Hama’nın el-Assi Meydanı’ndaki gösterilerin liderlerinden biri olan şarkıcı İbrahim Kaşhuş’un katledilmesi rejim karşıtı protestoların artışına yol açtı.

Kaşhuş, basit ezgiler besteliyor ve Suriye rejimi, Başkan Beşşar Esed, kardeşi Mahir ve iktidardaki Suriye Baas Partisi aleyhine popüler şarkılar söylüyordu. Bu ezgiler Hama şehrinde toplanan yüz binlerce gösterici tarafından söylendi, ülke çapında rejim karşıtı sloganlar olarak atıldı ve daha fazla sayıda protestocuyu sokaklara çıkmaya teşvik etti.

Hayranlarının “Suriye Devriminin alaycı kuşu” olarak isimlendirdiği İbrahim Kaşhuş, Temmuz başında Hama’nın el-Assi Meydanı’ndaki “Ayrılık Cuması” protestolarına öncülük yapmıştı. Söylediği şarkılar protestocuların coşkusunu artırmıştı. Şarkıları özellikle Hama’da yaygın olan topluca halk şarkıları söyleme geleneğine denk düşmüştü. Protestocular Kaşhuş’un şarkılarına ve etkileyici sesine hayran kalmışlardı.

Bu ses ve şarkılar Suriye rejimini açıkça rahatsız etmişti ve onu susturmaya karar verdiler. Otuzlu yaşlarında genç bir adam olan Kaşhuş, 3 Temmuz günü işine giderken Hama’nın bir caddesinde kaçırıldı. Ertesi gün cesedi bir nehirde bulundu. Onun boğazı kesilmiş ve vahşi bir işkence sonucu gırtlağı dışarı çıkartılmıştı. Şehir halkı ve Suriyeli insan hakları grupları güvenlik ajanlarının Kaşhuş’a işkence yaptıklarını ve onu öldürdüklerini söylüyorlar. Bunun nedeninin de onun aralarında Esed’in de olduğu rejimin önde gelenlerini şarkılarıyla eleştirmesi olduğunu belirtiyorlar.

Kaşhuş, öldürülmeden kısa bir süre önce şu şarkıyı söylemişti: “Beşşar sen bizden biri değilsin / Mahir’i de yanına al ve git / Senin meşruiyetini artık tanımıyoruz / Haydi, defol ey Beşşar / Mahir sen bir korkak ve Amerikan ajanısın / Suriye halkı size saygı duymuyor / Haydi, defol ey Beşşar / Beşşar’dan kurtulmak istiyoruz / Güçlü arzularımızla Suriye özgürlük istiyor / Suriye özgürlük istiyor.”

Protestocular Kaşhuş’un ölümüne tepki olarak 12 Facebook sayfası oluşturdular. Onun anısına sayfalara şunları yazdılar: “Hepimiz Şehit İbrahim Kaşhuş’uz!”, “Seni Unutmayacağız İbrahim!” Birkaç gün içinde binlerce takipçisi oldu bu sayfaların. Wikipedia da bir sayfasını Kaşhuş’a ithaf etti.

Şarkıcının hayranları Suriye kentlerinde özgürlük sloganları atarak Kaşhuş’un şarkılarını ölüm pahasına da olsa söylemeye devam edeceklerini ifade ediyorlar. Kaşhuş’un şarkıları “Diyaloga Hayır Cuması”nda söylendi ve ölümünü protesto etmek için birçok Arap ve Avrupa ülkesinde Suriye elçilikleri önünde protesto gösterileri yapıldı. Suriyeli yetkililer ise Kaşhuş’un ölümünden meçhul faillerin sorumlu olduğunu ve rejim karşıtı protestoları daha da kışkırtmak için öldürüldüğünü iddia ediyorlar.

Bu yılın başlarında Suriye ayaklanması başlamadan önce Kaşhuş, diğer insanlar gibi sıradan bir gençti. Fakat ilerleyen aylarda Suriye’yi kasıp savuran halk protestoları onu aktif biri haline getirdi ve o da protestolarda rejimin devrilmesi ve Esed’in iktidardan gitmesi gerektiğini haykırıyordu. Hamalılar onun “Haydi, terk et Beşşar” şarkısı yüzünden rejim tarafından öldürülerek cezalandırıldığını söylüyorlar.

El-Ahram Weekly / 14-20 Temmuz 2011

Çev: Murat Yürükoğulları