Kenan Levent; Hicret sonrası Medine toplumunun sosyal yapısı hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, devlet ve hükümet kavramlarının modern siyasi literatürdeki karşılıklarını aktardı. Devletin iki farklı tanımından bahsetti. Birincisi bir mekândaki sosyal düzenin siyasi güç örgütlenmesi, ikincisi ise modern siyasi anlamdaki ulus-devlettir. Çeşitli ideolojilerin devlet yaklaşımlarına kısaca değindi. İslam’da devlet ve onun icra organı hükümetin belirli bir biçiminin olmadığını, belirli bir yönteminin olmadığını ancak İslamın bu hususta bazı temel ilkeler vaz’ ettiğini söyledi. Hükümetin medeni bir gereklilik olduğunu belirtti. Yöntem ve biçiminin zaman ve mekân şartlarına bağlı olarak değişiklik arz edeceğini söyledi.

Resulullah’ın Medine toplumundaki uygulamalarından hareketle İslami bir hükümet için temel nitelikler özetle:

1-Islah etmek, Mesalih-i Mu’tebere’yi Gerçekleştirmek; din, can, akıl, nesil ve mal emniyetini sağlamak.

2- Şura ve Biat Esaslarına Göre İşleri Yürütme; İstişare yönetimin en önemli dayanağıdır. Bu müşavere meclisinin oluşumu zorunlu, işleyişi içtihadi bir konudur. Biat ise karşılıklı taahhüdleşmedir. Bazı seküler şahısların anladığı gibi, körü körüne itaat veya şartsız bağlılık değildir. Yönetenler ile yönetilenler arasında üzerinde anlaşmaya varılmış hususlardadır. Taraflardan birinin ahdini yerine getirmemesi durumunda sorumluluklar ortadan kalkar. Aslında bir bakıma yönetilenlerin yönetimi denetlemesidir.

3- Adaleti Sağlamak; içtimai, ekonomik, hukuki ve siyasal boyutlarda.

4-İyiliği Emretme, Kötülükten Sakındırma; Dinin ve aklın iyi gördüğü şeyleri teşvik etmek, gerçekleşmesine çalışmaktır. Kötülüklerin ise önlenmesi ve ortadan kaldırılması için tedbirler alınmasıdır.

5-Ehliyet ve Liyakat Sahibi Şahsiyetleri Yönetici Tayin Etmek; işi ehline vermek asıldır. Hırs, güç, servet peşinde koşanların yönetimden uzak tutulması gerekir. Talipli olanlardan ziyade, liyakatli kişilerin iş başına getirilmesi gerekir. Yöneticilerde bulunması gereken bazı vasıflardan(cesaret, şefkat, sabır, tevazu, adil olma, emanet ve ahde bağlılık vb.) bahsederek konuşmasını tamamladı.

Seminer katılımcıların sorduğu sorulara verilen cevap ve yapılan açılımlarla son buldu.