğunun elektrik ve suyunun olmadığını, burada yaşayan Müslümanların çok fakir olduklarını ve hayatlarını çok zor şartlarda idame ettirebildiklerini öğrendik.
194 erkek çocuğun barındığı yetimhane çok eski derme çatma bir yapıdan ibaretti. Yetimhanenin yatakları ve mutfak eşyaları kullanılmayacak derecede eskimişti. Yetimhane yetkilileri bu zor şartlara rağmen çocuklara dini ve diğer eğitimleri vermeye gayret ettiklerini söylediler.
Yetimlerle bayramlaştıktan sonra buraya ayrılmış olan kurbanlıkların kesimine refakat ettik. Kurban kesiminden sonra İHH‘nın yetimhaneyle ilgili olarak yapacağı diğer projeleri konuştuk ve buradan ayrıldık.
MOMBASA ‘DA KURBAN KESİMİ
Bayramın ikinci günü Mombasa Şehrine geçtik ve burada Müslümanların yoğun olarak yaşadığı iki köyde kurban kesimine katıldık. Birinci köyde meydanda toplanan Müslümanlarla bayramlaştıktan sonra kurban kesimini yaptık. Burada da tablo İsiola kentinden farklı değildi, Müslümanlar yine aynı zorluklar ve sefalet içerisinde idiler.
Köy meydanından İHH tarafından açtırılan bir su kuyusu ve hemen yanında Türkiyeli Müslümanların yaptırmış olduğu bir camii bulunuyordu. Köy halkının tamamı su ihtiyacını bu kuyudan karşılıyordu. Su ihtiyacını karşılamak üzere burada bulunan yaşlı kadın ve kız çocuklarının tamamının tesettürlü olduğunu müşahede ettik.
Kenya’da toplam nüfusun yüzde otuzu Müslüman olmasına rağmen Müslümanlar kenarda köşede kalmışlar. Bu zor hayat şartlarına rağmen dinlerine sıkı sıkı sarılıyor ve dini vecibelerinden taviz vermemeye gayret ediyorlar. Geçimlerini sağlamak için, ilkel şartlarda ürettikleri sebze ve meyveleri yol kenarlarında pazarlamaya çalışıyorlar.
Mombaso’nun ikinci köyüne geçtiğimizde ilk köyden hiçbir farkı olmadığını gördük. Bize refakat eden kardeşimizin tercümanlığı aracılığıyla görüştüğümüz Kenyalı Müslümanlar, Müslümanların kendilerine yardım etmeleri beklentilerini ifade ettiler bizlere.
NAİROBİ’DE KURBAN KESİMİ
Kurban bayramının üçüncü günü başkent Nairobi’nin Müslümanların yoğun olarak yaşadığı mahallelerinden birine geçmek için yola çıktık. Yol güzergahında gördüğümüz bütün yerler adeta şehir çöplüğünü andırıyordu. Aşırı yıpranmışlığından dolayı yol olduğu bile belli olmayan yollardan geçerek Müslümanların yaşadığı mahalleye ulaştık.
Mahallede bulunan camiinin imamı olan kardeşimiz İHH’nın partner kuruluşu olan dernek yetkilileri ile irtibat kurarak orada bulunan Müslümanları kurban paylarını almaları için dağıtım yaptığımız boş binaya getirmişti ve burada Müslümanlara kurban paylarını dağıttık.
ÜMMETİN YOLLARINI GÖZLEYEN MÜSLÜMANLAR
Bu şekilde Kenya’nın değişik illerinde dört günümüzü geçirdik. Bu vesileyle Kurban Bayramının en önemli sosyal hikmetlerinin paylaşmak ve kardeşlik olduğunu yakınen idrak ettiğimiz gibi, dünyanın dört bir tarafında bizlerin ilgi ve yardımlarına muhtaç olan Müslüman kardeşlerimiz bulunduğunu bir kez daha hatırlamış olduk.