YAZILAR
YAKIN DÖNEM TC TARİHİ
Cumhuriyet ve Antropoloji -II-
Eyüp Sabri Togan
Dergimizin bir önceki sayısındaki yazımıza devamla Zafer Toprak’ın “Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji” kitabını değerlendiriyoruz. Toprak, Cumhuriyet’in 1930’lu dönemine ilişkin değerlendirmelerinde Osmanlı’dan...
Haksöz Dergisi Sayı: 369 - Aralık 2021
İdâm Mahkûmlarının Cellâdlarına İlân-ı Aşk Eylemesi
Selahaddin Eş Çakırgil
Almanya’da Diyanet teşkilatında çalışmış ve yıllarca hocalık yapmış birisi, bir ‘ikon’, bir ‘put’ haline ge(tiri)lmiş olan bir kişi hakkında, bir kitab yazmaya kalkışmıştı; 10-12 yıl öncelerde. Hedefinin, başka türlü...
Haksöz Dergisi Sayı: 368 - Kasım 2021
Cumhuriyetin Çağdaş Entelektüel Müktesebatı ve Antropolojisi Bağlamında Zafer Toprak’a Eleştirel Bakış
Eyüp Sabri Togan
Türkiye Cumhuriyeti 1920’lerde anti-emperyalizm retoriğini uzun süre hararetle savundu. Övünçle sahiplenilen bu iddia, rejimin ideolojik meşruiyet dayanaklarından biri olarak kullanılageldi. Anti-emperyal söylem, kafatası ölçme projesi...
Haksöz Dergisi Sayı: 368 - Kasım 2021
Çanakkale Ruhu: ‘Ümmetin Diriltilmesi İçin mi, Türklüğün Yüceltilmesi İçin mi?’
Hamza Türkmen
Çanakkale Savaşı 100. Yıldönümünde coşkulu bir şekilde gündemleştirildi. Eski savaş cephelerine geziler düzenlendi, törenler yapıldı. Kamusal bankaların sponsorluğunda Çanakkale direnişini canlandırmak için çekilen ‘Son Mektup’...
Haksöz Dergisi Sayı: 289 - Nisan 2015
Kemalizm Din, “Tek Adam Tarihçiliği” Ruhbanlıktır!
Bahadır Kurbanoğlu
M. Kemal’in 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında, CHP 2. Büyük Kongresinde yaptığı ve otuz altı saatten fazla süren uzun konuşmasının “Nutuk” haline gelebilmesi için siyasi şartların olgunlaşması gerekiyordu. “Kurtuluş Savaşı”...
Haksöz Dergisi Sayı: 267 - Haziran 2013
“19 Mayıs Bayramı”nın Hikâyesi ve Bitmeyen Faşizm
Bahadır Kurbanoğlu
Her yıl olduğu gibi bu yıl da “19 Mayıs” tartışmalarının gündeme damgasını vuracağı günler gelip çattı. Her yıl, 19 Mayıs günü “Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak Türkiye'nin dört bir yanında stadyumlarda...
Haksöz Dergisi Sayı: 266 - Mayıs 2013
Kafatasçılık Dediğiniz, Brakisefal Tutkusu Değil miydi?
Murat Ayar
Tarih 1932 Temmuz ayı, yer Ankara Halkevleri. Üniversitelerden, liselerden, ortaokullardan yüzlerce tarih uzmanı, öğretmenin davetli olduğu, Türk ırkının layık olduğu yeri belirlemek için canla başla yapılan çalışmaların ilk sonuçlarının...
Haksöz Dergisi Sayı: 264 - Mart 2013
Şeyh Said Kıyamı ve Sonrası Hükümet Politikaları: Diktatörlüğün İnşasına Doğru
Bahadır Kurbanoğlu
1960 darbesi öncesinde Türkiye tarihinde iki darbe yaşandığı söylenebilir. Bunlardan ilki; çok renkli, çok sesli ve Mustafa Kemal’in kişisel ihtiraslarının ve gizlediği mefkurelerin farkında olanlardan müteşekkil Birinci Meclis’in...
Haksöz Dergisi Sayı: 257/258 - Ağustos/Eylül 2012
Dersim: Ulusalcı Barbarlığın “Medenileştirme” Projesi
Bahadır Kurbanoğlu
“Dâhili işlerimizde en mühim bir safha varsa, o da Dersim meselesidir. Dâhilde bulunan işi, bu yarayı, bu korkunç çıbanı ortadan temizleyip koparmak ve kökünden kesmek işi her ne pahasına olursa olsun yapılmalı ve bu hususta en...
Haksöz Dergisi Sayı: 249 - Aralık 2011
Dersim Katliamını Yaşayan Tanıklar Anlatıyor
Haksöz
Mehmet Söylemez: 38 üzerimize çöktü. Ne kız kaldı, ne erkek. Munzur'un üzeri ceset doluydu. (…) Komutan sordu: “Sen hangi aşirettensin?” Önce şaşakaldım, “Kureyşanlıyım.” dedim. “Kureyşanlılar nereden gelmiştir?” dedi....
Haksöz Dergisi Sayı: 249 - Aralık 2011
Muhafazakâr Düşünce ve Türk Muhafazakârlığı
Ufuk Aktaşlı
18. yy. Avrupa’da üç büyük devrime sahne olmuştur. İlki İngiltere’de ortaya çıkan Endüstri Devrimi’dir. Bu devrim feodal yapıyı sona erdirerek kapitalist üretim biçimini ortaya çıkaran, klasik sınıf çatışmalarını bitiren,...
Haksöz Dergisi Sayı: 214 - Ocak 2009
Devlet ve İslamcılık Üzerine Bir Deneme
Ahmet Murat Kaya
Osmanlı dönemlerinden bugüne kadar süren zihinsel evrimin kodlarını kavramanın temel ölçütü “devlet” ve “aydınlanma” kavramlarına yüklenen anlamlardır. Bugünün Türkiye’si hakkında birtakım tezler öne sürmeye çalışan...
Haksöz Dergisi Sayı: 209 - Ağustos 2008
Din-Devlet İlişkileri Bağlamında Kemalist Seçkinciliğin Arka Planı ve Tarihi Tabular
Bahadır Kurbanoğlu
Kemalist elitin zihin yapısını oluşturan şartlar, düşünce yapıları, felsefi eksen ve projelerin olgunlaştığı dönemi II. Meşrutiyet’ten sonraki gelişmelerle birlikte ele almanın gerekliliği ortada olmakla birlikte, bazı tarihçiler...
Haksöz Dergisi Sayı: 207 - Haziran 2008
Yakın Dönem Din-Devlet İlişkileri
Bahadır Kurbanoğlu
Günümüz din-devlet ilişkilerini belirleyen ana dönem 1923-48 arası tek parti diktatörlüğünün hüküm sürdüğü yıllardır. Bundan sonraki süreçler, küresel gelişmelerin de etkisiyle ana eksenin çeşitli kırılmalar yaşadığı...
Haksöz Dergisi Sayı: 206 - Mayıs 2008
Bir Zihniyetin Oluşumuna Dair
Kadrican Mendi
"Cemiyetin ilk maksadı muhafaza-i meşrutiyet olduğuna göre, cemiyet bu vazifeyi orduya tevdi etmektedir. Ordu resmen cemiyete dahil değildir. Fakat aynı zamanda cemiyetten de çıkmış değildir. Çünkü cemiyetin hin-i hacette Meşrutiyeti silahlı...
Haksöz Dergisi Sayı: 143 - Şubat 2003
Askeri Müdahalelerin Ekonomi-Politiği
Ahmet Saidoğlu
1946'da başlayan Türk demokrasi tarihi, malum bir siyasetçimizin deyimiyle, sivil ara rejimler tarafından zaman zaman kesintiye uğratılan askeri yönetimler tarihidir. Modern Türkiye'nin yarım yüzyılı ancak doldurmuş bulunan kısa demokrasi...
Haksöz Dergisi Sayı: 143 - Şubat 2003
Türk Siyaset Geleneğinde Ordunun Rolü
Kadrican Mendi
Silah ademoğlunun, ona sahip olmayan kardeşi üzerinde hakimiyet kurma dürtüsüyle başlayan militarizmin yadsınamaz gerçekliği olmuştur her zaman. İlk askeri şefliklerden modern ordulara kadar militarist unsurlar sırf silaha sahip oldukları...
Haksöz Dergisi Sayı: 119 - Şubat 2001
Türkiye'de Din Politikalarının ve Bugünü Üzerine
Fethi Kılınç
Cumhuriyet'in kuruluş döneminden itibaren Türkiye'deki iktidar mekanizması "yeni" ideolojik ve yapısal konumu nedeniyle kendini meşru kabul ettirmenin yollarını aramış, bu uğurda fikrî ve amelî her türlü "çare"ye 'başvurmayı zarurî...
Haksöz Dergisi Sayı: 105 - Aralık 1999
Takiyyenin Kaynağını Nerede Aramalı?
Haksöz
Takiyye kavramı, Türkiye siyasi gündeminde son zamanlarda en çok duymaya başladığımız kavramlardan biri haline geldi. Özellikle rejimin savunuculuğunu yapan çevreler, bu kavramdan türetilen 'takiyyeci' sıfatını 'rejime gizli muhalif olmakla...
Haksöz Dergisi Sayı: 100 - Temmuz 1999
Osmanoğulları’ndan 75. Yıla Kırılma mı, Süreklilik mi?
Bahadır Kurbanoğlu
Kemalist Rejimin Dinamiklerini Anlamanın Yolu Osmanoğulları'na Bakmaktan GeçerTürkiye Cumhuriyeti devletinin, bugünlere uzanan resmi-ideolojik tercihlerini kavramak, Osmanlı devletinin son yüzyılının, hatta belki de "bin yıllık tarih"in devre...
Haksöz Dergisi Sayı: 92 - Kasım 1998
1
2