Common Dreams adlı sitede yayınlanan bu makaleyi Haksöz-Haber için Murat Yürükoğulları çevirdi.
FELLUCE ve GAZZE:
Sorun Politikse Eğer Terörizm Karşıtı Çabalar Başarısızlığa Mahkûmdur!
JUAN COLE
Belirgin sosyal ya da politik desteğe sahip olmayan küçük terörist grupların birçok zarara neden olduğu durumlar ortaya çıkmıştır. Bu tarz grupların terörizm karşıtı operasyonlarla alt edilebilmesi olasıdır.
Tüm halkın derin acı ve hüzünleri üzerinde gelişen diğer sözde terörist gruplar daha canlıdır. Bu tür gruplar terör uygulayabilir ancak onlar sadece terörist gruplar değildir. Onlar direniş hareketidirler. Direniş hareketlerinin sadece %20’si hükümetlerin kararlı askerî operasyonlarıyla sona erdirilebilmiştir. Geri kalanların tamamı görüşme masasında çözüme kavuşturulmaktadır.
2004 baharında Blackwater’ın* paralı askerleri Bağdat’ın batısındaki Sünni Arap şehri Felluce’de modifiye edilmiş arabalarıyla turluyorlardı. Kızgın bir kalabalık tarafından saldırıya uğradılar ve öldürüldüler. Öldürülen 4 kişiden üçü Amerikalıydı.
Newsweek’in haberine göre Bush saldırıyı ABD’ye karşı bir hakaret olarak değerlendirdi ve bu saldırıyı yapanların kellelerinin koparılacağını söyledi. Felluce’yi kuşatma ve işgal etme hazırlığına başladı. Fakat ABD, 2004 Nisan’ında Mehdi Ordusunun başlattığı ayaklanma yüzünden Irak’ın güneyinde kontrolü kaybetti. Bush, başarısız ABD genel valisi Paul Jerry Bremer’in yerine sivil Irak hükümetini geçirmeye çalışıyordu. Geçiş hükümetinde Bremer’e danışmanlık yapan Irak yönetim konseyinin bazı üyeleri Felluce’nin işgal edilmesi durumunda istifa edecekleri tehdidinde bulundular. Bush geri adım attı.
Fakat Bush, John Kerry karşısında yeniden seçilince Felluce’yi işgal planına geri döndü. Hükümet, Felluce’de konumlanan Irak El-Kaidesinin lideri Ebu Musab ez-Zerkavi’yi Bağdat’taki büyük bombalı araç saldırılarını, Felluce’den planlamak ve gerçekleştirmekle suçladı. ABD, 2004 yılının Kasım ayında Felluce’yi kuşattı ve işgal etti. ABD ordusu kenti yıkıma uğrattı, binaların çoğu enkaz haline geldi. Halk ya mülteci kamplarına kaçtı ya da ölüm riski ile karşı karşıya kaldı. Bugün bile bu işgal sırasında kaç kişinin öldüğü bilinmemektedir.
Irak’taki Sünni Araplar ABD’nin Felluce’yi işgal etmesine ve yerle bir etmesine çok öfkelendiler. 2005 yılının Ocak ayında yapılacak seçimlere katılmayacaklarını ilan ettiler Ve böylece Sünni Arapların yeni Irak hükümetine yabancılaşması başlamış oldu. Yeni hükümette fundamentalist Şiiler ve ayrılıkçı Kürtler başat konumdaydı.
Felluce işgal edildikten ve yıkıma uğratıldıktan sonra da bombalı araç saldırıları devam etti. Aslında bu saldırılar ABD işgaline karşı direnişin ayrılmaz bir parçasıydı. Zerkavi, Felluce’nin işgalinden 1.5 yıl sonra 2006 yılında katledildi. Onun katledilmesi şiddet oranında bir değişikliğe yol açmadı.
ABD, Sünni direnişini dar bir bakış açısıyla yanlış değerlendirdi. Direnişi birkaç küçük terörist gruptan ibaret gördü. Washington, onların Felluce’de nerede konuşlandıklarını bildiğini zannetti. Şehri işgal ettiklerinde Mezopotamya’daki El-Kaide’nin askerî ve organizasyonel kapasitesinin zarar göreceğine inandı. O zamanlar ABD güvenlik analistleri, bana gönderdikleri yazıda liderleri öldürmenin önemli olduğunu çünkü liderlik yeteneklerinin nadir görüldüğünü ve öldürülen bir liderin yerine yenisinin gelmesinin zor olduğunu söylüyorlardı.
Bu yılın başlarında 2014 yılının Ocak ayında Felluce, Mezopotamya’daki El- Kaide’nin halefi IŞİD’in (Irak Şam İslam Devleti) eline geçti. Kentin Sünni Arap nüfusu önce yıllar süren ABD işgalinden ve sonra Başbakan Nuri el-Maliki’nin despot Şii egemenliğinden kurtuldu. Dolayısıyla Felluce’nin 2004 yılında işgal edilmesi terörizmin kökünü kazıyamadı ve üstelik belki de Irak açısından Felluce’nin ve diğer büyük Irak Sünni nüfusunun yaşadığı yerlerin kaybedilmesine yol açacak.
Benzer şekilde İsrail ordusu da Hamas’ı yanlış değerlendiriyor. Gülünç bir şekilde Hamas’ı terörist bir oluşum olarak nitelendiriyor. Hamas geniş bir tabana oturan siyasi bir kanattır. Bu sebepten dolayı İsrail’in Gazze’nin kuzeyini işgal etmesi ABD’nin Felluce’yi işgal etmesinden daha başarılı olmayacaktır. İsrail’in, Gazze’deki Filistinlilerin desteğine sahip Hamas’a ya da onun kapasitesine zarar vermesi mümkün olmayacaktır. Hamas’a verilen destek siyasidir. Hamas yapı olarak İsrail baskısına, işgaline ve ambargosuna karşı durmaya çalışmaktadır.
Nasıl ki ABD’nin düşmanları Felluce’de galip geldiyse, İsrail’in düşmanları da Gazze’de galip gelecektir. Baskı ve işgal direnişe yol açmaktadır. Baskı ve işgal devam ettikçe direnişin askerî kapasitesine verdirilen kayıplar direnişi bitirmeyecektir. Diğer liderler öldürülenlerin yerini alacaktır.
İsrail gerçekten barış istiyor ya da Hamas’ın roketlerinden kurtulmak istiyorsa, İsrail’in liderleri iyi niyet çerçevesinde Hamas’la barış görüşmelerinde bulunmalıdır. Aksi takdirde Gazze’nin işgali ABD’nin Irak’taki Felluce işgaliyle iyi ve kötü açılardan (büyük oranda kötü sonuç) benzerlik gösterecektir.
-------------------------------------
* Blackwater: Askerî nitelikli Amerikan sivil güvenlik şirketi. Bilinen özel güvenlik şirketlerinden farklı olarak askerî eğitimli personel ve askerî donanım kullanır. Irak’ta insanlara yapılan işkencelerin başrol oyuncusu şirkettir. Kötü ününü gizlemek için 2009 yılında adını Xe Services olarak, 2011 yılında ise Academi olarak değiştirmiştir. (Çevirenin Notu)
(Common Dreams / 18 Temmuz 2014 / Çev: Murat Yürükoğulları / Haksöz-Haber)