Dün sabah şükür kurbanlarını kesip tıraşlarını yaptıran müminler ihramdan çıkarak hac vazifesini yerine getirmenin sevincini yaşadı. Önceki gece Arafat'tan Mekke'ye dönüşlerin hızlanması, şehirde trafiği durma noktasına getirdi. Gece yarısından itibaren haccın farzlarından tavafı, ardından say'i ifa etmek için yola düşen müminler, trafik durunca araçlarından inip yürüyerek Harem-i Şerif'e ulaştı. Harem-i Şerif'teki kalabalık, sabah namazına dakikalar kala dış avludan ana caddelere taştı. Kâbe'de kılınan bayram namazından sonra âlem-i İslam için dua edildi.
Vakfeden dönen hacıların Mekke oluşturduğu hareketlilik gündüz de devam etti. Suudi Polis teşkilatı, izdiham tehlikesine karşı cep telefonlarına, "Harem-i Şerif'te yer kalmadı. Selametiniz için bulunduğunuz noktada kalın." mesajları geçti. Mina'ya giden yollar araç trafiğine kapatıldı. Güvenlik tedbirleri, şeytan taşlama bölgesinde de en üst seviyeye çıkarıldı. Ring sistemi ile gidiş gelişlerin ayrılması ve aynı anda üç katta taşlama yapılabilmesi muhtemel tehlikeleri en aza indirmiş. Hacılar bayramın ikinci ve üçüncü gününde de şeytan taşlayacak.
Bu arada Türkiye'deki sevdikleri ile bayramlaşmak için telefonlara sarılan hacılar, hatlardaki yoğunlukla karşılaştı. Hacılar numaraya ulaşabilmek için uzun süre beklemek zorunda kaldı. Türkiye'den Cidde Havalimanı üzerinden Mekke'ye gelen kafileler, cuma gününden itibaren Peygamber Efendimiz (sas)'in Ravza-i Mutahharası'nın bulunduğu Medine'ye hareket edecek. Medine ziyaretlerini daha evvel tamamlayan hacılar da bayramı müteakip geliş tarihlerine göre yurda dönüş yapmaya başlayacak. İlk kafile, 20 Kasım Cumartesi günü yurda ayak basacak.
Otobüs içi 30, arkadan sarkma 5 riyal!
Arafat, Müzdelife ve Mina çadırlarına gidiş gelişlerde otobüs ve minibüsler ilginç bir tarife uyguluyor: Araçların içi 30, üstü 10, arkadan sarkma 5 riyal. Buna rağmen tıklım tıklım dolan otobüslerin üstünde ve arkasında yolcular eksik olmuyor.
Sağlık durumu el vermeyen hacı adayları, şeytan taşlama gibi bazı rükünleri vekâlet vererek yaptırdı.
Arefe günü sabah namazından sonra örtüsü değiştirilen Kâbe, Arafat'tan dönenleri yeni elbisesi, bir nevi 'bayramlığı' ile karşıladı. Taksi ücretleri 1.000 riyalle hac mevsiminin rekoruna ulaştı.
Suudi kralının ailesinin yanı sıra misafiri olarak hacca gelen devlet başkanları ve aileleri, Kâbe'de tavafı silahlı polislerin arasında yaptı.
Turhan Bozkurt / Zaman