ABD'deki başkanlık yarışında Cumhuriyetçilerin adayı olmak için yola çıkanlar, ülkede etkili Yahudi lobi kuruluşunun toplantısına katılarak başkan olmaları halinde İsrail'e destek sözü verdiler.
ABD'nin güçlü Yahudi lobilerinden Amerikan-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi'nin (AIPAC) yıllık toplantısında konuşan Donald Trump, Washington'da düzenlenen toplantıda, İsrail'e eskiden beri destek olduğunu söylediğini anımsattı.
Anketlere göre Cumhuriyetçiler arasında adaylık yarışını önde götüren emlak milyarderi Donald Trump, daha önce İsrail konusunda tarafsız olacağına yönelik açıklamalarının aksine en büyük İsrail destekçilerinden olduğunu kaydetti. İsrail'in güvenliğine değinen Trump, "Başkan olduğumda önceliğim İran ile yapılan felaket anlaşmayı bozmak olacak" dedi.
Trump, "Uzun zamandır iş yapıyorum. Anlaşmalar nasıl yapılır, iyi bilirim. Bu anlaşma Amerika, İsrail ve Ortadoğu'nun tamamı için tam bir felaket. Dünyanın en önde gelen terör destekçisi ülkelerinden birini ödüllendirmiş olduk ve karşılığında ise hiçbir şey almadık" diye konuştu.
Başkan olması durumunda ilk gün İsrail’e “ikinci sınıf vatandaş muamelesinin son bulacağını” söyleyen Trump, “Barack Obama belki de İsrail’in başına bugüne kadar gelmiş en büyük beladır. Obama ve Hillary Clinton, İsrail’e çok kötü davrandı. ABD’nin İsrail ile dayanışma içinde olması bölgede gerçek bir barışın oluşmasına sebep olacaktır ve bu ben başkan olduğum zaman gerçekleşecek" yorumunu yaptı.
Filistin-İsrail ilişkilerine de değinen Trump, “Filistin, halkına İsrail nefreti aşılamayı bırakmalıdır” ifadesini kullandı. Trump, ayrıca Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliği'nin Kudüs’e taşınması gerektiğini söyledi.
Trump'tan BM'ye eleştiri
Trump, Birleşmiş Milletler’in (BM) İsrail-Filistin sorununa çözüm bulma çabalarını da eleştirerek, anlaşmayı tarafların yapması gerektiğini savundu. Trump, şunları belirtti:
"BM demokrasinin, özgürlüklerin, hatta ABD'nin bile dostu değildir. Tabii ki İsrail'in de dostu değildir. Obama'nın başkanlığının son yılında İsrail ile Filistin arasında olası bir anlaşmanın şartları konusunda BM Güvenlik Konseyi kararı çıkarılmasına dair girişimler için tartışmalar yapılıyor. Açıkça söyleyeyim; BM tarafından dayatılan bir anlaşma tam bir felaket olacaktır. ABD bu karara karşı çıkmalı ve veto etmelidir."
Trump, CNN televizyonuna verdiği bir röportajda da benzer görüşlerini dile getirdi ayrıca ABD'nin NATO'ya akıttığı paranın çok fazla olduğunu, başkan olması halinde bunu kısacağını ifade etti.
Diğer adaylardan da İsrail'e destek mesajları
AIPAC toplantısında Trump’ın yanı sıra diğer diğer Cumhuriyetçi aday adayları Teksas Senatörü Ted Cruz ve Ohio Valisi John Kasich de birer konuşma yaptı. Kasich ve Cruz da Trump gibi Obama yönetiminin İsrail politikasını sert şekilde eleştirdi.
Kasich, “Filistin tarafından İsrail devletine yapılan saldırıları kınıyorum ve benim başkanlığım döneminde İsrail hükümeti ABD’nin tam desteğini alacaktır” dedi.
Trump gibi İran ile anlaşmayı iptal edeceğini söyleyen Cruz’un ise konuşmasında İran’ı hedef aldığı dikkati çekti. Başkan olması durumunda İran’ın nükleer silah denemelerinin mümkün olmayacağını belirten Cruz, İran’la yapılan nükleer anlaşmanın ABD ve İsrail menfaatlerini gözetmediğini savundu.
Filistin'in 1948'den beri var olmadığını iddia eden Cruz da Trump gibi başkan olursa Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliği'ni Kudüs'e taşıyacağı sözünü verdi.
Biden'dan eleştiri
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden da AIPAC'in toplantısında dün yaptığı konuşmada İsrail ile Filistin'in anlaşmaya niyeti olmadığını savunmuş, İsrail'in işgal altındaki topraklarda yerleşim yerleri oluşturmasını eleştirmişti.
Biden, İsrail'in iki devletli çözüme taahhüdünün gereğini göstermesi gerektiğini belirterek, "İsrail hükümetinin yerleşimleri sürekli ve sistematik şekilde genişletmesi, ileri karakolları meşrulaştırması, topraklara el koyması iki devletli çözüm umudunu tüketmektedir" demişti.
Clinton da İran'a gözdağı verdi
AIPAC'in toplantısında daha önce konuşan eski ABD Dışişleri Bakanı ve Demokrat aday adaylarından Hillary Clinton da destek mesajları verdiği İsrail'in güvenliğinin "tartışılmaz" olduğunu söylemişti.
Clinton, nükleer anlaşma kurallarına uymaması halinde İran'a yaptırımların en güçlü ve hızlı şekilde yeniden uygulamaya konulacağını vurgulamış, gerekirse füze denemeleri nedeniyle İran'a yeni yaptırımlar getirilebileceğini ifade etmişti.
ABD'de kasım ayında yapılacak seçimde başkan olmak için şu anda Cumhuriyetçi kanattan Trump, Cruz, Kasich ile Demokratlardan Clinton ve Bernie Sanders yarışıyor. Yahudi lobi kuruluşu AIPAC'in etkinliğine beş adaydan sadece Yahudi kökenli Bernie Sanders katılmadı.
AA