Rus birlikleri Ukrayna ordusu tarafından işgale başladığı bölgelerden sürülünce Moskova önce Donbas, Herson ve Zaporijya’da referandum hamlesi yaptı. Ardından Putin ‘Batı bizi bölmek istiyor’ söylemiyle kısmi seferberlik ilan etti. Ancak hem Kremlin’in asker ölümleriyle oluşacak iç kamuoyu baskısını göze alamaması hem de Rusların cepheye gitmek istememesi nedeniyle Stalin modeli devreye sokuldu.

Putin’in bu hamlesini “Müslümanları zorla cepheye sürüyor: Stalin'in izinde” başlığıyla manşetine taşıyan Karar gazetesinin haber-analizi şöyle:

ZULÜM GÖREN HALKLARA ŞİMDİ DE ‘CANINIZI ORTAYA KOYUN’ DENİYOR

Moskova bir yandan vatandaşlık ve para vaadiyle paralı asker toplarken Yakutistan, Dağıstan ve Çeçenistan’da da Müslümanlar silah altına alınmaya başladı. Buryatya’da polisin köy köy dolaşıp 50 yaş üstü erkekleri bile askere aldığına ilişkin paylaşımlar yansıdı. Aktivistler üniversitelilere celp gittiğini belirtti. Sosyal medyada ‘Rusya topraklarını işgal edip zulmettiği azınlıkları şimdi de yem ediyor’ tepkileri yükseldi.

RUSLARA 'KISMİ' AZINLIKLARA 'TAM' SEFERBERLİK: PUTİN MÜSLÜMANLARI CEPHEYE GÖNDERİYOR

Ukrayna ordusunun karşı taarruzda art arda zafer kazanması sonrası paniğe kapılarak seferberlik ilan eden Rus lidere kendi ülkesinde büyük tepki gelirken, kitlesel kaçışlar başladı. Bunun üzerine Müslüman ağırlıklı özerk cumhuriyetlerden orantısız şekilde asker toplanmaya başladı. Stalin dönemindeki gibi sivillerin eline alelacele celp tutuşturularak ailelerinden koparılıp otobüslere dolduruldu.

Rusya’nın 24 Şubat’tan beri Ukrayna’da sürdürdüğü kanlı işgalde kullandığı paralı askerler yetersiz kalınca Stalin dönemini anımsatan uygulamalar başladı. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ‘kısmi seferberlik’ ilanında askere alımlar başlarken, etnik azınlıklar orantısız şekilde cepheye sevk ediliyor. Özerk cumhuriyetlerde geceyarısı evlere baskın yapan görevliler erkeklerin eline celpleri tutuşturdu, eşyalarını toplamaları ve askere alma merkezlerine gelmeleri için bir saat verdi. Kadınlar ise kocalarını ve oğullarını Rusya’nın Ukrayna’daki savaşına gönderirken hıçkırarak ağladı. New York Times’ın haberine göre Doğu Sibirya’daki Buryatya’nın Zakamensky bölgesindeki küçük bir köyde yaşayan bir kadın, köpekler gece yarısına doğru havlamaya başladığında bir şeylerin yanlış gittiğini hissetti. Çünkü 450 kişinin yaşadığı köyde muhtar 20’den fazla kişiye celp dağıtıyordu. Özgür Buryatya Vakfı’nın başkanı Alexandra Garmazhapova, “Bu kısmi bir seferberlik değil, yüzde 100 seferberlik” dedi. Rusya’nın yakın zamanda orduda görev yapmış ve muharebe tecrübesi olan erkekleri askere alacağını bildirmesine rağmen 50’li yaşlardaki erkeklere bile askerlik tebligatı verildiği belirlendi. Buryatya’daki Ulan-Ude’den bir gazeteci olan Yanina Nimayeva, 38 yaşındaki kocasının hiç askerlik yapmamasına rağmen askerlik tebligatı aldığından şikayet etti. Bu durum Rusya’nın seferberlik ilanının Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nın açıkladığı gibi 300 bin değil 1 milyon kişiyi kapsadığı yönündeki iddiaları doğrular nitelikte. Analistlere göre hem Kremlin’in asker ölümleriyle oluşacak iç kamuoyu baskısını göze alamaması hem de Rusların cepheye gitmek istememesi nedeniyle Stalin modeli devreye sokuldu. Moskova bir yandan vatandaşlık ve para vaadiyle paralı asker toplarken Yakutistan, Dağıstan ve Çeçenistan’da da Müslümanlar silah altına alınmaya başladı. Aktivistler üniversitelilere bile celp gittiğini belirtti. Sosyal medyada ‘Rusya topraklarını işgal edip zulmettiği azınlıkları şimdi de yem ediyor’ tepkileri yükseldi. Diğer yandan Putin’in kısmi seferberlik ilanından sonra çok sayıda Rus vatandaşının, Türkiye ve Ermenistan gibi uçuşların devam ettiği yakın ülkelere kaçışı sürüyor. Ermenistan’ın başkenti Erivan’daki Zvartnots havaalanına inen bir Rus, haberi duyar duymaz bilet aldığını çünkü bir an evvel ülkeyi terk etmek istediğini belirtti. Oğluyla birlikte havaalanının geliş terminalinden çıkan ve soyadını vermek istemeyen Sergey, “Rusya’daki durum nedeniyle ayrıldım. Evet seferberlik yüzünden terk ettim,” ifadelerini kullandı. Onyedi yaşındaki oğlu Nikolay de askere çağrılmak için beklememeyi tercih ettiklerini vurguladı. Aynı uçakta bulunan 39 yaşındaki Aleksey de bu yüzyılda savaşmak istemediğini belirterek ülkesine geri dönüp dönemeyeceğini bilmediğini vurguluyor. 45 yaşındaki Dimitri sadece bir çantayla Ermenistan’a geldiğini, iki çocuğu ve karısını geride bıraktığını ve ne yapacağını bilemediğini belirtiyor. Sadece “Savaşa gitmek istemiyorum. Anlamsız bir savaşta ölmek istemiyorum,” sözlerini sarf ediyor. Öte yandan Avrupa ülkelerinin Rus uçaklarına hava sahasını kapatmasının ardından geride kalan az sayıda alternatifte seferberlik ilanından sonra tamamen doldu.

TÜRKİ CUMHURİYETLERDEN ÇAĞRI: RUSLAR İÇİN SAVAŞMAYIN

Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan, vatandaşlarını Ukrayna savaşına Rusya tarafında katılmamaları konusunda uyardı. Kırım Haber Ajansı’nın haberine göre, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan, vatandaşlarının Ukrayna’ya karşı yürütülen savaşa katılmasına karşı çıktı. Kırgızistan’ın Moskova Büyükelçiliğinden, önceki gün yapılan açıklamada, başka bir ülkenin topraklarındaki çatışmalara katılan Kırgızistan vatandaşları için 5 ile 10 yıl hapis cezası öngörüldüğü hatırlatılarak Rusya’da yaşayan ve savaşa katılmaya zorlanan vatandaşlarına büyükelçiliğe başvurmayı tavsiye etti. Özbekistan’ın Moskova Büyükelçiliği de vatandaşlarını savaşa katılma konusunda uyararak yaptığı açıklamada, “Büyükelçiliğimiz soydaşlarımızı provokasyonlara boyun eğmemeye ve dikkatli davranmaya çağırıyor.” ifadelerine yer verdi. Benzer açıklamayı Kazakistan’ın Moskova Büyükelçiliği yaparak vatandaşları savaşa katılmama konusunda uyardı. Gazeteci Gülsüm Halilova da sosyal medyadan yaptığı paylaşımda “Kırım’da seferberlik perdesi altında orduya alınacak kişilerin listesi yayınlandı. Yarıdan çoğu Türk, Rusya’nın bölgede Türklere karşı soykırım ve yok etme politikası devam ediyor” ifadelerini kullandı.

ABD İSTİHBARATI: ORDUSU DAĞILDI, MORALİ ÇOK BOZUK

CNN televizyonu, ABD istihbaratına yakın kaynaklara göre Rus ordusu içinde son haftalarda birçok yeri geri alan Ukrayna’nın taarruzuna nasıl karşı konulacağı konusunda büyük bölünme yaşandığını aktardı.Orduda yaşanan dağılma nedeniyle savaşı yürüten komutanların emirleri bizzat savaşın idaresine el koyan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den aldığı belirtiliyor. CNN’e konuşan bir kaynak, istihbarat verilerine göre Rus askerlerin sürekli olarak komuta merkezinden gelen emirlerle ilgili şikayet ettiğini aktardı. Rusya’nın savaş stratejisinin de ordu kademelerinde ciddi görüş ayrılıklarına yol açtığı ve komutanların nereye odaklanılacağı konusunda sürekli anlaşmazlık yaşadığı öne sürüldü. Kaynaklara göre Rus ordusu içinde bir süredir yapılan düzenlemeler de geri tepti ve savaş alanında büyük bir kaosa yol açtı. ABD’li yetkililer, Ukrayna’nın karşı taarruzu sırasında birçok Rus askerlerinin de cephe hattından kaçtığını öne sürdü. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Koordinatörü John Kirby de, son açıklamasında Rus askerlerinin Ukrayna’da savaşmak istemediğini belirterek “Putin mücadele ediyor ama morali çok bozuk. Askerden kaçanlarla ilgili sorunları var ve yaralıları yeniden savaşa göndermeye çalışıyor” dedi.

KUKLA YÖNETİMLERİN 'İLHAK' REFERANDUMU BAŞLADI

Ukrayna’nın doğusunda Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki sözde Donetsk ve Luhansk halk cumhuriyetlerinde, Zaporijya ve Herson bölgelerinde Rusya’ya bağlanmak için planlanan referandumlar başladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, sonuçlarını destekleyeceklerini belirttiği referandumlar 27 Eylül’e kadar sürecek. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, “Sahte referandumlar hiçbir şeyi değiştirmeyecek.” ifadesini kullanmıştı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı da “Ukrayna’nın Rus kontrolü altındaki bazı bölgelerinde tek taraflı referandumlar düzenlenmesi yönündeki girişimlerden endişe duymaktayız.” açıklamasında bulunmuştu. Referandum sonucunda Rusya’nın söz konusu bölgeleri ilhak etmesi beklenirken Rus yetkililer, referandumun ardından Rus toprağı olarak kabul edilecek bölgelerin savunması için stratejik nükleer silahlar da kullanabilecekleri uyarısında bulunuyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, referandumların ardından Rusya’ya katılmalarıyla ilgili sürecin “hızlı” şekilde ilerleyeceğini söyledi. Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı ise, referandumlara karışan herkesin cezai kovuşturmaya tabi tutulacağını ve yargı önüne çıkarılacağını duyurdu.

BİRÇOK ÜLKE RUS ORDUSUNA KATILIMI ÖNLEMEK İÇİN ÖNLEM ALIYOR

Seferberlik ilanının ardından cepheye asker bulmakta zorlanan Putin, gözünü arka bahçesi ülkelere çevirdi. Putin'in bu hamlesine karşı birçok ülke birbiri ardına Rus ordusuna katılımı önlemek için önlem almaya başladı. Özbekistan Din İşleri Kurulu, Rusya'nın seferberlik ilanının ardından yayınladığı fetvada Müslümanların vatanlarını savunmak dışında herhangi bir askeri faaliyete katılmalarını yasaklayıp haram etti.

"RUSYA ETNİK AZINLIKLARI TOP YEMİ OLARAK KULLANIYOR"

Moğolistan Eski Cumhurbaşkanı Tsakhia Elbegdorj ise sosyal medyadan yayınladığı videosunda Rusya'nın etnik azınlıkları top yemi olarak kullandığını belirtti. Elbegdorj, hiçbir diktatörlüğün sonsuza kadar sürmeyeceğini söyleyerek Rusya lideri Putin'i eleştirdi.