HAKSÖZ HABER
Kazakistan’da yaşanan toplumsal gerilim tüm dünyanın dikkatini bölgeye çevirdi. Kazakistan Devleti’nin kendi halkıyla yaşadığı hesaplaşma “dış güçler” komplosu ile geçiştirilmeye çalışıldı ama nafile…
Türki Cumhuriyetler olarak ifade edilen devletler uzun yıllar Sovyetlerin tahakkümü altında var olmaya çalıştılar. Sovyetlerin bölgedeki tesirini hafife almamak gerekiyor. Orta Asya, SSCB idaresinde etnik, dini ve kültürel soykırıma maruz kaldı. Bugün Kazakistan halkının büyük oranda Rusça konuşmasını başka nasıl izah edebiliriz?
Sovyetlerin yıkılmasıyla 90’ların başında bağımsızlıklarını ilan eden ülkelerin “bağımsız” olmaları özgür oldukları anlamına gelmiyor ne yazık ki! Bugün Özbekistan’da yaşanan gelişmeler karşısında hepimiz heyecanlanıyoruz. Dini hassasiyetler noktasında çeşitli özgürleştirmeler gerçekleştiren Özbekistan yönetimi dahi içerdeki statüko ile uğraşmak durumunda kalıyor. Bunun yansımasını Özbekistan’da başörtüsü yasağı iddialarında gördük.
Tacikistan ise Türkistan İslam Partisi gibi İslami hareketlere mensup insanları her gün baskı ve şiddet yoluyla yıldırmaya çalışıyor. Azerbaycan’da üniversitelerde başörtüsü yasağı tartışmaları yakın geçmişte yaşandı. Kazakistan’da halk gösterilere başladığı vakit yöneticilerin ilk suçlaması “İslami radikalizm” şeklinde tebarüz ediyor.
Netice olarak Türki Cumhuriyetler’de Özbekistan’ın attığı adımlar ayrı bir yere koyulursa hala SSCB’nin zihniyeti hakimiyetini sürdürüyor. Bu sebeple Kazakistan yönetici eliti kendi halkına karşı Rusya’nın askeri varlığına sığınma gereği duyuyor.
Kırgızistan ve Tacikistan ise Rusya, Ermenistan ve Belarus ile birlikte Kazakistan’ın fiili işgaline yardım etme görevini üstleniyor. Durum buyken “Türk Devletleri Teşkılatı’nın” işlevi bir tabela örgütünden ileri gitmiyor!
Şunu belirtmek gerekir ki bölgede Rusya ve Çin’in tahakkümüne karşı atılacak her adım Müslüman halklara nefes aldırması ihtimali sebebiyle dahi olsa önemlidir. Ancak milliyetçi popülizmin çok daha farklı sorunları ortaya çıkartacağı gerçeğini de atlamamak gerekiyor.
Doğu Türkistan’da yaşananlara sesini dahi çıkartamayan Türk Devletleri Teşkilatı hakkında içerik hazırlayan TRT, “Dünyanın yükselen gücü: Türk Devletleri Teşkilatı” başlığını seçmiş. Haberin içeriğinde ise tatmin edici hiçbir bilgi yok! Çin’de bu konu hakkında bir araştırılma yapılmış olmasını Teşkilatın ehemmiyetini gösteren bir unsur olarak dile getiriyorlar!
Konu hakkında danışılan akademisyen ise “Göktürk modelini” tüm Türk Devletlerine öneriyor! Göktürk modeliyle en fazla SSCB’ye geri dönülebilir hâlbuki. Orta Asya Müslümanlarının bitmek bilmez çilesini sonlandıracak adımlar atıp, Özbekistan örneğinde olduğu gibi dini özgürlükleri yaygınlaştırması gereken Türki Cumhuriyetler, kendilerini dev aynasında görmekten kurtulmalı!
TRT ise bizimle eğlenmeyi bırakıp Türk Devletleri Teşkilatı’nın ne işe yaradığını sorgulayan analizlere yer vermeli. Bu sayede belki de gerçekten Teşkilatın işlevselliğini artıracak eleştiriler yapılmış olur! Öteki türlü TRT önce kendini ardından kamuoyunu oyalamaktan başka bir şey yapmamış oluyor!