Kurak veya yarı kurak bölgelerde suların toprak üstünde depolanması, büyük kayıpları beraberinde getiriyor.
Buharlaşma ve diğer etkenlerle hızla kaybedilen, çok hayati bir kaynağın hızlı bir şekilde kaybedilmesine yol açıyor. Bunu önlemek için şartların uygun olduğu, su geçirmeyen tabakaların bulunduğu bölgelerde, suyun yer altında depolanması yoluna gidiliyor.
Yer üstü barajlarından daha ekonomik şartlarla gerçekleştirilen YSBT’ler, Japonya, ABD, Meksika, Hindistan, Almanya gibi ülkeler yanında Türkiye’de de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından inşa ediliyor. Türkiye’de ilk olarak İzmir Çeşme ve Kırıkkale Yahşihan’da örnekleri gerçekleştirilmişti.
Bu yıl 150’si tamamlanacak
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından “Su Varsa Hayat Vardır” sloganı ile projeler yürütülüyor. 2023 yılı sonuna kadar toplam 150 adet YSBT tamamlanacak.
Bu tesislerin işletmeye alınmasıyla birlikte, yaklaşık 50 milyon metreküp su depolanacak. Bu suyun tamamının içme suyuna tahsis edilmesi durumunda, 750 bin kişinin içme suyu sağlanmış olacak. Sulamaya tahsis edilmesi durumunda ise 80 bin dekor arazi sulanabilecek.
119’u tamamlandı
YSBT’lerle ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü bünyesinde 247 proje devam ediyor. Bunlardan 119 tanesinin yapımı tamamlandı. 34 tanesi inşaat aşamasında, 3 proje ihale aşamasında ve 91 proje de planlama aşamasında.
Bugüne kadar tamamlanan 119 tesis ile 34 milyon metreküp yer altı suyu beslemesi sağlandı. 36 bin dekar tarım arazisini sulayabilecek ya da 21 milyon hektometreküp içme suyu olabilecek su tutulmuş oldu.
Tabana kil veya dolgu inşa ediliyor
Yer altı barajlarının yapımında suyun akış yönünde tabana kil ya da dolgu perde inşa ediliyor. Bu şekilde yer altı sularının denize ya da başka bir yere akıp gitmesi engelleniyor. Bu yöntem, özellikle kıyı bölgelerde yer altı suyunun tuzlanmasını da engelliyor.
Buharlaşma en düşük düzeye düşürüldüğü için su rezervi ve kalitesi korunabiliyor. İklim değişikliği ve küresel ısınma nedeniyle, yer altı barajlarının önümüzdeki yıllarda çok daha önemli hale gelmesi bekleniyor.