Wagner Grubu, çoğunlukla eski Rus kolluk mensuplarından oluşan ve Ukrayna ile Suriye’deki faaliyetleriyle gündeme gelen bir paralı asker çetesi. Bu çetenin, son olarak Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki savaşta faaliyet gösterdiği iddiaları ortaya atıldı. Putin’le ters düştükten sonra sürgüne giden eski Rus oligark Mihail Hodorkovski’ye bağlı medya kuruluşu Soruşturma Kontrol Merkezi’nde (TsUR) çalışan üç gazeteci, iddiaları araştırmak için Orta Afrika’ya gitti. Ülkenin önemli gazetecilerinden oldukları belirtilen Orhan Cemal, Aleksander Rastorguyev ve Kiril Radçenko, Sibut şehri yakınlarında içinde bulundukları aracın pusuya düşürülmesi sonucu hayatını kaybetti. Sibut yerel yönetiminden yapılan açıklamada, üç kişinin aniden çalıların arasından çıktığı ve otomatik silahlarla aracı taradığı, gazetecilerin olay yerine yaşamını yitirdiği kaydedildi. Rusya’nın Orta Afrika hükümetine hafif silah yardımında bulunduğu, bu yardımın ardından Wagner çetelerinin de bölgede faaliyet göstermeye başladığı iddia ediliyor. Orta Afrika’da 2013 yılından bu yana Hristiyan ve Müslüman silahlı gruplar arasında çatışmalar devam ediyor.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, dün konuya ilişkin bir açıklama yaptı. Zaharova, ilk bulgulara göre olayın bir silahlı soygun vakası olduğunu, gazetecilerin saldırganlara direndiğini söyledi. Karar gazetesinde yer alan habere göre, Rus Devlet Soruşturma Komitesi ise olayı araştırmak üzere bir grup uzmanı bölgeye göndereceğini bildirdi. Mihail Hodorkovski de dün sosyal medyadan bir açıklama yaparak sorumluların tespit edilmesi için çalışacağını ifade etti. Birleşmiş Milletler’den yapılan açıklamada da cenazelerin Bangui kentine nakledildiği, olayın aydınlatılmasına yönelik çalışmaların sürdüğü aktarıldı.

Rusya’da 1999 yılından bu yana Başbakan ve Devlet Başkanlığı görevlerinde bulunan ve kesintisiz olarak iktidarını sürdüren Vladimir Putin döneminde yaşana gazeteci ölümleri, Kremlin’i Orta Afrika’da yaşanan cinayetlerin ‘olağan şüphelisi’ haline getirmiş durumda. Bağımsız gözlem kuruluşu Gazetecileri Koruma Topluluğu’nun (CPJ) verilerine göre son 19 yılda Rusya’da 47 gazeteci ve medya çalışanı öldürüldü. Söz konusu gazeteciler arasında Putin yönetimine muhalif olanların çoğunluğu oluşturması dikkat çekerken, CPJ söz konusu cinayetlerin 31’inin siyasi sebeple işlendiğini kaydediyor.

Kırım’ın işgaline karşı çıkmak ‘nefret suçu’

Kırımlı Tatar Elina Mamedova, Rusya ve Ukrayna’da en yaygın kullanılan sosyal medya uygulaması Vkontakte’de yıllar önce yaptığı paylaşımlar yüzünden hapis cezasıyla karşı karşıya. Mamedova’nın, 2014 ve 2015 yıllarında başka kullanıcıların mesajlarını yorum eklemeden yeniden paylaştığı için hakkında soruşturma açıldı. ‘Ruslara karşı nefreti körüklemekle’ suçlanan genç kadın, dört yıl hapis cezasıyla karşı karşıya. Rusya, 2014 yılında Ukrayna toprağı olan Kırım’da yaptırdığı ‘referandumun’ ardından burayı işgal etmişti.  Ukrayna merkezli Karkiv İnsan Haklarını Koruma Grubu’na konuşan kadın, “Burada Ruslara karşı bir şey yoktu. Benim bölgeme ve ülkeme, Ukrayna’ya silahlarla gelen, şiddet ve cinayetlerle burada kendi düzenini dayatanlara karşı sözler vardı” ifadelerini kullandı. Siyasi bir aktivist olmadığını belirten Mamedova, kendisini mahallesinde yaşayanların ihbar etmiş olabileceğinden şüphelendiğini söyledi. Rusya’nın daha önce de sosyal medyadan işgale karşı çıkanlara soruşturma açtığı, ancak bir mesajın yeniden paylaşılması nedeniyle ilk kez yaşandığı kaydedildi. Haziran ayında evi basılan Mamedova’nın bütün elektronik eşyalarına işgalci kolluk güçleri tarafından el konmuştu.