Bir önceki yazımızda da dile getirdiğimiz üzere devrim sonrasında kuruluşunu tamamlayanlarla birlikte Mısır’da çok sayıda siyasi parti ortaya çıktı. Ayrıca kuruluş aşamasında olan ve henüz seçimlere girme hakkı elde edememiş birçok parti bulunuyor. Bunlara herhangi bir partiyle ilgisi olmayan cemaatleri ve sivil oluşumları eklersek siyasi alanda çok farklı akımların temsil edildiği bir manzara karşımıza çıkar. Bir yazıda bunların tümünün isim listesini vermek istesek bile uzun bir yazı önünüze koymamız gerekir. Seçimle ilgili durum değerlendirmesi açısından isim listesinin de fazla bir faydası olmayacaktır. O yüzden sadece farklı ideolojik kategorilerden öne çıkan bazı partiler hakkında özet bilgiler vermeyi yararlı buluyoruz.

İlk sıralamaya İslâmî oluşumları temsil eden siyasi partileri koymak gerekir. Onların başında da Müslüman Kardeşler cemaatini temsil eden Özgürlük ve Adalet Partisi (Hizbu’l-Hurriye ve’l-Adale) yer alıyor. Müslüman Kardeşler’in siyasi düşüncelerinden neşet eden ve yine bu cemaat içinde yetişmiş şahsiyetlerin öncülüğünde kurulan daha başka siyasi partiler de var. Fakat cemaatin genel mürşidi Muhammed Bedi’ cemaati temsilen Özgürlük ve Adalet Partisi’ni kurduklarını dile getirmişti. Hüsni Mübarek diktasına karşı devrimin gerçekleştirilmesinden çok kısa bir süre sonra, 21 Şubat 2011 tarihinde kuruluşunu gerçekleştiren partinin genel başkanı cemaatin İrşad Meclisi üyesi Muhammed Mursi’dir. Seçimlerin sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesi durumunda bu partinin birinci sırayı almasının kuvvetli ihtimal olduğu düşünülüyor. Ancak parti geçiş merhalesinde hem yükü başka siyasi partilerle paylaşmak, hem de uluslararası platformda aşırı ilginin hedefi olmamak amacıyla tüm bölgelerde seçime girmemeyi tercih ediyor. Parti hakkında ayrıntılı bilgi verebilmek için müstakil bir yazı yazmak faydalı olacaktır.

İslamcı gruba giren ayrıca Vasat, Nur, Fazilet, Asalet, Islah ve Diriliş, Yapı ve Kalkınma gibi muhtelif siyasi partiler bulunuyor.

Liberal gruba giren partilerin başında Yarın Partisi’ni (Hizbu’l-Ğad) zikretmek gerekir. 2004 yılında Eymen Nur tarafından kuruldu. Daha çok Hüsni Mübarek diktasına karşı 2005’te başlatılan el-Kifaye (Yeter) hareketiyle öne çıktı. Halk direnişi faaliyetlerinde etkili olduğu için bayağı bir taraf kitlesi topladığı tahmin ediliyor. Seçimlerde de Adalet ve Özgürlük Partisi’nden sonra ikinci sırada yer alması ihtimali kuvvetli.

Bu kategoriye giren ayrıca Özgürlük, Özgür Mısırlılar, Adalet, Vefd, Yeni Vefd, Yeşiller, Diriliş, Mısır 2000, Mısır Gençliği, Demokratik Barış, Özgür Cumhuriyet, Demokratik Cephe başta olmak üzere çok sayıda siyasi parti bulunuyor.

Nasırcı hareketi temsil eden iki önemli siyasi parti var. Birincisi 1992’den bu yana siyaset sahnesinde yer alan Nasırcı Demokratik Arap Partisi (el-Hizbu’l-Arabiyyu’d-Dimukratiyyu’n-Nasırî) diğeri de halk devriminden sonra kuruluşunu gerçekleştiren Onur Partisi (Hizbu’l-Kerame)’dir. Bunlardan birincisi kendini ülkedeki Nasırcı hareketin resmî siyasi cephesi olarak görüyor. Genel başkanı Ziyauddin Davud’dur. İkincisi ise hareketten kopmamakla birlikte resmi siyasi teşkilattan ayrılanların kurduğu parti olarak görülüyor. Nasırcı partileri aynı zamanda Arap milliyetçisi partiler listesine koyabiliriz. Çünkü Nasırcı hareket Arap milliyetçiliğini de bir temel kabul ediyor.

Orta sol partilerden Millet Partisi’nden (Hizbu’l-Umme) söz etmekte yarar görüyorum. Siyasi yapılanmada demokrasiyi, iktisadi yapılanmada sosyalizmi savunan bu parti hukuk alanında da İslâm şeriatının kaynak alınması gerektiğini söylüyor. Bununla birlikte İsrail’le barış çabalarını da destekliyor. Demokrasiyle uzlaşmayan otoriter sosyalizme karşı çıkıyor.

Sosyalist Halkçı Uzlaşma Partisi, Mısır Demokratik Toplum Partisi, Demokratik İşçiler Partisi, Ulusal Uzlaşma Partisi, Ulusal Kalkınmacı Birlik Partisi başta olmak üzere solcu ve sosyalist kategoriye giren daha birçok siyasi parti bulunuyor. Komünist Parti ise henüz kuruluş aşamasında.

Ayrıca burada ismini vermediğimiz daha birçok siyasi parti var. Ancak seçimlerde öne çıkan belli partilerin parlamentoda sandalyeleri paylaşacağı birçok partinin sadece dernek düzeyinde kalacağı tahmin ediliyor.

YENİ AKİT