Abdullah Muradoğlu / Yeni Şafak
Demokratlar’ın “Ginsburg” sendromu!
ABD Başkanı Joe Biden 20 Ocak’ta koltuğunu Donald Trump’a devredecek. Bu süreçte Demokratlar’ı endişelendiren en önemli meselelerden biriyse “Federal Yargı” için Senato’da bekleyen atama onayları. Dört Federal Temyiz Mahkemesi’nin yanı sıra yirmiden fazla Bölge Mahkemesi adayı “Senato Genel Kurulu”nda ya da “Yargı Komitesi’nde oylanmayı bekliyor.
Demok-ratlar’ın korkusu, bu onayların Trump dönemine kalması. 5 Kasım’da Cumhuriyetçiler Senato’da çoğunluk gücü elde ettiler. Halihazırdaysa Senato’da Demokratlar çoğunluğu kontrol ediyorlar. Senato’daki denge 3 Ocak’ta değişecek, kontrol Cumhuriyetçiler’e geçecek.
Demokrat Partili Senatör Elizabeth Warren 7 Kasım’da “Time” dergisinde yayınlanan yazısında Senato’nun Federal Yargıçları onaylamak İçin 3 Ocak’a kadar ‘Her Dakikayı’ kullanması uyarısında bulunuyordu. Warren meselenin aciliyetine vurgu yapıyordu.
Dokuz üyeli Amerikan Yüksek Mahkemesi’nde Cumhuriyetçi/Muhafazakar yargıçlar altı koltukla çoğunlukta. Yüksek Yargıçlar ömür boyu bu görevdeler. Demokratlar en yaşlı iki liberal üyenin istifa etmesini ve yerlerine daha genç adayların getirilmesini istiyorlar.
Barack Obama döneminde Demokratlar ilerlemiş yaşı ve hastalığı sebebiyle Yüksek Mahkeme’nin en liberal yargıcı Ruth Bader Ginsburg’un istifa etmesi için çağrılar yapmıştılar. 1993’ten itibaren Yüksek Mahkeme’de yargıçlık yapan Ginsburg ise bu çağrıları reddetmişti.
87 yaşındaki Ginsburg 18 Eylül 2020’de hayatını kaybetti. Dönemin ABD Başkanı Donald Trump Kasım seçimleri öncesinde gelen bu fırsatı kaçırmayarak Ginsburg’dan boşalan koltuğa 1972 doğumlu Amy Coney Barrett’ı aday gösterdi. Barrett’ın Senato’da onaylanmasıyla birlikte Cumhuriyetçiler’in Yüksek Mahkeme’deki kontrol gücü daha da keskinleşmişti.
Yeni bir “Ginsburg vakası”yla karşılaşmak istemeyen Demokrat çevreler şimdi yaşlı iki liberal üyeden istifa etmesini bekliyorlar. Trump’ın 2024’te ABD Başkanı seçilmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu düşünen Demokratlar liberal yargıçlardan Sonia Sotomayor ve Elena Kagan’ın Ginsburg’un hatalarından ders çıkararak istifa etmeleri için yazılar yazdılar.
Demokrat ve liberal çevrelere göre Muhafazâkâr yargıçlar giderek daha fazla siyasî meselelere odaklanıyor, ulusal politikayı şekillendirmek için giderek daha fazla güç talep ederek Yüksek Mahkeme’yi partizan bir kurum haline getiriyorlardı. Hatta Yüksek Mahkeme “Kongre” ya da “Başkanlık” gibi siyasî konular üzerinde nüfuz kullanan kurum halini alıyordu.
Yüksek Mahkeme’nin 1 Temmuz 2024’te Trump’la ilgili bir davada, ABD Başkanlarının resmî eylemlerinin cezaî soruşturmalardan muaf tutulmaları gerektiği yönünde verdiği kararsa Demokratlar’ı daha da korkutmuştu. Altı muhafazâkâr yargıcın çoğunluk görüşüyle alınan bu karara muhalefet şerhi düşen Liberal yargıç Sotomayor “Resmî yetkilerin her kullanımında Başkan artık hukukun üstünde bir kraldır” diyordu. Sotomayor’a göre karar, Başkan için etkili bir şekilde kanunsuz bir bölge ihdas ediyordu. Kezâ Sotomayor bu kararın herhangi bir Başkanın cezaî sorumluluktan muaf olduğunu bilerek kendi siyasî kazançları veya malî çıkarları için kullanabileceği «dolu bir silah” gibi ortalıkta duracağını savunuyordu..
Biden döneminde Demokratlar’ın bilhassa “Liberal” ve “İlerici-Sol” kanatları Yüksek Mahkeme’nin yapısının değiştirilmesi için girişimlerde bulundular. Yüksek yargıçlara ömür boyu görev yerine “yaş sınırı” ve “dönem koşulu” getirilmesi de öneriler arasındaydı. Ancak Biden ve ABD Kongresi’ndeki “Merkezci Demokratlar” bu taleplere karşılık vermediler.
Demokratlar şimdiyse son bir hamle olarak Senato’da ve Yargı Komitesi’nde onay bekleyen atamaların ivedilikle gerçekleştirilmesini istiyorlar. Cumhuriyetçiler ise Trump Başkanlık koltuğuna oturana kadar bu atamaların gerçekleşmesini engellemeye çalışacaklardır.
Nitekim Trump 10 Kasım günü “X” hesabından yayınladığı mesajında Kabinesi ve federal görevler için göstereceği yeni adaylar için onay süreçlerinin Senato Cumhuriyetçileri tarafından hızlandırılmasını istiyordu. Diğer yandan Trump aynı mesajında Ocak 2025’e kadar hiçbir yargıcın onaylanmaması uyarısında bulunuyordu. Trump Cumhuriyetçiler yeni Senato liderlikleri için yarışırken Demokratlar’ın federal yargıçların onaylarını araya sıkıştırmak istediklerine dikkat çekerek, büyük harflerle “BU KABUL EDİLEMEZ. TEŞEKKÜRLER!” diyordu.