Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın başkanlığında hazırlanan 4. yargı paketinin detaylarına BBC ulaştı.
Yargıya erişme, vergi suçları, adli kontrol sistemi ile ile ilgili yeni düzenlemeler içeren pakette, 'soruşturmanın amacını tehlikeye düşürecek somut delillerin bulunması' halinde avukatın müvekkiliyle görüşmesinin 'bekletilmesi' öngörülüyor.
Teklif yasalaşırsa gerekçe ortadan kalkana kadar avukat-müvekkil görüşmesine izin verilmeyecek.
BOŞANMIŞ EŞE SUÇ KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR
Boşanmış eşe karşı suçlar da 'nitelikli suçlar' kapsamına giren eşe karşı işlenen suç kapsamına alınarak, ceza artırımı yolu açılacak. Buna göre, boşandığı eşini öldürenler için de eşe karşı işlenen suçlarda olduğu gibi 'ağırlaştırılmış müebbet hapis' cezası verilebilecek.
ADLİ KONTROLDE ÜST 2 YIL OLACAK
Adli kontrol sistemi de değişiyor. Buna göre, adli kontrol kararının üst sınırı 2 yıl olacak. Adli kontrol kapsamında yurtdışı yasağı konulması halinde her 4 ayda bir gözden geçirme yapılacak, sakıncalı olmadığına hükmedilirse yurtdışı yasağı kaldırılabilecek.
Adli kontrol kapsamında verilen 'konutu terk etmeme' kararı halinde de kişinin evde geçirdiği her iki gün, mahkumiyet süresinden bir gün olarak düşürülecek.
VERGİ SUÇLARINA 'ETKİN PİŞMANLIK' İNDİRİMİ
Türk Ceza Kanunu'ndaki 'etkin pişmanlık' ilkesinin benzeri, vergi suçları için de uygulanacak. Vergi Usul Kanunu'nda yer alan 'pişmanlık ve ıslah' düzenlemesine göre, suç konusu eylem, örneğin vergi kaçakçılığı, kamu makamlarının bilgisine girdikten sonra kişi 'pişmanlık' hükümlerinden faydalanamıyor.
Pakette yer alan düzenlemeye göre ise kişi suç konusu eylemin cezasına yönelik yargısal süreç başlamadan önce 'etkin pişmanlık'tan yararlanırsa ödeyeceği ceza yüzde 50; yargısal süreç başladıktan sonra yararlanırsa yüzde 25 indirime tabi olacak.
Ancak bütün bu süreçlerde uzlaşma aranacak ve suçtan olumsuz etkilenen taraf istediğinde yargı yoluna başvurabilecek.
SULH CEZA KARARLARINA AYAR
Sulh ceza mahkemelerinin tutuklama ve adli kontrol kararlarının denetimine de yeni düzenleme geliyor.
Buna göre, sulh ceza mahkemelerinin verdiği tutuklama ve adli kontrol kararları için itiraz başvurusu, 'dikey denetleme' çerçevesinde üst mahkeme olan ağır ceza veya asliye ceza mahkemeleri tarafından yapılacak.
KATALOG SUÇTA 'SOMUT DELİL' KOŞULU
Katalog suçlardan tutuklamalara da 'somut delil' kriteri geliyor. Buna göre, terör suçundan şüpheli görülen kişinin terör örgütü ile ilişkisi, somut delillerle kanıtlanmak durumunda kalacak.
Mevcut mevzuata göre terör, soykırım, insanlığa karşı suçlar, göçmen kaçakçılığı, insan ticareti, kasten öldürme, çocuğun cinsel istismarı, hırsızlık, yağma, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, suç işlemek için örgüt kurma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, düşmanla işbirliği yapma, anayasayı ihlal, Cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı, yasama organına karşı suç, hükümete karşı suç, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyanın da aralarında bulunduğu suçlar 'katalog suç' kapsamında bulunuyor.
SADECE SUÇ DELİLLERİ İDDİANAMADE YER ALACAK
Lekelenmeme hakkı çerçevesinde sanık ile ilgili sadece hakkındaki suçlamaya ilişkin deliller iddianameye konulacak. Beraat kararı verilmesi halinde tespit ve dinlemeye ilişkin kayıtlar imha edilecek.
İdareye yapılan başvurularda idarenin cevap verme süresi 60 günden 30 güne indirilecek.
'CÜBBESİZ' DÜZENLEME PAKETTEN ÇIKARILDI
'Yargı Reformu Strateji Belgesi'nde yer alan çocuk mahkemelerinde 'cübbesiz' yargıç ve savcı düzenlemesi ise paketten çıkarıldı.
Bu düzenlemenin paketten çıkarılmasında, özellikle 15 yaş üzerindeki gençlerde 'yargının otorite ve caydırıcılığı' algısını olumsuz etkileyeceğinin düşünülmesi etkili oldu.