AID Uluslararası Doktorlar Derneği
1- Kısaca yardım biriminizin kuruluş amacını; sizi arama-kurtarma veya yardım seferberliğine sevk eden dinamikleri anlatır mısınız?
2- Deprem bölgesine ne zaman vardınız? Orada bulunduğunuz sürece yaptığınız çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
3- Kahramanmaraş depremleri özelinde genel izlenimlerinizi, gördüğünüz sorunları/sıkıntıları, örneklikleri paylaşabilir misiniz?
4- Yardım konusu hassasiyet içeren bir konu. Bu konuda nelere dikkat edilmesi; ahlaki boyutları açısından nasıl bir usul izlenmesi gerekir?
1) İnsani ve İslami değerlerden yola çıkarak sağlık hizmetlerinin yetersiz kaldığı coğrafyalarda ve afet bölgelerinde yaşayan insanların yanında olmayı görev edinen Uluslararası Doktorlar Derneği, 2011 yılında İstanbul'da kurulmuş “tıbbi yardım” derneğidir. Kendisini bu misyonla tanımlayan derneğimiz halen dünyanın birçok bölgesinde gönüllü sağlık çalışanları ile sağlık eğitimi, sağlık yardımı, koruyucu sağlık hizmetleri, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini yürütmektedir. 2021’in ortalarından bu yana Dünya Sağlık Örgütü ile beraber afet ve acil durumlarda sahada çalışacak ekiplerin eğitimi ve ekipman temini ile de yoğun mesai harcamaktadır. EMT (Emergency Medical Teams) ekipleri olarak adlandırılan bu ekiplerdeki gönüllülerimizle ülkemizi derinden etkileyen deprem sonrası sahada olmamız en doğal iştir.
2) Deprem günü sabah 09.00’da yönetim kurulu toplantısı yaptık. Toplantı öncesi telefonla Ankara ve Diyarbakır’da bulunan gönüllülerimiz ile konuşup sahaya çıkmalarını istedik ki zaten Diyarbakır ekibi sahadaydı, Ankara ekibi yol hazırlığındaydı. Ankara ekibi Kahramanmaraş’ta arama kurtarma ekipleri ile organize çalıştı. Diyarbakır ekibi hem arama kurtarma çalışması yaptı hem de acil servislerde gönüllü olarak çalıştı. İki kişi yönetim kurulundan olmak üzere üç kişi aynı gün Adıyaman’a gidip iki gün boyunca sahayı değerlendirdi. Sahra hastanesi kurulması gerektiği konusunda ortak karara varıldı. Malzemeler temin edilip ekipler organize edilerek cumartesi Kahramanmaraş’ta pazar günü ise Hatay Kırıkhan’da sahra hastaneleri kurulup çalışmaya başlandı. Hatay Reyhanlı’da arama kurtarma ekiplerinin bulunduğu yerleşkede ihtiyaç olduğu söylenince sadece arama kurtarma personellerine sağlık hizmet sunumu yapmak amacıyla üçüncü bir merkez olarak Reyhanlı’da sağlık ekibi konuşlandırdık. Hatay’da arama kurtarma faaliyetinin devam ettiği 16 gün boyunca burada çalışmalar yapıldı.
3) Adıyaman başta olmak üzere ilk birkaç gün ciddi organizasyon bozukluğu vardı. İlk gün koordinatör valiler atanmış olmakla birlikte bölgedeki resmî kurumların hepsine koordinatör idareciler atanması doğru olurdu kanaatindeyim. Orada yaşayan herkesin -idareciler dâhil- depremzede olması ve olayın sıcaklığı ile yaşanan ağır travma nedeniyle doğru ve hızlı karar alma sürecinde eksiklikler oldu. Özellikle valilik, belediyeler, sağlık müdürlükleri, jandarma, emniyet ve AFAD teşkilatı yönetimi, diğer illerden gelen yeni ekiple değişebilirdi. Afet büyük olsa bile nerede ne olduğu, nerede ne ihtiyaç olduğu konusunda daha doğru bilgilendirme yapılabilirdi. Gelen tıbbi malzeme ve insani yardım malzemelerinin dağıtımı ve muhafazası ile ilgili sıkıntılar yaşandı.
4) Gerek arama kurtarma gerekse sağlık konusunda gerekli eğitimi almayan kişilerin bölgede çalışması doğru değil. Gerekli gereksiz pek çok yerde fotoğraf ve video çektirme işi yardım çalışmasının önüne geçti. Bazıları getirdikleri malzemeyi bir an önce birilerine teslim edip/dağıtıp geri dönme derdindeydi, getirilen malzemenin gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması öncelenmedi. Yardım çalışması yapanların aslında kendilerine yardım ettikleri, muhataplarına karşı kardeşlik vazifelerini yerine getirdiklerinin farkında olmaları gerekir. Teknik anlamda malzeme dağıtılabilir ama insanların gönlüne dokunacak şekilde hareket etmek daha güzel olur. Bazı gruplar bu işi teknik bir işmiş gibi yapıyordu gördüğüm kadarıyla.