Afganistan'da hükümetin haşhaş ekimini yasaklamasının ardından arayışa giren çiftçiler gül yetiştiriciliğine yöneldi.
Pakistan sınırındaki Nangarhar vilayetinde 6 ilçedeki gül bahçelerinin sayısı her geçen gün artıyor.
Küresel afyon talebinin %80-90'ını sağlayan Afganistan'da, haşhaş ekimi ve ihracatı geçtiğimiz yıl önemli ölçüde artarken Taliban yönetimi konuya el atarak yasaklamalar getirdi.
Çiftçiler, gülün kilogramını 70 afganiden (yaklaşık 1 dolar) yerel bir firmaya satıyor.
Yılda her bir dönüm gül tarlasından 100 bin afgani (yaklaşık 1250 dolar) kazanç elde ediliyor.
Daha önce yıllarca haşhaş eken Afganistanlı çiftçiler, Taliban'ın bu konuda yasak getirmesinin ardından gül ekmeye başladı.
Nangarhar'ın Dere-i Nuri köyünde çiftçilik yapan Abdul Malik Dere-i Nuri, 2 dönümlük arazisine 10 yılı aşkın süredir haşhaş ektiğini ve iyi gelir elde ettiğini söylüyor.
Haşhaş yasağının ardından alternatif ürün arayışına girdiğini ifade eden Dere-i Nuri, diğer bitkilere göre daha karlı olan gül ekimine karar verdiğini anlatıyor.
Afganistan'da çiftçiler haşhaşa alternatifi gül ekiminde buldu.
- Dere-i Nuri, "Gül, haşhaş kadar kazandırmasa da getirisi diğer bitkilere göre daha karlı. Gülden de çok iyi kazanıyoruz." diyor.
Kazandığı parayla 5 kişilik ailesinin geçimini rahatlıkla sağlayabildiğini dile getiren Dere-i Nuri, gül ekimini arttırmak istediğini kaydediyor.
Dere-i Nuri, "Tarlama gül ektiğim için memnunum. Topladığım gülün kilosunu yerel bir şirkete 70 afganiden satıyorum. İmkanlarımız çok kısıtlı olsa da kazancımız iyi." diye konuşuyor.
Çiftçi Dere-i Nuri, kendisinin okuma yazma bilmediğini, bu nedenle çocukların eğitimine çok önem verdiğini de söylüyor.
Bir zamanlar haşhaş yetiştiren Afgan çiftçiler şimdi tarlalarına gül ekiyor ve çiçeklerin güzel kokusunun ülkelerinde süren siyasî gerginliği sona erdirmesini umuyorlar.
Çiftçiler hükümetten teşvik bekliyor
Nangarhar vilayetinde çiftçilik yapan Acib Baba (37) da Taliban öncesi 15 yıl haşhaş ektiğini ve iyi kazanç elde ettiğini dile getiriyor.
Ancak Taliban'ın haşhaş ekimini yasaklamasının ardından arayışa girdiklerine dikkati çeken Baba, gül ekimini bir kere denedikten sonra karlı olduğunu anladıklarını belirtiyor.
Üç dönümlük tarlasına gül ektiğini anlatan Baba, "Her yıl bir dönüm gül tarlasından yaklaşık (1250 dolar) kazanıyorum. Bu para benim 7 kişilik ailemin geçimine büyük katkı sağlıyor." ifadeleri kullanıyor.
Acib Baba, gülleri topladıktan sonra yerel firmaların gelip satın aldığını ve onların bu gülleri parfüm ve sabun yapımı gibi birçok alanda kullandığını vurguluyor.
Baba, "Evimin önündeki tarlamda iyi gelirli iş fırsatı bulduğum için çok mutluyum. Benim dışımda da birçok çiftçi tarlalarına gül dikti. Hükümetten teşvik vermesini ve bizi desteklemesini istiyoruz." diyor.
Gül eken çiftçiler, hükümetten teşvik vermesini ve kendilerini desteklemesini istiyor.
Güllere talep arttı
Ömrünün yarısını çiftçilikle geçiren Muhammed İsmail (40) ise güllerden parfüm yapıldığı için son zamanlarda talebin arttığını ve çiftçilerin duruma sevindirdiğini dile getirdi.
Daha önce 2 dönümlük tarlasına 10 yıl boyunca haşhaş ektiğini bildiren İsmail, böylece 6 kişilik bir ailenin geçimini rahatlıkla sağlayabildiğini ifade etti.
İsmail, "Taliban yasağını dikkate alarak haşhaş yerine gül ektim, ilk önce tedirgindim ama mahsulleri aldıktan sonra kazancımın iyi olduğunu görüp mutlu oldum." şeklinde konuştu.
Nangarhar Tarım İl Müdürü Molla Nimetullah Ekberi, çiftçilerin Nangarhar vilayetinin 6 ilçesinde gül ekimine başladığını ve bunu daha da yaygınlaştırmak istediklerini vurguladı.
Çiftçileri teşvik amaçlı ve onlara yardım etmek için partner kuruluşlarla toplantılar yaptıklarını kaydeden Ekberi, bu konuda ellerinden geleni yapacaklarını belirtti.
Afganistan'da Taliban hükümeti, Nisan 2022'de haşhaş ekimi, kullanımı ve ticaretini yasaklamıştı.
Taliban yetkilileri ve Afganistanlı çiftçiler, yasağın tam uygulanabilmesi için uluslararası yardımın önemini vurguluyor.