Afganistan'ın 2001'de ABD ve İngiltere tarafından işgalinin ardından "terörle mücadele" gerekçesiyle düzenlenen hava saldırıları ve gece operasyonlarında, Taliban güçlerinin yanı sıra çok sayıda sivil de hayatını kaybetti.
Bu nedenle Sussex Dükü Prens Harry'nin ifadeleri, gerek Afganistan'da gerekse uluslararası toplumda büyük tepkiyle karşılandı.
İlk olarak 2007-2008 döneminde hava saldırılarında ileri hava kontrolörü, sonrasında 2012-2013 döneminde de Apache saldırı helikopteri pilotu olarak görev yapan Prens Harry, Afganistan'daki askeri görevini ülkenin güney vilayetlerinden Helmand'deki İngiliz üssü Camp Bastion'da yerine getirdi.
Prens Harry, anılarında, öldürdüğü kişiler için "Yani benim sayım 25. Beni tatmin eden bir sayı değil ama utandırmıyor da." ifadelerini kullanırken, bu kişileri öldürmesini ise "satranç taşlarının tahtadan çıkarılması" olarak tanımlamıştı.
Afgan aileler, sorumluların yargılanmasını istiyor
Prens Harry'nin görevi esnasında Helmand vilayetinin Sengin ilçesinde düzenlenen hava saldırılarında yakınlarını kaybeden aileler, bu kişilerin isyancı ya da terörist olmadığını, sıradan Afganlar olduklarını söyledi.
Sivillerin öldürülmesi nedeniyle Taliban yönetiminden önce Afgan makamlarına şikayet girişimlerinin sonuçsuz kaldığını aktaran aileler, Prens Harry'nin de katılma ihtimali bulunan bazı saldırıların soruşturulmasını istiyor.
"Bir günde 27 kişi öldürüldü"
Helmand'in Sengin ilçesinde yaşayan 45 yaşındaki Hamdullah Alizay, Ağustos 2008'de bir gün İngiliz Hava Kuvvetlerinin saldırılar düzenlediğini ve yerleşimlerinde aynı anlarda 27 kişinin yaşamını yitirdiğini anlattı. Alizay, babası, 15 yaşındaki kardeşi ve komşularının da ölenler arasında bulunduğunu söyledi.
Babasının ardında eşi ve 7 çocuğunu bıraktığını belirten Alizay, "Perişan olmuştuk o zaman ve kötü bir dönem geçirdik. Prens Harry'nin açıklamalarını güçlü şekilde kınıyoruz. Mahkeme önüne çıkarılmasını ve cezalandırılmasını talep ediyoruz." ifadesini kullandı.
Alizay, saldırı gecesi tüm köylünün evlerini boşalttığını, eş ve çocuklarını koruma telaşına düştüklerini vurgulayarak, "Çok kötü hissettik. Birbirimize dahi yardım edemedik. Aile mensuplarımızı nasıl gömdüğümüze dahi hala şaşırıyoruz." diye konuştu.
Bir diğer Sengin ilçe sakini 38 yaşındaki Muhammed Alizay ise o zamanlar 23 yaşında ve yeni nişanlı olan kardeşini kaybettiğini söyledi.
Muhammed Alizay, bombardıman korkusuyla bazı cesetleri farklı köylerde gömmek zorunda kaldıklarını dile getirdi.
38 yaşındaki Habibul Rahman Nurzay ise söz konusu saldırıda 50 yaşında olan babası Hacı Abdullah'ı, 40 yaşında olan amcası Şafiullah'ı ve 20 yaşında olan kardeşi Atikullah'ı kaybettiğini aktardı.
Bombardıman esnasında kendisinin tarlada çalıştığını anlatan Nurzay, "Babam, amcam ve kardeşim İngiliz askerlerinin kamplarından köyümüze doğru füze ateşlediği esnada bir dükkanda oturuyordu. Dükkandayken öldürüldüler. İngiliz ve yabancı askerler, burada çok sayıda zulüm yaptı. Onların adalet önüne çıkarılmasını istiyoruz." diye konuştu.
Nurzay, babasının öldürülmesiyle 9 çocuğunun, amcasının öldürülmesiyle de 11 çocuğunun yetim kaldığını belirterek, "Bir an donakaldım ve gözlerim karardı, ancak bir saat sonra kendime gelebildim sonra köye gittim ve köylülerle birlikte akrabalarımı defnettim." dedi.
Prens Harry'nin "Spare" kitabı
İngiliz Kraliyet ailesinden ayrılarak ABD'ye yerleşen Harry, Afganistan'da görev yaptığı döneme ilişkin anılarına yer verdiği, 10 Ocak'ta yayınlanan anı kitabı "Spare"de, görevi sırasında 25 Afgan'ı öldürdüğünü ve bundan "utanç duymadığını" belirtmişti.
Prens Harry kitabında, çatışmanın gürültüsü ve kargaşasında öldürdüğü isyancıları, "iyileri öldürmeden ortadan kaldırılan kötüler" olarak gördüğünü kaydetmişti.
Prens Harry, İngiltere Kralı 3. Charles ve 1997'de Paris'teki trafik kazasında hayatını kaybeden Galler Prensesi Diana'nın küçük oğlu.
Sussex Dükü Harry ile eşi Meghan Markle, Ocak 2020'de Kraliyet'teki görevlerinden çekilerek daha bağımsız bir hayat yaşamak ve İngiliz medyasından uzaklaşmak için ABD'ye yerleşmişti.