İki intihar komandosunun gözleri hiçbir şey söylemiyordu. Sanki ölürken konuşuyorlarmış gibi ağızları açıktı. Derileri parça parçaydı. Oysa makyaj uzmanları onların yüzlerini ortaya çıkarmak için çok uğraşmışlardı. Komandoların yüzleri traşlı, saçları ise bukleli siyahtı. İsrail güvenlik güçlerinin onlar hakkında bildikleri sadece bunlardan ibaretti.

Yahudi pazarında bombaların patlamasından haftalar sonra, İsrail İç Güvenlik Örgütü Şinbet'in adamları hâlâ iki şehidin kimliğini tespite çalışıyorlar. Şinbet'e yakın bir askeri yetkili, bu durumun onları neredeyse delirteceğini söylüyor.

Bu durum, Şinbet'in Filistin bölgelerinde gerekli operasyonları yapamamasını ve dolayısıyla kendini çok beğenen bu örgütün gitgide kendine güvensizliğe doğru yol almasını sağlıyor.

Oslo Anlaşması öncesi Şinbet, Filistin bölgelerinde çok rahat hareket edebiliyor ve yüzlerce Filistinli ajan kullanabiliyordu. Bugün örgüt, Filistin bölgelerinde verimli bir faaliyet gösteremiyor ve casus şebekesi günden güne zayıflıyor. Bazısı İsrail'e yerleştirildi, büyük bir kısmı ise Arafat'ın güvenlik güçleri tarafından kendilerine bilgi sağlanması yönünde baskı altında... Şinbet'in sabık yöneticisi Carmi Gidon; "İstihbarat açısından Oslo Anlaşması büyük bir hataydı. Oslo öncesine nazaran daha az istihbarat elde ediyoruz." diyor. Ama ardından Oslo'nun tamamen yanlış bir adım olmadığını, politik yatırımlara hız verdiğini ve İntifada'yı durdurduğunu da eklemeyi ihmal etmiyor.

Oslo'nun amacı, Arafat'ın güvenlik güçleriyle İsrailliler arasında, Hamas ve İslami Cihad militanlarına karşı dayanışma oluşturmaktı. Bir süre bu düzen iyi işledi. Ancak Mart'ta İsrail'in Doğu Kudüs'te yeni yahudi yerleşim birimleri inşa etme kararına tavır alan Arafat, henüz hazırlık aşamasında bulunan bu koordinasyonu durdurdu. Ta ki geçtiğimiz haftalarda ABD temsilcisi Dennis Ross'a bu çalışmayı tekrar başlatabileceğini söyleyinceye kadar... Şinbet'in şu an en çok yapamadığı şey, en ufak şüpheyi değerlendirme yeteneği... Dini militan grupları ortaya çıkaramıyor. Geçmişte Şinbet bir hücrenin elemanını yakalar ve işkence yöntemleriyle hücrenin diğer elemanlarını da ele geçirirdi. "Ama artık bu domino etkisine sahip olamıyoruz" diyor Gillon. Şinbet'le çalışan bir askeri yetkili, geçmiş on yıl içinde en kötü yılın 1996 yılı olduğunu söylüyor.

Yeni gözetleme ve dinleme sistemleri, Şinbet'e biraz olsun yardımcı oluyor. İsrail güçleri özerk bölgeden ayrılırken Arafat'ın Filistin Yönetimi'nin ofislerine dinleme üniteleri yerleştirdiler. Batı Şeria'nın Eriha kentinde İsrailliler, bölgedeki konuşmaları kayda alan pahalı ve yeni bir dijital telefon sistemi kurdular. Arafat'ın adamları bazı üniteleri iptal ettiler ama hepsini değil... Şinbet'le ortak çalışan askeri haber alma, Kudüs yakınlarında Filistin telefon trafiğini dinleyen elektronik bir sistem daha kurdu.

Ocak 1996'da Şinbet, Hamas'ın bombacısı Yahya Ayyaş'ı, mobil telefonu uzaktan kumanda ile patlatarak öldürmüştü. Geçen ay: bölüm 645 isimli gruba ait özel Şinbet kuvvetleri, kaçak bir militanı Tulkerem'de bir kahvehaneden kaçırdılar. "Bu olayda bir kişi yakaladık. İki yıl önce (Oslo öncesi) bütün kahvehaneyi alıp götürürdük" diyor Gillon, önceki durumlarıyla şimdiki arasındaki farkı belirtmek için...

Şinbet, İsrail'in kontrol altında tuttuğu bölgelerde bile her şeyden haberi olduğunun garantisini veremiyor. Geçen Mart'ta Şinbet, Batı Şeria'nın İsrail kon-rolündeki Curif köyünde bir Hamas hücresini ortaya çıkardı. Ancak o güne kadar bu hücre, aralarında, dört yahudi yerleşimcinin vurulması, bir İsrail askerinin kaçırılarak öldürülmesi ve üç kişinin öldüğü Tel Aviv'deki kafenin bombalanmasının planlanması gibi birçok eylemi gerçekleştirmişti. Şinbet'in hücreyi ortaya çıkarması ise kafede eylemi gerçekleştirenlerden birinin kimlik kartının yanında bulunması sonucu olmuştu. Yoksa o güne kadar hiçbir ipucu elde edememişlerdi.

Bir diğer problem ise mevcut dünya zevklerinden yararlanma ortamında İsrail gençlerini güvenlik servislerinde çalışmak için daha az ilgi göstermeleri... 1995'te Rabin'in öldürülmesiyle Şinbet'in etkisi de zayıflamıştı. Şinbet'in yetersiz korumasının, bir yahudiye kolaylıkla suikastı gerçekleştirme fırsatı vermesi, iki ay sonra Gillon'un hızla emekli edilmesini sağlamıştı. Bir Şinbet görevlisi durumla alakalı olarak; "Rabin suikastından önce adamlarımız çok ve iyiydi. Ama şimdi daha az başvuru var ve onların da çok azı kaliteli" diyor.

Önceki deniz kuvvetleri komutanı Ami Ayalon. Şinbet'in, kendini büyük görmekten doğan bir problem içersinde olduğunu, son yaşanan olayların da. Örgütü daha dikkatli olmaya yöneltmesi gerektiğini belirtiyor.

Tıme, 25 Ağustos 1997 Çev: Turhan Erdoğan