YAŞ’a Balyoz ve Ergenekon‘dan tutuklu 39 ile tutuksuz yargılanan 3 general/amiralin durumu damga vuracak. En fazla 47 paşaya temdit verilebilmesi nedeniyle bazı tutukluların emekliye sevkedilmesi bekleniyor.
YÜKSEK Askeri Şura’nın 1-4 Ağustos’ta yapılacak toplantısına 122 general ve amiralin durumu görüşecek. YAŞ listesinde Balyoz’dan tutuklu 33, İnternet Andıcı’ndan tutuklu iki, 28 Şubat’tan tutuklu dört general ve amiral bulunuyor. Tutuklu 39, tutuksuz yargılanan üç general ve amiralin durumu ise Şura’nın kilit noktası. TSK’nın en fazla 47 temdit kadrosu bulunurken, tutuklu general ve amirallerin kadroları boşaltmaması halinde uzatma hakkı bulunan çok sayıda general ve amiralin emekliye sevkedilmesi gerekecek, çok sayıda görev de boş kalacak.
122 paşa YAŞ’ta görüşülecek
2010 ve 2011 YAŞ toplantılarında krizlere neden olan Ergenekon ve darbe davalarında tutuklu general ve amirallerin durumu, bu yılki YAŞ toplantısında daha da içinden çıkılmaz bir hal aldı. Bu yıl ‘kor’, ‘tüm’ ve ‘tuğ’ rütbesinde 122 general ve amiralin terfi ve emeklilik durumunun ele alınacağı YAŞ listesinde toplam 39 tutuklu general ve amiral bulunurken, 3 general ve amiralin ise tahliye edilmelerine karşın yargılamaları sürüyor. TSK Personel Kanunu uyarınca tutuklu veya tahliye edilmekle beraber yargılaması devam eden personelin terfi ve kademe ilerlemeleri yapılamıyor, bunlara dava neticeleninceye kadar “en çok rütbe bekleme süreleri” ile “rütbe karşılığı yaş hadleri” de uygulanmıyor.
Karargah’ta formül aranıyor
Dolayısıyla 42 general ve amiralin durumu da YAŞ öncesi Karargah’taki hummalı çalışmaları arttırmış durumda. Yine kanun uyarınca TSK’nın, terfi ettirilemeyen general ve amirallerden her yıl en fazla 36 general ve amirale temdit imkanı var ancak zaruri hallerde bu sayı 47’ye kadar çıkabiliyor. Bu da, bu yıl tutuklu veya tahliye olup yargılaması süren general ve amirallerin temdit görmesi halinde sicil itibarıyla uzatma alması gereken çok sayıda personelin emekliye ayrılması ve sadece 5 komutanın temdit alabilmesi anlamına geliyor. Bu konuda çözüm üretilmeye çalışılırken, daha önce başvurulan tutukluların görev süresini uzatan formülün TSK’nın kadro yapısını zorlaması nedeniyle Balyoz sanıklarından bazılarının emekli edilmesine yönelik formüller üzerinde durulduğu belirtiliyor.
ATAMALARDA YETKİ BAŞBAKAN’IN
1 Ağustos’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanacak olan YAŞ toplantısı öncesinde liste Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel tarafından Erdoğan’a sunulacak. YAŞ, olağan durumda 4 Ağustos’ta sona erecek. Terfi ve atama kararları ise, 5 Ağustos tarihli Resmi Gazete’de yayımlanacak. Şura çalışmalarının tamamlanmasının ardından komutanlar yeni görevlerine 30 Ağustos tarihi itibariyle başlayacaklar. Yüksek Asker Şura’da terfi, görev süresi uzatma (temdit), emeklilik ve TSK’dan ayırma işlemleri “oylama” usulüyle yapılıyor. Açık oylamada kararlar, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınıyor. Ancak atamalarda ise en yetkili isim Başbakan. Başbakan, atama kararnamesini onaylamadan önce tekliflerde istediği değişikliği yapma hakkına sahip bulunuyor. Erdoğan, yaptığı değişikliklerden sonra da kararnamenin son halini Cumhurbaşkanı’nın onayına sunacak.
OYLAMA AÇIK, OYLAR İSE EŞİT
YAŞ üyelerinin terfi işlemleriyle ilgili konulardaki oy hakkı ve değerlendirme notları eşdeğer kabul ediliyor ve kararlar, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınıyor. Oylarda eşitlik olursa, Başkanın katıldığı tarafın oyları geçerli sayılıyor. Oylama, açık olarak yapılıyor. Şura üyeleri adaylara ilişkin kanaat oluştururken en çok Deniz, Kara ya da Hava Kuvvetleri Denetleme Kurulu’ndan adayın aldığı notlar göz önüne alınıyor. YAŞ’tan önce, ‘en kıdemsiz orgeneralden’ başlamak üzere, terfilerle ilgili görüşler alınıyor. Daha sonra üyelere “Size göre terfi ettirilmesi gerekenleri öncelik sırasına göre yazın” deniyor. Listeler, üyelerin önünde Genelkurmay İkinci Başkanı tarafından tasnif ediliyor. Öncelik sırasında, en çok oyu alan aday terfi ediyor; terfi edemeyen emekliye sevk ediliyor.
EN KRİTİK DURUM DENİZ KUVVETLERİ’NDE
- 33’Ü BALYOZ’DAN TUTUKLU: Tutuklu 39 general ve amiralin 33’ü Balyoz, ikisi internet andıcı, 4’ü 28 Şubat soruşturmalarından tutuklu. Tutukluların 10’u korgeneral ve koramiral, 13’ü tümgeneral ve tümamiral, 16’sı tuğgeneral ve tuğamirallerden oluşuyor. Geçen yılki YAŞ listesinde yer alan ancak açığa alındıkları için bekleme listesinde yer verilmeyen Tümgeneraller Gürbüz Kaya ve Halil Helvacıoğlu ile Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu da Balyoz tutuklusu 33 kişi arasında yer alıyor. Ancak rütbelerinde en fazla 3 yıllık uzatma süresini de dolduran bu generallerin emekli edilmeleri bekleniyor.
- TUTUKSUZ YARGILANANLAR: YAŞ listesinde Balyoz’dan tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan Tümgeneral İhsan Balabanlı ile Tümgeneral Bekir Memiş, ‘Dost Mayını’ davasında tutuksuz yargılanan Tuğg. Zeki Es de yer alıyor.
- DENİZ’DE ZOR İŞLER: YAŞ’ta terfi görüşmelerinde en çok Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda zorlanılması bekleniyor. Deniz Kuvvetleri’nde terfi bekleyenler listesinin çoğu tutuklu. Deniz Kuvvetleri’nde iki koramiral kadrosu da tutuklu generallerden oluşuyor. Oramiral kadrosu dolu olduğu için bu rütbede sorun yok. Ancak listedeki 6 tümamiralin 3’ü, 12 tuğamiralin de 8’i tutuklu bulunuyor.
- ULUDERE KOMUTANI LİSTEDE: YAŞ listesinde dikkat çekici isimler de yer alıyor. Uludere’de vur emrini veren komutan olarak anılan Genelkurmay 2. Analiz Değerlendirme Daire Başkanı Tuğgeneral Ali Rıza Kuğu, İnternet Andıcı firarisi Mustafa Bakıcı’nın firarına zemin hazırladığı öne sürülen Tümg. Orhan Turfan, Tuğgeneral Muhittin Yenikeçici ile aynı soruşturmada bilgisine başvurulan Tümg. Metin İyidil de terfi bekleyenler listesinde.
- ‘KEDİDİR’ DİYEN PAŞA DA LİSTEDE: İnternette yayınlanan ses kayıtlarına konu olan, İsrail’in Hatay üzerinde uçurduğu Heronların vurulmasını “kedidir” deyip engellemekle suçlanan Korg. Mehmet Veysi Ağar da terfi listesinde yer alıyor. Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Serdar Dülger de terfi bekleyenler listesinde yer alıyor.
- JİTEM’İN DERİN PAŞASI: JİTEM’in derin paşası olarak anılan ve Albay Çillioğlu’nun evine giren ilk kişi olan, İzmir İl Jandarma Komutanlığı’nda belge imhasını yönettiği öne sürülen Tümgeneral Mehmet Çörten ile 13 şehidin verildiği Silvan saldırısıyla ilgili olarak suçlanan ve soruşturmada tanık sıfatıyla ifade veren Tuğg. Ünal Karaosmanoğlu da YAŞ listesinde yer alıyor. Suriye’nin düşürdüğü Türk jetinde şehit olan pilotların görev yaptığı Malatya Erhaç üssünün komutanı Tuğgeneral Mustafa Avcı da terfi bekleyenler listesinde bulunuyor.
KOMUTA KADEMESİNDE TEK DEĞİŞİM: YAŞ’ta komuta kademesinde sadece rütbe bekleme süresi dolan Harp Akademileri Komutanı Org. Aslan Güner’in emekliye sevkedilmesi bekleniyor. Dolayısıyla tek orgeneral terfisi Kara Kuvvetleri’nde olacak. Ancak Kara Kuvvetleri’nde de orgeneralliğe aday 10 korgeneralin 6’sı darbe davalarında tutuklu durumda.
Star