Güney Afrika ve Burundi’nin geçen hafta kuruluş belgesi olan Roma Statüsü’nü terk ederek merkezi Lahey’de bulunan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) resmî ayrılma başvurusunda bulunacağını açıklamasının ardından Gambiya da bugün aynı başvuruda bulunma kararı aldığını resmî olarak açıkladı.
Geçtiğimiz aylarda Kenya ve Sudan da UCM’nin “çifte standart” uyguladığını, Batı’nın toprak bütünlüğü bulunan Ortaoğu ülkelerine saldırmaları ve pek çok “savaş suçu” işlemelerine rağmen UCM’nin sâdece araştırma yapmakla yetindiğini, ancak konu Afrika ülkelerindeki şiddet ve can kayıplarına geldiği zaman peşpeşe soruşturma açtığını savunarak ayrılma kararı aldıklarını açıklamışlardı. Bu ülkelerin resmî olarak UCM’yi terk etmeleri Eylül 2017’den itibaren yürürlüğe girecek.
Gambiya: 10 Davadan 9’u Afrika Ülkelerini Kapsıyor
Gambiya’nın Enformasyon Bakanı Şerif Bojang, UCM’nin aslında bir “Kafkasya Ceza Mahkemesi” gibi davrandığını ve siyah insanlara ayrımcılık yaptığını vurguladı.
Ülkenin devlet başkanı Yahya Jammeh da UCM’nin Akdeniz’deki çoğu Afrikalı mültecilerin denizlerde kaybolarak hayatını kaybetmesini soruşturması gerektiğini söyledi.
Gambiya bu konuda Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin öncelikle hesap vermesi gerektiğini dile getiriyor.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada en az 30 Batılı ülkenin “savaş suçu” kapsamına girecek davranışları konusunda UCM’nin hiçbir girişimde bulunmadığını ancak açılan son 10 davadan 9’unun Afrika ülkelerini kapsadığını açıkladı.
2002 yılında kurulan ve şu ânda 124 üyesi bulunan UCM’nin üyeleri arasında 34 Afrika ülkesi bulunuyor. Bu mahkeme; “soykırım”, “insanlığa karşı işlenmiş suçlar” ve “savaş suçları”nı yargılamak için daimi uluslararası yetkiye sahip tek yargı organı olma özelliğini taşıyor.
Ban Ki-mun Vazgeçmeleri İçin Ricacı Oldu
Hâlâ görevde olan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun da Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma ile telefonda görüşerek Güney Afrika’nın UCM’den ayrılma kararını tekrar gözden geçirmesini istedi.
Güney Afrika’nın başını çektiği bu ayrılma kararlarının diğer ülkeler üzerinde “olumsuz” etki yapabileceği ve UCM’nin yapısının bozulabileceğini belirten Ban Ki-mun, bunun tüm dünyadaki “savaş suçları”nın yargılanmasını da etkileyebileceğii belirtti.
Ömer el-Beşir’in Tutuklanması Reddedilmişti
Güney Afrika, geçen yıl UCM tarafından “soykırım” ve “savaş suçları” nedeniyle aranan Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’i Johannesburg’da düzenlenen Afrika Birliği toplantısı sırasında tutuklamayı reddetmişti. el-Beşir, Avrupa Birliği zirvesine katılmak için Johannesburg’a gitmişti. el-Beşir, Sudan’ın Darfur bölgesinde “katliam” yaptığına dâir iddiaları reddediyor.
Sudan, uzun süredir diğer Afrika ülkeleri arasında UCM’den ayrılma konusunda lobi faaliyetlerini de sürdüren bir ülke.
Karşı Çıkan Ülkeler de Var
Ruanda’nın başkenti Kigali’de yeni sona eren Avrupa Birliği zirvesinde Afrika ülkeleri arasında UCM’yi terk etme eğilimi yoğunluk kazanırken Nijerya, Fildişi Sahili, Senegal ve Tunus gibi ülkeler ise bu girişime karşı çıkan ülkeler arasında.
Kaynak: Reuters, Sputnik