NATO devlet ve hükümet başkanları, ittifakın gelecek 10-15 yılını şekillendirecek yeni stratejik konsepti onayladı. NATO'nun 21'inci yüzyıldaki rolünü tanımlayan belgede, füze savunma sistemi kapsamında Türkiye'nin talepleri karşılandı. Üzerinde anlaşılan belgede Füze Savunma Sistemi'nin teknik detaylarına yer verilmedi ancak Türkiye'nin talebi doğrultusunda İran düşman ülke olarak zikredilmedi. "Halklarımızı ve topraklarımızı balistik füze saldırılarından koruma kapasitesi geliştirmek, kolektif savunmamızın temel unsurudur" ifadesine yer verilen belgede, bunun, ittifakın güvenliğinin bölünmezliği ilkesine katkı yapacağı vurgulandı. Belgede, Rusya, füze savunma sisteminde NATO'yla iş birliğine davet edildi.

NATO-AB ilişkileri

Belgede NATO ve AB işbirliğine yönelik Türkiye'nin kaygılarıyla ilgili bir karar yer almadı. Ancak Türkiye ve Norveç kastedilerek, "AB üyesi olmayan ülkelerin ortak güvenlik çabalarına katkısı önem kazanıyor" ifadelerine yer verildi.

Ayrıca diplomatik kaynaklardan basına sızan bilgilere göre, NATO'nun Avrupa'da kurmak istediği Füze Savuma Sistemi konusunda Almanya ve Fransa arasındaki anlaşmazlık da aşıldı. Füze Savunma Sistemi'yle ilgili teknik konular üzerinde ilerleyen zamanlarda müzakerelerin devam edeceği belirtildi.

Zirve bugün de devam ediyor

Bugün de devam edecek olan zirveye NATO'ya üye 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile Rusya Devlet Başkanı Dimitry Medvedev ile Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai katılıyor. Zirvede Türkiye'yi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül temsil ediyor.

Yeni tehditler gündemde

Yeni Stratejik Belge üzerinde anlaşmaya varılan zirvede Afganistan'da güvenlik ve işbirliği, askerî ilişkiler gibi konuların yanı sıra iklim değişikliği, siber tehdit ve su kaynakları da önemli yer tutuyor. Türkiye'nin de aralarında bulunduğu ülkelere kurulması planlanan Füze Savunma Sistemi'nin nasıl yönetileceği ve diğer teknik detaylar zirvenin gündemine gelmedi ancak Türkiye başından beri, sistemin NATO'ya üye tüm ülkeleri kapsamasını ve hiçbir ülkenin tehdit olarak zikredilmemesini istiyordu. Sistemin komuta ve yönetiminin Türkiye'de olması da talepler arasındaydı. Dün yapılan açıklamada teknik konularla ilgili müzakerelerin devam edeceği bildirildi.

Zirvede ismi zikredilmese de NATO'nun Avrupa bölgesindeki üyelerini, balistik füze tehdidine karşı koruma amacıyla kurulması öngörülen Füze Kalkanı İran'a karşı oluşturuluyor.

Silah tüccarları arkasında

Emekli bir büyükelçiye göre Füze Kalkanı, özellikle Amerikan silah lobilerinin menfaatine uygun bir proje. Füze Kalkanı projesinin arkasında, bunun ABD'de yaşanan ekonomik buhrandan çıkışı sağlayacağını düşünen silah lobileri bulunuyor. Nitekim merkezi İngiltere'de olan ünlü askerî dergi Jane's'in havadan fırlatılan silahlar editörü Robert Hewson da yaptığı bir açıklamada, İran'ın Avrupa'ya yönelik füze tehdidine inanmadığını belirterek, "Füze Savunma Sistemi, insanları korumaktan ziyade, Amerikan silah üreticilerine para aktarmakla ilgili" demişti.

Kararlar oybirliğiyle

NATO kararları, üye 28 ülkenin oybirliği ile alınıyor. Üyelerden birinin dahi vetosu karar alınmasını engelliyor. Ancak tüm üyeler arasında bir uzlaşı sağlamak adına bazen kararlar daha esnek bir dille ifade edilebiliyor ve detaylar daha sonra müzakere edilebiliyor. Ya da üye ülkeler, altına şerh düşerek ittifak kararlarına destek veriyor ve belgeler oybirliği ile çıkmış oluyor.

(Taraf)