El-Monitor’da yayımlanan konuyla alakalı “Suriye Mutabakatına Rağmen Erdoğan İran’da Hâlâ Eleştiri Altında” başlıklı haber-analiz şöyle:

Moskova ve Ankara’nın kuzey Suriye’de yakın zamana kadar Kürtlerin kontrol ettiği bölgede anlaşmaya varması İran’da ihtiyatlı iyimserlikle karşılandı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, “Rusya Federasyonu ile Türkiye Cumhuriyeti arasında kuzey Suriye’de şiddeti bitirmek amacıyla sağlanan anlaşma, bölgede istikrar ve huzuru yeniden tesis etme yolunda olumlu bir adımdır” dedi. İran’ın her zaman diyalogdan yana olduğunu ve Ankara’yla Şam’ın uzlaşmasını kolaylaştırabilecek “hiçbir çabadan kaçınmayacağını” belirten Abbas, anlaşmanın “Suriye’nin toprak bütünlüğü ve ulusal egemenliğini koruyarak Türkiye’nin güvenlik kaygılarını gidereceği” umudunu dile getirdi. Bununla birlikte sözcü, “yabancı güçlerin varlığının” kuzey Suriye’deki istikrara faydalı olmadığını vurguladı.

Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 22 Ekim’de Soçi’de imzaladıkları 10 maddelik belgeye göre Türkiye, kuzey Suriye’de Halk Savunma Birlikleri (YPG) olarak bilinen Kürt savaşçıları hedef alan ve geniş tepki toplayan operasyonunu durduracak. Buna karşılık YPG mensupları da 150 saat içerisinde Türkiye sınırının 30 kilometre uzağına çekilecek, başka bir deyişle Suriye savaşında yıllar süren şiddetli çatışmalar sonucu ele geçirdikleri bir alandan feragat edecekler.

İran’ın ılımlı Cumhuri İslami gazetesine göre “Erdoğan Rusya’dan eli boş döndü”. Soçi görüşmesini Erdoğan açısından başarısızlık olarak gören gazete, “Kremlin Erdoğan’a kuzey Suriye’de askeri varlık bulundurmak için Şam’ın onayını alması gerektiğini net bir şekilde gösterdi” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin Barış Pınarı Harekâtı başından itibaren İran’da tepki ve kızgınlıkla karşılandı. Başkent Tahran’da ve özellikle İran’ın Kürt bölgesinde sokaklara dökülen binlerce insan, Kürt soydaşlarına “soykırım” yapıldığını iddia ederek Erdoğan’a öfke kustular.

Erdoğan Soçi’ye gidişinden önce İran’dan gelen bazı tepkilerden “ciddi manada üzüntü” duyduğunu söyledi. Alışılmadık bir şekilde İranlı mevkidaşı Hasan Ruhani’ye de tepki gösteren Erdoğan, İran’dan “bazı çatlak sesler” çıktığını belirterek, “Bunları başta Sayın Ruhani olmak üzere susturmaları gerekirdi. Bu, başta şahsım olmak üzere tüm mesai arkadaşlarımı da ciddi manada rahatsız etmektedir” dedi.

Erdoğan’ın bu sözlerine, Devrim Muhafızları’na bağlı sertlik yanlısı Civan gazetesi ağır bir yanıt verdi. Erdoğan’ın “diplomatik olmayan” üslup kullanarak ABD Başkanı Donald Trump’ın izinden gittiğini yazan gazete, “Erdoğan bu söylemiyle, Temmuz 2016’da Batılı ve Arap devletleri kendisini devirmeye çalışırken, askeri darbeyi İran’ın istihbarat desteği sayesinde atlattığını unutmuşa benziyor” ifadesini kullandı.

Gazete, Türkiye’nin nihayet aklının başına geldiğini ve Suriye lideri Beşar Esad’la çatışmanın menfaatine olmadığını anladığını öne sürdü. Gazete bu savına destek olarak, Ankara’nın sınırda Suriye ordusuyla çetin bir yüzleşmeyi önlemek için Şam’la “arka kanallardan” temas kurduğu iddialarını hatırlattı.