Ahmet Varol / Yeni Akit

İmran Han yeniden hapiste

Pakistan’ın eski başbakanı İmran Han, hakkında verilen 3 yıllık hapis cezasının infazı için 5 Ağustos 2023 tarihinde, başbakanlıktan düşürülmesinden sonra ikinci kez tutuklandı.

Gerek gensoru önergesiyle hükümetten düşürülmesi ve gerekse bu olaydan sonra başlattığı sivil protesto eylemlerinde askeri hedef alan tepkilerinden dolayı mahkemenin hakkında gözaltı kararı vermesi, sonra da hakkında açılan başka bir davada yolsuzluk suçlamasıyla gözaltına alınması olayı bayağı yankı uyandıran İmran Han’ın, hakkındaki ceza hükmünün infazı için ikinci kez tutuklanması pek yankı uyandırmadı.

Dünya genelinde belki gündemdeki diğer olayların gölgesinde kaldığı söylenebilir. Ama Pakistan içinde çok fazla yankı uyandırmamasının muhtelif sosyal sebepleri olabilir. Bunlardan biri belki İmran Han’ın peşinden giden kalabalığı, hükümeti kaybetmesi sonrasında meydanlara çıkarıp kitlesel eylemlere teşvikte enerjilerini hızlı tüketmesi, bu yüzden aktivite ve heyecanlarının düşmesidir. İkinci ve belki İmran Han hakkında en tehlikeli sebep ise kitlelerin, mahkeme kararının haklı ve isabetli olduğuna ikna olmaları veya en azından bu konuda zihinlerinde ciddi tereddüt oluşması olabilir. Gözardı edemeyeceğimiz sosyopolitik bir sebep de onun liderliğini yaptığı partinin çatısı altında toplanan kitlenin ideolojik bir yapılanma oluşturmaması, ülkede daha önce iktidarı ellerinde tutan partilerin yanlış politika ve yolsuzluklarına tepki gösterdikleri için bu partiye yönelmiş taraftar kitleden oluşmasıdır. Bu tür taraftar kitlelerin teşekkülü de çözülmesi de hızlı bir şekilde gerçekleşebilir.

İmran Han, hükümetinin düşürülmesinden sonra meydanlara çıkarak maruz kaldığı hadiseyi kendi popülaritesini artırmak ve yeni seçimlere daha güçlü bir şekilde girmek amacıyla değerlendirmeye çalıştı. Bu amaçla seçimlerin tarihinin erkene alınmasını istedi.

Bunun üzerine iktidardaki kadro onu yargı yoluyla sıkıştırmaya başladı. Yargı önce onu 21 Ağustos 2022’de yaptığı konuşmada polisi ve askeri tehdit etmekle suçlayarak hakkında dava açtı ve gözaltına alınmasına karar verdi. Ancak İslamabad Yüksek Mahkemesi, gözetim altına alınmasını kefaletle üç gün erteledi. Sonra da avukatının Terörle Mücadele Mahkemesi’ne müracaat etmesi sonucu 100 bin rupi kefaletle gözaltına alınması işleminin 1 Eylül’e kadar ertelenmesine karar verildi.

Daha sonra gözaltına alınması işlemi yine ertelenen İmran Han 3 Kasım 2022’de erken seçim çağrısıyla başlattığı siyaset turları sırasında Pencap vilayetinin Vezirabad şehrinde bir suikast teşebbüsüne maruz kalarak bacağından yaralandı. Han, bir kişinin de hayatını kaybettiği bu saldırının arkasında özellikle Başbakan Şahbaz Şerif, İçişleri Bakanı Rana Sanaullah ve Servisler Arası İstihbarat Başkan Yardımcısı Tümgeneral Faysal Nasir’in bulunduğunu iddia etti.

Mahkeme daha sonra onun hakkında kendisine makamından dolayı verilen hediyeleri sattığı iddiasıyla yolsuzluk suçlamasıyla dava açtı. 9 Mayıs 2023’te İslamabad’da mahkemeye ifade vermeye gitmesi sırasında tutuklanması ülkede büyük çalkantılara ve olaylara neden oldu. O zaman polisle İmran Han taraftarları arasında çıkan çatışmalarda birçok kişi hayatını kaybettiği gibi binlerce, bazı iddialara göre de on binlerce kişi gözaltına alındı.

Mahkeme onu, hediyeleri satma suçlamasına dayandırılan yolsuzluk davasından üç yıl hapis cezasına mahkum etti. Ayrıca yolsuzluk davasında mahkum edilmesi sebebiyle Pakistan Yüksek Seçim Kurulu onu 5 yıl süreyle siyasetten menetme kararı verdi.

70 yaşını geçmiş olan İmran Han hakkında 5 yıllık siyaset yasağının uygulanması durumunda onun yeniden toparlanıp siyaset sahasında gücünü göstermesi biraz zor olabilir. Partisi ise dediğimiz gibi ideolojik temele değil İmran Han’ın kendi bireysel karizmasına tutunmuş bir siyasi yapılanmadır. Muhaliflerinin özellikle onu hedefe yerleştirmelerinin amacı da bireysel karizmasını yıpratmak suretiyle başını çektiği ekibin ve oluşumun siyasi sahadaki etkisini zayıflatmaktı.