7.5 yıl süren işgalin ardından ABD, Irak'ta gözyaşı, yıkım ve yokluk bıraktı. Çatışmalarda 1 milyondan fazla Iraklı hayatını kaybederken, en az 1.5 milyon Iraklı da evlerini terkederek ülke içinde başka bir bölgeye taşınmak zorunda kaldı. Ülkedeki dulların sayısı en az 1 milyon, yetimlerin sayısı ise 3 milyon.
Irak'taki muharip misyonunu 31 Ağustos'ta resmen sonlandırmaya hazırlanan ABD, 2011 yılının sonuna kadar ülkedeki tüm birliklerini geri çekecek. Irak'ta yaklaşık 7.5 yıl süren işgalin ardından birlikler geri çekilirken, ülkede seçimlerden aylar sonra yeni bir hükümetin kurulmasında hâlâ anlaşmaya varılamadı.
Reuters Haber Ajansı'nın, Birleşmiş Milletler, Irak Merkez Bankası, Irak Sağlık Bakanlığı, ABD Kuvvetleri, Irak Merkezi İstatistik Kurumu ve Iraklı yetkililerden elde ettiği verilere göre, yıllarca süren savaşın ardından Irak'ın bugünkü durumu şöyle:
Şiddet olayları:
• Her ay 200 ila 300 sivil, bombalı saldırılarda ya da suikastlarda hayatını kaybediyor. Bu sayı, mezhep savaşının yaşandığı 2006-2007 yıllarında 3 bini buluyordu.
• Irak İnsan Hakları Bakanlığı'nın verilerine göre, 2009'daki şiddet olaylarında 4 bin 68 sivil öldü, 15 bin 935'i yaralandı.
• Şiddet olaylarının sayısındaki düşüşe rağmen her gün 15 kadar bu tür olay meydana geliyor.
Mültecilerin durumu:
• Mezhep çatışmaları sebebiyle en az 1.5 milyon Iraklı evlerini terkederek ülke içinde başka bir bölgeye taşınmak zorunda kaldı.
• BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne kayıtlı mülteci sayısı 207 bin, ancak yurtdışında yaşayan Iraklıların toplamının 3 milyonu bulabileceği belirtiliyor. Mart ayında yapılan genel seçimde 300 bine yakın Iraklı büyükelçiliklerde oylamaya katıldı.
Suç ve adalet:
• İnfaz edilmeyi bekleyen idam mahkûmlarının sayısı, 2009 yılının sonunda yaklaşık 1200 idi.
• Güvenilir bir istatistik olmamasına karşın her ay aralarında çocukların da bulunduğu onlarca kişi militanlarca fidye için kaçırılıyor.
• Bankalara, altın pazarına ve devlet kurumlarının maaşlarını taşıyan görevlilere düzenlenen kanlı saldırıların sayısı artıyor. Bu hafta soyguncular 5 hükümet yetkilisini öldürerek, petrol rafinerisinde çalışanlara ait 400 bin doları çalmıştı. Mayıs ayında da soyguncuların Bağdat'taki altın pazarına düzenlediği saldırıda 14 kişi ölmüştü.
Ekonomi:
• Resmi verilere göre, ülkedeki işsizlik oranı yüzde 18, ancak uzmanlar gerçek rakamın yüzde 30'a yakın olduğunu düşünüyor. İşsizlik, özellikle yasal bir geçim kaynağı bulamadıklarında silahlanarak suça yönelen gençleri etkiliyor.
• Hükümet gelirlerinin yüzde 95'inden fazlası petrol ihracatında elde ediliyor.
• Irak, petrol rezervlerini geliştirmek için global petrol şirketleriyle çeşitli anlaşmalara imza attı.
Kamu hizmetleri:
• Irak'taki evlerin büyük bölümüne günde sadece birkaç saat elektrik veriliyor. Elektriklerin kesilmesi, Irak'taki en büyük şikâyet konularından biri.
• Ülkedeki güç kapasitesi 9 bin megavatken, sıcaklıkların 50 dereceye ulaştığı yaz aylarında talep 14 bin megavatı buluyor.
• Uluslararası Kızıl Haç Komitesi'nin alıntı yaptığı hükümet istatistiklerine göre, 30 milyon nüfuslu ülkede her 4 kişiden biri güvenli içme suyuna ulaşamıyor.
Fakirlik:
• Irak'ta 7 milyon kişi, yani nüfusun yüzde 23'ü, fakirlik sınırının altında yaşıyor.
Yolsuzluk:
• İşgalden önce de ülkedeki önemli sorunlardan biri olan yolsuzluk, savaşın yarattığı kaosla birlikte daha da arttı.
• Uluslararası Şeffaflık Örgütünün 2009 Yolsuzluk Algılama Endeksinde, Irak 180 ülkenin arasında 176. sırada yer aldı.
Toplum:
• 10-18 yaşlarındaki Iraklı gençlerin 300 binden fazlası hiç okula gitmemiş.
• BM tarafından yapılan bir anket, gençlerin yüzde 62'sinin bilgisayar kullanmadığını ortaya koydu.
• Aynı ankete göre, yine gençlerin yüzde 62'si bir kız çocuğunun, ailenin şerefine leke sürmesi durumunda bir akrabası tarafından öldürülebileceğini düşünüyor. Yüzde 92'si de bir kadının işe gitmeden önce izin istemesi gerektiği konusunda hemfikir.
Hastaneler:
• Sağlık Bakanlığı'na göre, yatak sayısı 35 bin olan Irak'ta bu sayının 95 bine çıkarılması gerekiyor.
Dullar ve yetimler:
• Bu konuda resmi bir veri olmamasına karşın, yetkililere göre, ülkedeki dulların sayısı en az 1 milyon, yetimlerin sayısı ise 3 milyon.
Çoğu çocuk 1 milyona yakın Iraklı, hayatını kaybetti
Irak'taki eli kanlı Amerikan askerlerinin muharip görevlerinin resmen sona ermesine günler kala bu ülkeden ayrılanlar, "görevlerini tamamladıkları" için memnun olduklarını söylüyor. Irak'taki savaş 4 bin 400'den fazla Amerikan askeri ile 300'den fazla koalisyon askerinin ölümüne, binlercesinin de yaralanmasına yol açtı. Iraklılar ise 1 milyona yakın vatandaşını kaybetti, yüzbinlercesi de yaralandı. ABD, Saddam Hüseyin'in diktatörlüğünden sonra Irak'a demokrasiyi getirdiğini söylüyor, ama ülke etnik çatışmalar gölgesinde şiddet, yıkık dökük bir altyapı ile siyasi krizin pençesine düşmüş durumda bulunuyor.
VAKİT