HAKSÖZ HABER

34 yaşındaki Nizar al-Madani, Kabun'da etrafına bakarken gözleri yaşarıyor.

Yedi yıl süren yerinden edilmenin ardından Salı günü Suriye'nin başkenti Şam'daki mahallesine döndüğünde burayı yerle bir edilmiş halde buldu.

“Rejimin mahalleyi yıktığını duymuştuk ama bunu kendi gözlerimle görmek tam anlamıyla şok ediciydi” dedi.

El Madani ve ailesi 2017 yılında Kabun'dan göç ettirildiğinde mahalledeki binaların çoğu hasar görmüştü.

“Ama bugün bu binalardan eser yok... Rejim mahalleyi yerle bir ederek tüm yaşanmışlığı yok etti.”

Beşar Esed rejimi düştükten sonra geriye ne kaldığını görmek için Kabun'a gelen tek kişi o değildi.

Hayatlarını kurtarmak için kaçan birkaç Kabun sakini de etrafta dolaşarak evlerinin nerede olabileceğini bulmaya çalışıyor...

İntikam ve yıkım

Esed rejimi, kontrolü yeniden ele geçirdikten sonra kendisine karşı ayaklanan bölgeleri kasıtlı olarak yok ediyor ve bunu meşrulaştırmak için çeşitli yasalar çıkarıyordu.

Bunların başında savaştan zarar gören bölgelerde yeni kentsel bölgeler kurulmasına izin veren ve Suriyeli mültecilere mülklerinin kendilerine ait olduğunu kanıtlamaları için sadece 30 gün süre tanıyan 2018 tarihli 10 sayılı Kanun geliyordu. Bunu yapmadıkları takdirde mülklerine el konulacaktı.

Pek çok insan tutuklanmaktan ve Esed karşıtlığıyla suçlanmaktan çekindikleri için Suriye'ye ya da mahallelerine geri dönmeye korkuyordu.

Al Jazeera'ye konuşan 50 yaşındaki Nadeedah Hannawi, ailesinin büyük bir kısmının rejimden özgürleştirilmiş kuzeye gitmek zorunda kaldığını ve mülkiyet belgeleri yanlarında olmadığı için evlerinin kendilerine ait olduğunu kanıtlayamadıklarını söyledi.

Hannawi, “Devrik Esed rejimi bizi sadece yerimizden etmekle kalmadı; birikimlerimizle inşa ettiğimiz evlerimizi de çalmaya çalıştı” dedi.

“Evimin ve kocamın dükkanının nerede olduğunu tespit etmek hiç de kolay bir iş değildi” diye ekledi. “Sevdiklerimizin mezarlarının bulunduğu mezarlık bile yok edildi.

Bugün en önemli şey, suçlu Beşar Esed'in kaçmış olması, rejiminin düşmesi ve topraklarımızın bize geri verilmiş olması. Birlikte Suriye'yi yeniden inşa edeceğiz” dedi Hannawi.

53 yaşındaki Mahmud Cahbar da onun duygularını yineledi.

“Esed rejimi evlerimizi ve anılarımızı yok etti ama çocuklarımızın ev diyebilecekleri bir yere sahip olmaları için yeniden inşa edeceğimizden umutluyuz.”

Kabun'un kasıtlı yıkımının boyutunu gösteren bir hava fotoğrafı. [Ali Haj Suleiman/Al Jazeera]

Mahalle sakinleri mahallelerine ne yapıldığını görmek için geri döndüler. Bazıları geri dönebildiklerine inanmakta zorluk çekiyordu.

Önce Doğu Guta ardından Afrin'e göç etmek zorunda bırakılan Nizar al-Madani "Bugün, çalıştığım çatı terasının kiremitlerini tanıdığım için tanıdığım evimin yıkıntıları üzerinde duruyorum. Evimiz eskiden 10 metreden uzundu, ancak şimdi bir moloz yığınına dönüşmüş durumda, sadece iki metre moloz," dedi.

Kabun'daki birçok insan için evlerinin bir zamanlar nerede olduğunu bulmak yürek parçalayıcı bir görevdi.