Özbekistan’ı diktatörce yöneten Devlet Başkanı İslam Kerimov’un hastaneye kaldırılması ve onun sağlık durumu etrafındaki söylentiler, devlet başkanın yerine kim geçeceği sürecini hızlandırdı. Tahminlere göre iki isimden biri cumhurbaşkanlığına gelecek. Bu isimlerden hangisinin başa geleceği ise ulusal güvenlik komitesine bağlı. Kerimov'un halefi olarak ismi geçenler ise Başbakan Şevket Mirziyoyev ve yardımcısı Rustam Azimov. Hem Şevket Mirziyoyev, hem de yardımcısı Rustam Azimov, Kerimov döneminde uzun yıllar görev yapan ve Kerimov'un güvendiği siyasetçiler olarak biliniyor.

Şevket Mirziyoyev 2003 yılından bu yana başbakanlıkta bulunurken, Rustam Azimov ise Kerimov'un yakın kadrolarından olarak tanınıyor ve ülkenin banka ve mali sektörlerini yönetiyor.

Rus siyasi analist Yevgeni Minchenko'ya göre, şu anda ülkede, birbirine düşman iki grup, Kerimov’un koltuğu için mücadele ediyor. Komsomolskaya Pravda gazetesi canlı yayınına bağlanan Minchenko konu ile ilgili şunları söyledi:

"Özbekistan çok kapalı bir ülke. Burada güç merkezi için yarışan iki grup var: Birincisi güvenlik birimleri, ikincisi Kerimov’un ailesi.

Son yıllarda Kerimov'un ailesi, özellikle büyük kızı Gülnare Kerimova, sosyal ve ekonomik alandaki güçlerini kaybetti, bu gruba yakın birçok insan tutuklandı.”

Rus siyaset analistlerine göre, yeni başkanlık görevine en güçlü aday, Özbek istihbaratı başkanı ve aynı zamanda Milli Güvenlik Kurulu başkanı Rustam Inoyatov'du. Ancak 70 yaşını geçen Inoyatov, yaşlı olduğu için geri adım atmış gibi... O yüzden başkanlık için en muhtemel adaylar çok genç yaşta başbakan olan Shavkat (Şevket) Mirziyayev ve Başbakan Yardımcısı Rustam (Rüstem) Azimov.

Ancak Rüstem İnayetov, Kerimov'un iktidarını mümkün kılan Özbek istihbaratı ve derin yapılanmasının beyni. Kimin iktidara geleceğini, İnayetov'un gölgede kalıp uygulayıcının vitrine çıkmasını mı tercih edeceği, yoksa ipleri eline almaya mı karar vereceği belirleyecek gibi duruyor.

Özbekistan Anayasasına göre Kerimov ölürse Senato başkanı üç ay ülkeyi yönetecek ve sonra seçime gidilecek.

RÜSTEM AZİMOV EV HAPSİNDE!

Kerimov’un haleflerinden biri olarak görünen, aynı zamanda Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı olan Rustam Azimov'un geçtiğimiz günlerde ev hapsine alındığı ileri sürülüyor. Bazı kaynaklar ise Azimov'un ev hapsinden de öte tutuklandığını öne sürüyorlar. Ama her iki iddia da henüz doğrulanmadı.

Tutuklanma haberini geçen Rus Regnum ajansı, bu haberin detaylarının netleşmediğini de belirtmek gereği duydu.

PEKİ, MUHTEMEL ADAYLARIN GEÇMİŞİ NASIL?

Şevket Mirziyoyev, tam bir görev adamı olarak biliniyor. 27 yıl boyunca ülkeyi saran istihbarat ve güç ağları ören Kerimov'un uygulayıcı yapımcısı gibi hareket etti. Ve adayların en avantajlı görüneni. Ve kaynaklar tarafından daha Rusya yanlısı olarak niteleniyor.

Rüstem Azimov ise siyasi analistler tarafından daha bir Batı yanlısı olarak görülüyor.

27 AĞUSTOS'TAN BU YANA KOMADA

Özbekistan devlet Başkanı İslam Kerimov’un 27 Ağustos geçesi beyin kanaması geçirdiği ve hastaneye kaldırıldığı bildirilmişti. Kerimov'un hastaneye kaldırılması, resmi olarak 28 Ağustos’ta Bakanlar Kurulu tarafından duyurulmuştu. Kerimov'un sağlık durumu ile ilgili ilk kez resmi duyuru yapılması, durumun ağır olduğunun bir işareti olarak algılanış, bazı çevrelerde ise bu açıklama, Kerimov'un öldüğünün bir işareti olarak görülmüştü

Kerimov ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1990 yılından bu yana geçen son 27 yılına tam bir diktatör olarak damgasını vurmuştu. Döneminde binlerce muhalifi öldürülmüş, onbinlercesi yurt dışına kaçmak zorunda kalmıştı. 

Özbekistan anayasasına göre, eğer cumhurbaşkanı görev yapamaz durumda olursa, yerine Özbekistan meclis başkanı göreve geçiyor. Bu görevde ise halen Nigmatulla Yoldaşev bulunuyor. Ancak uzmanlar Yoldaşev'in etkili bir kişi olmadığını belirtiyor.