Rudaw'da Ayşe Çınar imzasıyla yer alan haberi okurlarımızın ilgisine sunuyoruz:

 

Savaşlar, çatışmalar, siyasi krizler ve doğal afetler, 2015'te de hem dünyanın, hem de Ortadoğu’nun gündemini meşgul etti.

 

Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle yaşanan insani kriz, Kurban Bayramı'nın ilk gününde Mina'da şeytan taşlama sırasında çıkan izdiham, IŞİD örgütünün saldırılar 2015'e damgasını vuran olaylar arasında yer aldı.

 



 

OCAK

 

2 Ocak 2015’te  IŞİD, Musul, Diyala, Kerkük ve Salahaddin kentlerinde Şiiler’e ait 17 türbeyi yıktı.

 

7 Ocak’ta Yemen'in başkenti Sana'daki Polis Akademisi yakınlarında patlayıcı yüklü araçla düzenlenen saldırıda 35 kişi öldü, 68 kişi yaralandı.

 

14 Ocak’ta Arap Yarımadası El-Kaidesi, Charlie Hebdo dergisine yönelik saldırı emrinin El Kaide lideri Eymen el-Zevahiri tarafından verildiğini açıkladı.

 

16 Ocak’ta Uluslararası Ceza Mahkemesi, Filistin'deki savaş suçlarıyla ilgili ön soruşturma açılması kararı aldı.

 



 

23 Ocak’ta  Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdulaziz, Riyad'da tedavi gördüğü hastanede 91 yaşında vefat etti.

 

28 Ocak’ta İsrail Ordusu’na ait bir savaş uçağının, Golan tepelerinde Esed güçlerinin denetiminde olan üç noktayı bombaladığı bildirildi.

 

29 Ocak’ta Avrupa Birliği (AB), Suriyeliler’e 136 milyon euro ilave insani yardım kararı aldı.

 

ŞUBAT

 

1 Şubat’ta Mısır'da bir yılı aşkın süredir tutuklu bulunan El Cezire televizyonunun Avustralyalı muhabiri Peter Greste, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin onayıyla serbest bırakıldı.

 

2 Şubat’ta  Mısır'da Kirdase'deki polis merkezine saldırmakla suçlanan darbe karşıtı 183 sanık hakkında idam kararı verildi.

 



 

3 Şubat’ta IŞİD’in alıkoyduğu Ürdünlü pilot Muaz el-Kesasibe'nin yakılarak öldürüldüğünü gösteren fotoğraflar yayımlandı.

 

8 Şubat’ta Arap Birliği, Yemen'deki Şii Ensarullah Hareketi'nin (Husiler) ilan ettiği anayasa manifestosunu, "meşruiyete indirilmiş darbe" olarak nitelendirdi.

 

11 Şubat’ta Libya'dan İtalya'ya doğru yola çıkan dört göçmen teknesinin alabora olması sonucu 300'den fazla sığınmacı yaşamını yitirdi.

 

13 Şubat’ta Suudi Arabistan, İtalya ve Almanya, "Yemen'deki siyasi ve güvenlik sorunları" nedeniyle Sana büyükelçiliklerindeki çalışmalarını askıya aldı.

 

15 Şubat’ta IŞİD, Libya'da alıkoyduğu 21 Mısırlı Kıpti'yi öldürdü. Mısır'da 7 gün yas ilan edildi. Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, kısas hakkını saklı tuttuklarını söyledi.

 

16 Şubat’ta Dışişleri Bakanlığı, Yemen'deki çatışmalar nedeniyle Türkiye'nin Sana Büyükelçiliği’nin faaliyetlerinin askıya alındığını bildirdi.

 

19 Şubat’ta Türkiye ve ABD arasında Suriyeli muhaliflere yönelik "eğit-donat" programı mutabakatı imzalandı.

 

22 Şubat’ta Türkiye, Şah Fırat Operasyonu ile Süleyman Şah Türbesi ve Saygı Karakolu'nu Süleyman Şah'ın kabriyle Suriye'de sınıra mücavir Suriye Eşmesi köyünün kuzeyinde ve aynı büyüklükteki araziye geçici olarak taşıdı.

 

22 Şubat’ta İran ile nükleer müzakerelerin yeni turu ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif arasında İsviçre'nin Cenevre kentinde yapıldı.

 

26 Şubat’ta Afganistan'ın değişik bölgelerinde yoğun kar ve yağmur nedeniyle meydana gelen çığ ve sel felaketlerinde 220 kişinin öldü, yaklaşık 100 kişi de yaralandı.

 

MART

 

2 Mart’ta İran'ın nükleer programı üzerine ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif arasında ikili müzakereler, İsviçre'nin Montrö kentinde başladı.

 

4 Mart’ta Suriye'nin Halep kentinde, rejime bağlı Hava İstihbarat Şubesi binasının altına kazılan tünelin patlayıcılarla havaya uçurulması sonucu 50 asker öldü.

 

5 Mart’ta İran ile 5+1 ülkelerinin dışişleri bakan yardımcıları İsviçre'nin Montrö kentinde biraraya geldi.

 


 

13 Mart’ta Birleşmiş Milletler (BM), İran'da geçen yıl 753 kişinin idam edildiğini açıkladı. Bunun, son 12 yılın en yüksek rakamı olduğu belirtildi.

 

17 Mart’ta İsrail'de düzenlenen erken genel seçimlerden Başbakan Binyamin Netanyahu'nun liderliğini yaptığı sağcı Likud Partisi birinci çıktı.

 

18 Mart’ta Tunus'ta silahlı kişilerin parlamento binasının yanındaki Bardo müzesine girerek turistleri rehin alması üzerine çıkan çatışmada 20'si turist, biri güvenlik görevlisi, 2'si saldırgan 23 kişi öldü, 47 kişi yaralandı. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

 

20 Mart’ta Yemen'in başkenti Sana'da Husi (Ensarullah Hareketi) taraftarlarının yoğunlukta olduğu iki camiye cuma namazı sırasında düzenlenen intihar saldırılarında 146 kişi öldü, 350 kişi yaralandı.

 

22 Mart’ta Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, BM Güvenlik Konseyi'ne, Husiler’in saldırıları karşısında "acil yardım" çağrısında bulundu.

 

26 Mart’ta Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap ülkeleri koalisyonu, Yemen'de ilerleyişini sürdüren Husiler’e karşı "Kararlılık Fırtınası" adlı askeri operasyon başlattı.

 

28 Mart’ta Suudi Arabistan'ın Yemen'de başlattığı "Kararlılık Fırtınası" operasyonunun da ele alındığı 26. Arap Birliği Zirvesi, Mısır'ın Şarm eş-Şeyh kentinde yapıldı.

 

NİSAN

 

2 Nisan’da İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Twitter hesabından İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde konulara çözüm bulunduğunu açıkladı. ABD Başkanı Obama da İran ile nükleer müzakerelerde uzlaşıya varılmasını "tarihi" olarak nitelendirdi.

 

3 Nisan’da Yemen'in Aden kentindeki 55 Türk vatandaşı, Türk Deniz Kuvvetleri'ne bağlı bir firkateynle tahliye edildi. 185 Türk vatandaşı da Türk Hava Yolları (THY) uçağıyla İstanbul'a getirildi.

 


 

10 Nisan’da Pakistan Parlamentosu, Yemen'de Husiler’e yönelik “Kararlılık Fırtınası” harekatına doğrudan katkıda bulunulmaksızın tarafsız bir tutum izlenmesine karar verdi. Kararda, Suudi Arabistan'ın toprak bütünlüğünün korunması için Pakistan'ın gereken desteği vereceği ifade edildi.

 

11 Nisan’da Mısır'daki Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) lideri Muhammed Bedii ve 13 İhvan yöneticisine idam cezası verildi.

 

17 Nisan’da Irak'ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in yardımcısı İzzet İbrahim ed-Duri öldürüldü.

 

21 Nisan’da Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, "şiddete teşvik" suçlamasıyla yargılandığı davada 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

24 Nisan’da ABD Başkanı Barack Obama, Ermeniler’in 1915 yılı olaylarının yıl dönümü olarak kabul ettikleri 24 Nisan ile ilgili açıklamasında, Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" ifadesini kullandı.

 

MAYIS:

 

4 Mayıs’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun lideri olduğu Likud Partisi, daha önce anlaşmaya vardığı üç partinin ardından Yahudi Evi Partisi ile koalisyon hükümeti kurulması için verilen sürenin dolmasına iki saat kala koalisyon konusunda anlaşmaya vardı.

 

6 Mayıs’ta Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani, ABD'yi ziyareti çerçevesinde ABD Başkanı Barack Obama ve Başkan Yardımcısı Joe Biden ile Beyaz Saray'da bir araya geldi. Beyaz Saray, görüşmede IŞİD'i ortadan kaldırmaya yönelik mücadelenin de masaya yatırıldığını açıkladı.

 

6 Mayıs’ta Afganistan'da Farhunda isimli 27 yaşındaki kadının başkent Kabil'deki bir caminin önünde Kuran-ı Kerimi yaktığı iddiasıyla linç edilmesi hakkındaki davada 49 sanıktan 4'ü idam cezasına çarptırıldı.

 

13 Mayıs’ta Irak'ta IŞİD'in iki numaralı ismi olarak bilinen Ebu Ala el-Afri'nin koalisyon güçleri tarafından düzenlenen hava operasyonunda öldürüldüğü öne sürüldü.

 

21 Mayıs’ta ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü, El Kaide'nin 2011 yılında öldürülen lideri Usame bin Ladin'in Pakistan'daki baskın sırasında evinde ele geçirilen bazı belgelerini yayımladı.

21 Mayıs’ta IŞİD Suriye'deki Tedmur (Palmira) antik kentini ele geçirdi.

 

26 Mayıs’ta Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriyeli muhalifler için eğit-donat programının küçük gruplarla başladığını, tüm altyapının oluşturulduğunu, gerekli teçhizatın kurulduğunu, ayrıca Türk ve Amerikalı personelin eğit-donat için hazır olduğunu açıkladı.

 

HAZİRAN

 

5 Haziran’da Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, Yemen'de hava saldırıları ve çatışmalarda ölenlerin sayısının 2 bini geçtiğini açıkladı.

 

5 Haziran’da Irak'ta birçok üst düzey görevlerde bulunan ve Saddam Hüseyin'in en yakın danışmalarından Tarık Aziz geçirdiği kalp krizi sonucu hastaneye sevkedildi. Aziz kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

 

21 Haziran’da Pakistan'da 20 Haziran'da başlayan aşırı sıcak dalgası, ilerleyen günlerde bin 400'den fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

 

26 Haziran’da  Tunus'un Susa kentinde turistik bir otele düzenlenen saldırıda 39 kişi öldü, 38 kişi yaralandı. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

 

EYLÜL

 

Eylül ayında ayrıca Mekke'de yaşanan vinç kazasında 4'ü Türk, hacı adayı 110 kişinin ölmesi ve 238 kişinin yaralanmasından 13 gün sonra Mina'da izdiham yaşandı. İzdihamda 4'ü Türk, 753 kişinin öldüğü, 887 kişinin yaralandığı açıklandı.

 

EKİM

 

3 Ekim’de ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının, Afganistan'ın kuzeyindeki Kunduz kentinde Snır Tanımayan Doktorlar Örgütü'nün (MSF) faaliyet gösterdiği hastaneye düzenledikleri hava saldırısında 22 kişi hayatını kaybetti.

 

13 Ekim’de Filistin bayrağı, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde de göndere çekildi.

 

21 Ekim’de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suriye'deki son gelişmeleri görüştü.

 

31 Ekim’de Sina Yarımadası'nda Rusya'ya ait yolcu uçağının düşmesi sonucu 224 kişi öldü. Şarm El Şeyh-St. Petersburg seferini gerçekleştiren "9268" sefer sayılı Airbus-320 tipi uçakta 17'si çocuk 217 yolcu ve 7 mürettebat bulunuyordu. IŞİD’e biat ettiğini duyuran Sina Vilayeti, uçağın kendilerince düşürüldüğünü ileri sürdü.

 

KASIM

 

12 Kasım’da IŞİD, Lübnan'ın başkenti Beyrut'un Dahiye bölgesindeki Burc el-Baracne'de iki intihar saldırısı düzenledi. Saldırılarda 43 kişi hayatını kaybetti, 200'den fazla kişi yaralandı.

 

13 Kasım’da Irak’ın başkenti Bağdat'ın Sadr bölgesindeki Şii camisine düzenlenen iki intihar saldırısı sonucu 10 kişi öldü, 2 kişi ağır yaralandı. Bağdat'ta taziye evine gelen intihar eylemcisinin üzerindeki bombayı patlatması sonucu da en az 17 kişi yaşamını yitirdi, 38 kişi yaralandı.
 

 

15 Kasım’da Türkiye, dünyanın en gelişmiş ekonomilerine sahip 20 ülkenin yanı sıra davetli ülkeler ve uluslararası kuruluşların liderlerinin katıldığı G20 Liderler Zirvesi'ne Antalya'da evsahipliği yaptı.

 

24 Kasım’da Türkiye Suriye sınırında, Rus savaş uçağı düşürüldü. Uçağın düşürülmesinin ardından iki ülke arasında tansiyon arttı. Rusya, Türkiye ile askeri ilişkilere son verdiğini duyurdu. Rusya, iki ülke arasındaki vizesiz seyahat uygulamasının 1 Ocak'tan itibaren tek taraflı askıya alındığını açıkladı.

 

ARALIK

 

12 Aralık’ta Suudi Arabistan'daki seçimlerde kadınlar, hem aday hem de seçmen olarak ilk kez katıldıkları belediye seçimlerinde 20 sandalye kazandı.

 

15 Aralık’ta Suudi Arabistan'da biraraya gelen 34 İslam ülkesinin temsilcileri, teröre karşı koalisyon oluşturdu.

 

18 Aralık’ta BM Güvenlik Konseyi, Suriye'de siyasi diyalog sürecinin başlamasını ve ülke genelinde ateşkes ilanını isteyen ve Cenevre Bildirisi ile Viyana toplantılarında alınan kararları onaylayan karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti.

 

28 Aralık’ta Irak’ın Enbar vilayetinin idari merkezi Ramadi IŞİD’den tamamen kurtarıldı. Ramadi 2015’in Mayıs ayında işgal edilmişti. Irak Ordusu şehri kurtarmak için 22 Aralık’ta operasyon başlatmıştı.