Afganistan halkı, Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'nin yerine geçecek ismi belirlemek üzere bugün sandık başına gidiyor. Üç adayın isminin öne çıktığı seçimler öncesi Taliban saldırıları artarken, güvenlik güçleri de teyakkuza geçmiş durumda.
Seçimin favori isimleri olarak gösterilen Eşref Gani ve Abdullah Abdullah, kampanyaları boyunca "değişim" sloganını kullandı. Mevcut lider Hamid Karzai'nin desteğini alan Zalmay Resul ise Kandaharlı olduğu için güneyde etkin bir isim olarak öne çıkıyor.
Afganistan'da bugün cumhurbaşkanlığı için yarışan sekiz aday;
Dr. Abdullah Abdullah:
Hamid Karzai karşısında 2009 yılındaki seçimde az bir farkla kaybeden Dr. Abdullah, daha önce Karzai hükümetinde dışişleri bakanı olarak görev yapmıştı. İyi derecede İngilizce konuşan ve Batı yanlısı olarak gösterilen Abdullah Abdullah, sık sık Taliban'a yönelttiği eleştirileri ile biliniyor. Annesi Tacik, babası Peştun kökenli olduğu için her iki kesimden de oy almayı ümit ediyor. Abdullah, Afganistan'daki önemli mücahit komutanlardan Ahmed Şah Mesud'a yakın olarak gösteriliyor.
Dr. Eşref Gani Ahmedzai:
Eşref Gani Berkeley ve Johns Hopkins Üniversiteleri'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Karzai hükümetinde maliye bakanlığı görevi de üstlenen Gani, 2009 seçimleri öncesi Amerikan vatandaşlığından çıktığını açıklamıştı. Ilımlı bir isim olarak tanımlanan Eşref Gani, Dünya Bankası'nda üst düzey yönetici olarak görev yaptı. Özbek general Abdürreşit Dostum'u birinci yardımcısı olarak atayan Gani, ülke nüfusunun yüzde 20'ye yakın kısmını oluşturan Özbek seçmenin blok halinde oylarını istiyor. Kendisi Peştun olan Eşref Gani, Taliban ile masaya oturulabileceğini ifade ediyor.
Dr. Zalmay Resul:
Mevcut lider Hamid Karzai'nin desteğini alan Zalmay Resul kabinede dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Her ne kadar adı yolsuzluğa karışmış bir isim olarak anılsa da kendisi, seçilmesi halinde yolsuzlukların üzerine gideceğini dile getiriyor. Peştun kökenli olan Zalmay Resul, Kandaharlı olduğu için güneyde etkin bir isim olarak öne çıkıyor.
Muhammed Davud Sultanzoy:
Muhammed Davud Sultanzoy, Gilzai aşiretine mensup. 2005 yılında Gazne Bölgesi'ndenvekil olarak seçilmiş ve meclise girmişti. Seçilmeden önce ise Birleşik Havayollarında pilot olarak çalışıyordu. Akıcı şekilde İngilizce konuşabiliyor. Sultanzoy, seçim kampanyasında kadınların oylarını alabilmek için önemli bir çalışma yürüttü.
Kutbuddin Hilal:
Afgan politikacı Kutbuddin Hilal, 1993-1996 yılları arasında, Gulbuddin Hikmetyar'ın başbakanlığı sırasında başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. Kutbuddin Hilal, cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olacağını Eylül 2013'te açıklamıştı. 1952 yılında doğan siyasetçi, 1970 yılında Kabil Askeri Akademisinden mezun oldu. Yüksek lisans eğitimini inşaat mühendisliği üzerine yaptı. Aslen Peştun olan Hilal, Peştuca ve Farsça'nın yanısıra, İngilizce, Arapça ve Urduca'yı çok akıcı bir şekilde konuşabiliyor.
Gul Aga Şerzai:
Muhammed Şefik olarak da bilinen Afgan siyasetçi, Nangarhar Bölgesinin yöneticiliğini yaptı. Şerzai bu görevi, 1990'ların başlarında ve 2001-2003 yılları arasında yürüttü. Şerzai, Ekim 2013'te yürüttüğü görevinden ayrılarak, cumhurbaşkanlığı için aday olduğunu açıkladı. Aslen Peştundur.
Abdulrab Resul Seyyaf:
Tam adı Üstad Abdul Rab Reasul Seyyaf olan 1946 doğumlu Afgan siyasetçi 1980'lerdeki Afgan-Rus savaşında etkin rol oynamış ve Rusya'ya karşı savaşan Afgan savaşçıları koordine etmişti. Seyyaf'ın başında olduğu Afganistan Bağımsızlığı için İslami Birlik hareketi, ülkenin birçok yerinde Rus işgaline karşı mücadelede bulundu. Seyyaf ayrıca, Usame Bin Ladin'i Afganistan'a çağıran ilk isim olarak da biliniyor.
Seyyaf'ın başında bulunduğu İttihad-ı İslam hareketi 2005 yılında siyasi bir harekete dönüşerek Afganistan İslami Dava Organizasyonu adını almıştı.
Hidayet Amin Arsala:
Ekonomist olan Arsala, Afganistan'da önde gelen siyasetçiler arasında yer alıyor. Arsala şimdiye kadar, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanı yardımcılığı yaptı. Ekim 2013'e kadar da Afganistan'da Devlet Bakanlığı yaptı. Arsala'yı bu göreve Karzai atamıştı.
Adaylardan herhangi birisi ilk turda yüzde 50'yi geçemezse, Afgan Anayasasına göre en geç iki hafta içerisinde ikinci tur seçimlere gidilmesi gerekiyor.
Afganistan'da ulaşımın zor olduğu bölgelere seçim sandıkları eşeklerle götürülüyor;
2004 Seçimleri:
2009 Seçimleri
Afganistan'daki Etnik Gruplar:
Dünya Bülteni